Hücre bölünmesi ve yumurtlama gibi kadın üreme sisteminin doğal işlevlerini durduran hormonlu spiral adı verilen RİA, kadınlarda istenmeyen gebeliklerin engellenmesini sağlar. Spiralin yan etkileri, kişiden kişiye değişmekle birlikte, genellikle hafif düzeyde ve geçicidir. Baş ağrısı, kramp, düzensiz kanama, vajinal akıntı, regl sancısı, göğüslerde hassasiyet ve adet kanamasında artış gibi etkiler yaşanabilir. Spiral takma işlemi sırasında yaşanan hafif ağrı ve sızı da yan etkiler arasında yer alır.
Hormonal İUD’lerin en yaygın yan etkileri arasında mide bulantısı, baş ağrısı, göğüslerde hassasiyet, yorgunluk ve ruh halinde değişiklikler bulunur. 3 ay kadar sürebilen bu etkiler genellikle hafif seyreder.
RİA’nın en sık görülen yan etkileri şunlardır:
- Baş ağrısı
- Kramp
- Düzensiz kanama
- Vajinal akıntı
- Regl sancısı
- Göğüslerde hassasiyet
- Adet kanamasında artış
- Spiral takma işlemi sırasında yaşanan ağrı ve sızı
Hormonlu Spiral (RİA) Kullanımının Yan Etkileri Nelerdir?
Hormonlu spiral kullanan kadınların yaklaşık %10-20’sinde hafif düzeyde yan etkiler görülür. Bu yan etkiler genellikle spiral takıldıktan sonra birkaç gün içinde başlar ve zamanla azalır veya kaybolur.
RİA’nın yan etkileri şunlardır:
- Baş ağrısı: Spiral takıldıktan sonra bazı kadınlarda baş ağrısı meydana gelebilir.
- Kramplar: Takma işlemi sırasında veya sonrasında karın ağrısı ve kramplar oluşabilir.
- Düzensiz kanama: Spiral kullanımının ilk 3-6 ayında adet döneminde düzensiz kanama ve spotting (lekelenme) görülebilir.
- Vajinal akıntı: RİA takıldıktan sonra vajinal akıntıda artış olabilir.
- Regl sancısı: Adet dönemlerinde sancı ve rahatsızlık hissi oluşabilir.
- Göğüslerde hassasiyet: Göğüslerde şişlik ve hassasiyet oluşabilir.
- Adet kanamasında artış: Bazı kadınlar adet dönemlerinde daha yoğun kanama yaşayabilir.
- Ağrı ve sızı: Spiral takma işlemi sırasında ve sonrasında hafif ağrı ve sızı hissi olabilir.
Bunların dışında nadir de olsa aşağıdaki komplikasyonlar görülebilir:
- Rahim perforasyonu: Spiral takılırken rahmin delinmesi (bu durum çok nadirdir).
- Enfeksiyon: Takma işlemi sonrası rahimde enfeksiyon gelişebilir.
- İleri düzeyde ağrı: Spiral kullanımı sırasında veya sonrasında şiddetli ağrı hissi.
- Kist oluşumu: Yumurtalıklarda kist oluşumu.
Nadir de olsa bu komplikasyonlardan birini yaşıyorsanız hemen doktorunuza başvurmalısınız.
RİA Yan Etkileri Ne Zaman Geçer?
RİA’nın yan etkileri genellikle takıldıktan sonra başlar. Takma işlemi sırasında veya hemen sonrasında hafif ağrı, kramp veya sızı hissedilebilir. İlk 3-6 ay boyunca düzensiz kanama ve spotting (lekelenme) görülebilir. Bu süre zarfında bazı kadınlarda baş ağrısı, göğüslerde hassasiyet, mide bulantısı ve ruh halinde değişiklikler de görülebilir. Ancak bu yan etkiler genellikle hafif seyreder ve zamanla azalır veya tamamen kaybolur. Her kadın için yan etkilerin süresi farklılık gösterebilir. Eğer yan etkileriniz uzun sürerse veya şiddetliyse, doktorunuzla görüşmekte fayda vardır.
RİA (Spiral) Kimler Kullanamaz?
Aşağıdaki durumlardan birine sahip kadınlar RİA kullanamaz:
- Kronik rahim enfeksiyonu olanlar
- Kronik genital enfeksiyonu olanlar
- Cinsel yolla bulaşan hastalığı olanlar
- Daha önce RİA kullanırken pozitif bakteri kültürü olanlar
- Kronik karaciğer hastalığı olanlar
- Ciddi rahim kanaması olanlar
- Kan pıhtılaşma bozukluğu olanlar
- Hamile olanlar
- Açıklanamayan vajinal kanaması olanlar
- Daha önce rahimde miyom veya polip varlığı nedeniyle RİA kullanamayanlar
Eğer yukarıdaki durumlardan herhangi birine sahipseniz doktorunuzla konuşarak alternatif doğum kontrol yöntemleri hakkında bilgi alabilirsiniz.
Hormonlu Spiralin Faydaları Nelerdir?
Hormonlu spiralin avantajları aşağıda sıralanmıştır:
- Uzun süreli koruma: 3 ila 7 yıl arası koruma sağlar.
- Aylık regl düzeni: Regl dönemlerini düzene sokarak geçici olarak durdurabilir.
- Düşük gebelik riski: Düşük gebelik olasılığını azaltır.
- PMS belirtileri: Premenstrüel sendromun (PMS) belirtilerini hafifletebilir.
- Açık alanlarda koruma: Su, havuz veya deniz aktiviteleri için koruma sağlar.
- Düşük hormonal yan etkiler: Diğer hormonal yöntemlere göre daha az yan etki profili vardır.
Bunlar dışında hormonlu spiral kullanmak, genç kadınlarda endometriozis oluşumunu da azaltabilir.