Rota virüsü, genellikle 6 ay ile 2 yaş arasında görülen bulaşıcı, hafif veya çok şiddetli seyredebilen ve ishal, kusma, ateş, karın ağrısı gibi belirtilerle kendini gösteren bir hastalıktır. Hastalığın etkeni virüs olduğu için tedavi yöntemleri de semptomların rahatlatılmasına yöneliktir. 2006 yılında piyasaya sürülen rota virüsü aşıları ise hastalığa karşı koruma sağlamaktadır. Rota virüsü aşısı, ağız yoluyla alınan, canlı attenüe aşı grubundaki bir aşıdır. Genellikle bebeklerde 2, 4 ve 6 aylıkken uygulanır ve aşının yan etkileri genellikle hafif düzeydedir.
Rota Virüsü Aşısı Nedir?
Rota virüsü aşısı, ağız yoluyla alınan, rota virüs enfeksiyonuna karşı koruma sağlayan canlı attenüe aşı grubundaki bir aşıdır. Rota virüs, en sık görülen ishal etkenlerinden biridir ve genellikle 5 yaş altındaki çocuklarda görülür. Aşının uygulanmasından sonra vücutta antikorlar oluşur ve bu sayede vücut enfeksiyona karşı bağışıklık kazanır.
Rota virüsü aşısı, bebeklerde rota virüsü kaynaklı ishale bağlı ölümleri ve hastaneye yatışları azalttığı kanıtlanan, Dünya Sağlık Örgütü tarafından da önerilen etkili bir aşılama programıdır. Sağlık Bakanlığı tarafından Türkiye’de 2010 yılından itibaren rutin aşılama programına dahil edilmiştir. 2006 yılında piyasaya sürülen rota virüsü aşısı, düşük maliyet ve kolay uygulanabilir olması nedeniyle de tercih edilmektedir.
Rota Virüsü Aşısı Neden Yapılır?
Rota virüsü aşısının amacı, bebeklerde rota virüs kaynaklı ishale bağlı hastaneye yatışların ve ölümlerin azaltılmasıdır. Aşının uygulanmasından sonra vücutta rota virüsüne karşı bağışıklık oluşturulur ve bu sayede bebekler ishale neden olabilecek enfeksiyonlardan korunmuş olur.
Rota Virüsü Aşısı Kimlere Uygulanır?
Rota virüsü aşısı, ülkemizde bebeklerin 2, 4 ve 6 aylıkken yaptırması gereken 3 dozdan oluşan bir aşılama programı içerisinde yer alır. 2 aylık aşı takviminde yer alan aşı, bu ayda yapılır. Rota virüs enfeksiyonuna karşı koruma sağlamak için 8 haftadan önce yapılması önerilen aşı, 24 haftadan sonra da yapılmaz.
Rota virüsü aşısının uygulanacağı bebeklerin sağlık durumlarının iyi olması önemlidir. Aşının yapılabilmesi için bebekte herhangi bir akut enfeksiyon bulunmaması gerekir. İmmün sistemi baskılanmış bebeklerde ya da daha önceki dozda ağır yan etkiler görüldüyse aşının yapılması önerilmez.
Rota Virüsü Aşısı Nasıl Uygulanır?
Rota virüsü aşısı ağız yoluyla yapılan bir aşıdır. Aşının uygulanmasında herhangi bir iğne ya da enjektör kullanılmaz. Kişinin başının geriye doğru eğilmesi ile ağız açılır ve damla şeklindeki aşı ağız içerisinde dilin üzeri ile yanakların arasına damlatılır. Bebeklerin ağlaması nedeniyle aşı damlaları çıkarılabilir ancak hekimin önerisi doğrultusunda ikinci kez uygulama yapılabilir.
Rota virüsü aşısı genel olarak bebeklerin 2, 4 ve 6 aylıklarında yapılır ancak özellikle ilk dozu 15 haftadan önce yaptırmak önerilir. Aşının tamamlanabilmesi için son dozun ise 8 ay 0 günden önce yapılmış olması gerekir. Rota virüsü aşısı genellikle diğer rutin aşılarla birlikte yapılır ve herhangi bir özel işlem gerektirmez.
Rota Virüsü Aşısı Yan Etkileri Nelerdir?
Rota virüsü aşısının yan etkileri genellikle hafif düzeydedir ve aşılamadan sonra görülebilir. Bunlar arasında ishal, huzursuzluk, iştahsızlık, hafif ateş ve kusma yer alır. Aşının içeriğinde bulunan canlı attenüe rota virüsleri nedeniyle bu belirtiler ortaya çıkabilir. Bazı bebeklerde ise kabızlık, gaz sancısı ve uyku bozukluğu gibi yan etkiler de gözlemlenebilir.
Aşının yan etkileri genel olarak birkaç gün içinde kendiliğinden düzelir. Bununla birlikte rota virüsü aşısının nadir görülen yan etkileri arasında intusussepsiyon (bağırsakların kendi etrafında dönmesi) ve alerjik reaksiyonlar yer alır. İntusussepsiyon riski genellikle ikinci dozdan sonra artar ve ağır karın ağrısı, kusma, dışkıda kan görülebilir.
Ayrıca nadiren ciddi alerjik reaksiyonlar meydana gelebilir ancak bu durumun görülme sıklığı son derece düşüktür. Herhangi bir alerjik reaksiyon belirtisi olan kaşıntılı döküntü, nefes darlığı veya yüz/boğazda şişlik meydana gelirse hemen doktorunuza başvurmalısınız.
İshal
Aşının yaygın yan etkilerinden biri ishaldir. Bebeklerde birkaç gün sürebilen hafif ila orta şiddette ishal meydana gelebilir.
Kusma
Aşının bazı bebeklerde kusma yapması mümkündür. Genellikle hafif şekilde görülür.
Huzursuzluk
Aşılama sonrası bazı bebeklerde huzursuzluk ve sinirlilik hali görülebilir.
İştahsızlık
Rota virüsü aşısı sonrası bebeğin iştahında azalma olabilir.
Kabızlık
Nadir olmakla birlikte bazı bebeklerde kabızlık görülebilir.
Gaz sancısı
Aşının yan etkilerinden biri olarak bebeklerde gaz sancısı meydana gelebilir.
Uyku bozukluğu
Bazı bebekler rotavirüs aşısı sonrası uyku düzenlerinde değişiklikler yaşayabilir.
Düşük ateş
Aşının hafif ateşe neden olması mümkündür ancak genellikle kısa süreli ve hafif seyreder.
Nadir görülen yan etkiler
Rotavirüs aşısının nadir görülen yan etkileri arasında intusussepsiyon (bağırsakların kendi etrafında dönmesi) gibi ciddi durumlar bulunmaktadır. Ayrıca alerjik reaksiyonlar da nadiren görülür.
Rotavirüs Aşısı Sonrası Ateş Olur Mu?
Rotavirüs aşısı sonrası ateş oluşma ihtimali bulunmaktadır ancak genellikle hafif düzeyde seyreder. Bazı bebeklerde aşının uygulanmasının ardından birkaç gün boyunca düşük dereceli ateş görülebilir.
İlk Dönem Rota Virüsü Aşısı Hangi Hastalıklara Sebep Olur?
İlk dönem rota virüsü aşısı genellikle genitoüriner sistem enfeksiyonu, sitomegalovirüs enfeksiyonu ve bronşiolit gibi hafif seyirli hastalıklara sebep olabilir.