ACTH (Adrenokortikotropik hormon) adı verilen hormonun sentetik versiyonu olan Synacthen, vücudun stresle başa çıkmasına yardımcı olur ve bu şekilde sağlığı destekler. Adet düzensizliği, alerjik hastalıklar, eklem iltihabı ve kronik böbrek yetmezliği gibi çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan Synacthen ilaç, bazı yan etkilere neden olabilir.
Bu yazıda Synacthen ilacının yan etkileri, kullanımı ve özellikleri hakkında detaylı bilgiler bulabilirsiniz.
Synacthen Nedir?
Synacthen (Tetracosactide), adrenokortikotropik hormon (ACTH) adı verilen hormonun sentetik versiyonudur. ACTH, hipofiz bezinden salınan ve böbreküstü bezlerinin kortizol üretmesini sağlayan hormonlardan biridir. Kortizol, vücudun stresle başa çıkmasına yardımcı olurken, aynı zamanda vücudun yeniden yapılanmasına de yardımcı olur.
Synacthen ilaç, vücudun doğal olarak ürettiği ACTH hormonunun sentetik formudur. Hypopituitarism adı verilen ve vücudun yeterince ACTH üretmediği durumlarda adrenal kortikal uyarı olarak görev yapar.
Böbrek üstü bezlerinin yetersiz çalıştığı Addison hastalığı, eklem iltihabı ve vücudun alerjik tepkisi olarak tanımlanan anjiyoödem gibi alerjik hastalıkların tedavisinde kullanılan Synacthen, çöl rahatsızlığı adı verilen hastalığın teşhisine de yardımcı olur. Ayrıca bağışıklık sisteminin zayıfladığı bazı hastalıkların tedavisinde de kullanılır.
Synacthen Kullanım Alanları
Synacthen, şu durumların teşhis veya tedavisi için kullanılır:
- Primer Adrenal Yetersizlik (Addison Hastalığı): Böbreküstü bezlerinin yetersiz çalıştığı durumlarda
- Alerjik Hastalıklar: Vücudun alerjik tepki vererek anjiyoödem oluşturması
- Kronik Böbrek Yetmezliği: Böbreklerin normal fonksiyonlarını yeterince yerine getirememesi
- Cilt Hastalıkları: Egzama, sedef hastalığı gibi cilt sorunları
- Eklem İltihabı: Eklem bölgelerinde meydana gelen iltihaplanmalar
- Bağışıklık Sistemi Sorunları: Vücudun bağışıklık sisteminin zayıf olduğu lupus gibi hastalıklar
- Çöl Rahatsızlığı: Çöl rahatsızlığı adı verilen hastalığın teşhisi için kullanılır
- Pediatrik Endokrinoloji: Çocukların endokrin sistemi ile ilgili sorunlarda teşhis amacıyla kullanılır
- Sözlü Alım Olamayanlarda B12 Eksikliği: B12 vitamini eksikliğinden dolayı ağız yoluyla ilaç alamayanlarda tedavi için tercih edilir.
Synacthen Yan Etkileri Nelerdir?
Synacthen, genel olarak güvenli bir ilaçtır. Ancak her ilaçta olduğu gibi bu ilaçta da bazı yan etkiler görülebilir. Yaygın olmayan yan etkiler şunlardır:
- Baş ağrısı
- Mide bulantısı ve kusma
- Ateş
- Sırt ve bel ağrısı
- Deri döküntüsü
- Kilo artışı ve iştah artışı
- Sıvı tutma
- Ciltte incelme
- Siyanoz
- Böbrek fonksiyonlarında bozulma
- Kardiyovasküler hastalıklar
- Kandaki sodyum seviyesinin düşmesi
- Kandaki potasyum seviyesinin düşmesi
- Daha kolay morarma ve kanama
- Kötü kan şekeri kontrolü
- Tansiyon yüksekliği
- Bebeklerde büyüme geriliği
- Cilt renginin solması
- Duyma ve görme sorunları
- İdrara çıkma sıklığında artış
- Damar içinde pıhtı oluşumu
- Ağız kuruluğu
- Dilde kuruluk
- Bebeklerde yemek yeme güçlüğü
Synacthen‘in nadir görülen yan etkileri ise şunlardır:
- Aşırı tansiyon yükselmesi (hipertansif kriz)
- Alerjik reaksiyonlar
- Ciltte çizgi oluşumu
- Cilt renginin koyulaşması
- Pankreas iltihabı (pankreatit)
- Pitozis (göz kapağı düşüklüğü)
- Sindirim sorunları
- Ateş yükselmesi
- Ciltte kuruluk
- Cildin kaşınması
- Kilo kaybı
- Sindirim sorunları
- Mide ağrısı
- Ağzın içinde yaralar oluşması
- Aksiller hipertrikoz (koltuk altı tüylenmesi)
- Sisplatin metabolizmasının azalması
- Daha az idrar çıkışı
- Pankreas sorunları
- Tahriş
- Böbreklerde kan pıhtısı oluşumu
- Pankreas sorunları
- Tansiyon düşüklüğü
- Sindirim sorunları
- Mide bulantısı ve kusma
- Kabızlık
Şişlik, kızarıklık, ödem veya kanama oluşursa ne yapılmalı?
Eğer Synacthen enjeksiyonu yaptırdıktan sonra şişlik, kızarıklık, ödem veya kanama fark ederseniz hemen doktorunuza başvurmalısınız. Doktorunuz gerekli değerlendirmeleri yapacak ve gerekirse tedavi planınızı gözden geçirecektir.
Synacthen‘in Özellikleri Nelerdir?
Etkin madde
Synacthen‘in etkin maddesi Tetrakosaktid asetat‘dır. Bu madde, hipofiz bezinden salınan adrenokortikotropik hormonun (ACTH) sentetik formudur.
Kullanım şekilleri
Synacthen, genellikle kas içine (intramusküler) enjekte edilir. Bunun yanı sıra cilt altına (subkutan) da uygulanabilir. Uygulama şekline göre doktorunuz size doğru dozu belirleyecektir.
Etkisi ne zaman başlar?
Synacthen‘in etkisi genellikle enjeksiyondan sonra kısa süre içinde başlar. Ancak tam etki süresi kişiden kişiye değişebilir ve bazı durumlarda birkaç gün sürebilir.
Saklama koşulları nelerdir?
Synacthen, 2-8°C arasında buzdolabında saklanmalıdır. Donmaktan koruyunuz. Açılmış flakonlar, kullanım süreleri boyunca buzdolabında saklanmalıdır.