Depremler; insanlar, hayvanlar, çevre ve insanlık tarihi için yıkıcı sonuçlar doğurabilen doğal afetlerdir. Kimi depremlerin seviyesi, hasar verme kapasitesinden dolayı oldukça yüksektir. Depremin insana, hayvana ve çevreye zarar verdiği kadar olumlu etkisi de vardır. Depremlerin olumlu etkileri; insanları doğal afetlere karşı bilinçlendirmesi, şehirlerin deprem güvenliği açısından gözden geçirilmesi ve yenilenmesi gibi maddeler halinde sıralanabilir.
Depremin Olumlu Etkileri Nelerdir?
Deprem, yer kabuğundaki tektonik hareketlerinin ortaya çıkardığı sismik dalgaların neden olduğu doğal bir afettir. Doğal afetlerden dolayı insana, hayvana ve çevreye maddi manevi zararlar meydana gelir. Ancak depremlerin hasar verme kapasitesi ile doğru orantılı olarak olumlu etkileri de vardır. Depremin olumlu etkileri maddeler halinde sıralanacak olursa:
- İnsanların doğal afetlere karşı bilinçlenmesi
- Şehirlerin deprem güvenliği açısından gözden geçirilmesi ve yenilenmesi
- Yer altı sularının hareket etmesi
- Yeraltı maden kaynaklarının yer yüzüne çıkması
- Çevresel temizlenme
- Biyolojik çeşitliliğin artması
- Araziye mineral deposu katkısı
- Yeni yaşam alanlarının oluşması
- Jeotermal enerji kaynağının meydana gelmesi
şeklinde sıralanabilir.
Deprem Bilinçlenmesi
Ülkelerin tarihine bakıldığında büyük depremlerden sonra insanların bu doğal afet konusunda bilinçlendiği görülür. Depremler, can ve mal kaybına neden olabilecek büyük felaketlerdir. Bu nedenle devletler, depremin meydana geldiği bölgelerdeki can ve mal kaybını en aza indirmek için deprem bilincini halkta oluşturmaya çalışır. İlkokuldan itibaren çocuklara sarsıntı anında ne yapması gerektiği anlatılır. Çeşitli kurslarla halk, deprem anında yapılacaklar ve yaralıya ilk yardım konusunda bilinçlendirilir.
Şehirlerin Yenilenmesi
Yıkıcı etkisi olan büyük depremler, şehirlerin tamamını ya da bir kısmını hasar verebilir. Şehirdeki yerleşim yerlerinin çoğu yıkılmış ya da hasar görmüşse bu şehirdeki hayat durur. Halk, hasar gören yerleşim yerlerinden başka şehirlere göç eder. Göç eden insanların ihtiyaçlarını karşılamak için devlet, hızlı bir şekilde yeni konut projeleri başlatır. Şehirler, depremin verdiği hasarın büyüklüğüne göre birkaç ay ya da yıllar içerisinde yenilenebilir.
Yer Altı Sularının Hareketi
Yer kabuğundaki fay hatlarının hareket etmesi, yer altı sularının hareket etmesine neden olur. Yer altı sularındaki hareket, bazı bölgelerde su kaynaklarının artmasına ve azalmasına neden olur.
Araziye Mineral Deposunun Katkısı
Büyük depremler, bazı bölgelerde toprakların mineral zenginleşmesine neden olur. Örneğin; sanayi kuruluşlarının yer aldığı bölgelerde meydana gelen büyük depremler, bu bölgelerdeki sanayi atıklarının yer altına inmesini sağlar. Sanayi atıkları, toprağı kirletirken yer altına inerek bu bölgedeki mineral zenginleşmesini sağlar.
Biyolojik Çeşitliliğin Artması
Yıkıcı etkisi olan depremler sonrasında birtakım değişimler meydana gelir. Biyolojik çeşitlilikte meydana gelen değişim; fay hatlarının hareket etmesiyle oluşan su kaynakları veya su kaynaklarının azalmasından dolayı gerçekleşebilir. Örneğin; su kaynaklarının artmasıyla birlikte bu su kaynaklarının çevresindeki bitki örtüsü zenginleşir.
Jeotermal Enerji Kaynağı
Yer kabuğundaki fay hatları, büyük depremler sonrasında harekete geçerek jeotermal enerji kaynağının oluşmasını sağlar. Jeotermal enerji kaynağı, yer kabuğundaki sıcak su kaynaklarının elektrik enerjisine dönüşmesini sağlayan sistemdir. Jeotermal enerji kaynağı;
- Şehirlerde meydana gelen elektrik kesintilerinin önlenmesine yardımcı olur
- Hava kirliliğinin azalmasına katkı sağlar
- Sürdürülebilir enerji kullanımını teşvik eder
şeklinde sıralanabilir.
Yeni Yaşam Alanları Oluşumu
Büyük depremlerin ardından bazı yerleşim yerleri tamamen yıkılırken bazıları da hasar görür. Hasar gören yerleşim alanlarının yeniden inşa edilmesi zaman alacağından insanlar farklı şehirlerde yaşamaya başlayabilir.
Yeraltı Maden Kaynaklarının Yüzeye Çıkması
Büyük depremler sonrasında yeraltındaki maden kaynakları yüzeye çıkabilir. Yeraltı maden kaynaklarının yüzeye çıkmasıyla birlikte insanlar bu madenlerden yararlanma imkanı bulur.
Çevresel Temizlenme
Büyük depremlerin ardından birtakım değişimler meydana gelir. Meydana gelen değişimler bazı alanların çevresel temizlenmesini sağlar. Örneğin; sanayi kuruluşlarının bulunduğu bölgelerde meydana gelen büyük depremler, bu bölgelerdeki sanayi atıklarının toprağa karışmasını engeller. Bu tür değişimlerden dolayı çevresel temizlik sağlanır.
Biyolojik Çeşitlilikte Değişim
Büyük depremler sonrasında birtakım değişimler meydana gelir. Bu değişimler; fay hatlarının hareket etmesiyle oluşan su kaynakları veya su kaynaklarının azalmasından dolayı gerçekleşebilir. Örneğin; su kaynaklarının artmasıyla birlikte bu su kaynaklarının çevresindeki bitki örtüsü zenginleşir.