Menenjit aşısı; çocuklarda, ergenlerde ve yetişkinlerde menenjit hastalığına karşı koruma sağlar. Belirli yan etkileri olsa da genellikle güvenlidir. Menenjit aşısı; 5 yaşından küçük çocuklar için 4 dozdan oluşurken, 5 yaşından büyük çocuklar ve yetişkinler için 1 doz aşı yeterlidir. 5 yaşından küçük çocuklar için 4 doz; 2, 4, 6 ve 12 aylarda uygulanır.
Genellikle hafif ve geçici olan menenjit aşısı yan etkileri arasında, aşı uygulama bölgesinde ağrı, kızarıklık ve şişlik; ateş, baş ağrısı, yorgunluk, bulantı, kusma, ishal ve eklem ağrısı yer alır.
Menenjit Aşısı Nedir?
Menenjit aşısı, çocukları ve gençleri bakteriyel menenjite neden olan Neisseria meningitidis isimli mikroorganizusa karşı korumak için uygulanan bir aşılama programıdır. Genellikle bakteriyel enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkan menenjitte beyin zarları iltihaplanır. Bu durum ciddi sorunlara yol açabilir. Menenjit aşısı ile bu tehlikeli hastalıktan korunmak mümkündür.
Menenjit aşısı, menenjit hastalığına karşı koruma sağlarken aynı zamanda menenjite yol açan bakterilerin neden olduğu bulaşıcı hastalıklara karşı da koruma sağlar. İnhalasyon ya da direkt temas yoluyla bulaşabilen bakteriyel menenjit hastalığı sonucu beyin zarlarının iltihaplanmasıyla ortaya çıkar.
Genellikle 5 yaşından küçük çocuklarda görülen menenjit, ergenlik dönemi ve 40 yaşından önceki bireylerde de ortaya çıkabilir. Bu noktada erken tanı ve tedavi son derece önemlidir.
Menenjit Aşısı Hangi Bakterilere Karşı Korur?
Bakteriyel menenjite neden olan Neisseria meningitidis isimli mikroorganizusa karşı koruma sağlayan menenjit aşısı; beyin zarının iltihaplanmasına neden olan viral ve bakteriyel enfeksiyonların önüne geçer.
Bakteriyel menenjite neden olan mikroorganizmalar şu şekildedir:
- Neisseria meningitidis
- Streptococcus pneumoniae
- Haemophilus influenzae B
Beyin zarının iltihaplanmasına neden olan bu bakterilerin sorumlu olduğu enfeksiyonlar son derece ciddi sorunlara yol açabilir. Bu açıdan menenjit aşısının uygulanması oldukça önemlidir.
Menenjit Aşısı Nasıl Yapılır?
Çocuklarda, ergenlerde ve yetişkinlerde menenjit hastalığına karşı koruma sağlayan menenjit aşısı; kas içine yapılan bir iğne ile uygulanır. Genellikle üst kolun dış tarafına yapılır.
Aşılama programına göre 4 doz halinde yapılan menenjit aşısı; 2, 4, 6 ve 12 aylarda uygulanır. Aşının etkinliğini artırmak amacıyla bebeklik döneminde aşılama yapılması önemlidir.
Ülkemizde pediatrik formülasyonuyla yapılan menenjit aşısının ticari adı Menveo’dur. Bebeklik döneminde yapılması zorunlu olan bu aşıyla birlikte menenjit hastalığına karşı korunmak mümkün hale gelir.
Menenjit Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?
Menenjit aşısının yaygın yan etkileri arasında baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal, ateş, halsizlik ve eklem ağrısı bulunur.
Ayrıca aşının vurulduğu bölgede ağrı, kızarıklık, sertlik ve şişlik gibi reaksiyonlar gözlemlenebilir. Ancak bu yan etkiler genellikle hafif ve geçicidir. Herhangi bir yan etki durumunda doktorunuza başvurmanız önemlidir.
1. Ağızda Kuruluk
Aşının içinde bulunan bileşenlerden dolayı ağızda kuruluk oluşması olası bir yan etkidir.
2. Baş Ağrısı
Bazı bireylerde aşının ardından baş ağrısı gelişebilir. Genellikle hafif seyirlidir.
3. Ateş
Ateş yükselmesi yaygın bir yan etki olup genellikle hafif seyirlidir. Bol sıvı alımı ve dinlenme önerilir.
4. Yorgunluk
Aşının ardından bazı kişilerde yorgunluk hissi oluşabilir.
5. Eklem Ağrısı
Eklem ağrısı da menenjit aşısı sonrası ortaya çıkabilen yan etkilerden biridir.
6. Bulantı ve Kusma
Aşının ardından bulantı hissi veya nadiren kusma meydana gelebilir.
7. İshal
Ateş yüksekliğiyle birlikte ishal de gelişebilir.
8. Şişlik ve Sertleşme
Aşının uygulandığı bölgede şişlik ve sertleşme oluşabilir.
9. Kızarıklık
Kızarıklık genellikle hafif seyreder ve birkaç gün içinde kendiliğinden geçer.
10. Nadir Yan Etkiler
Nadir durumlarda alerjik reaksiyonlar veya sinir sistemine bağlı yan etkiler meydana gelebilir ancak bu durum oldukça nadirdir.
Menenjit Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Yüksek riskli bireylere; özellikle yeni doğan bebeklere, yaşam koşulları yüksek risk grubunda bulunanlara, 4 aylıktan büyük bebeklere, çocukluk çağı kanser tedavisi görenlere ve bağışıklık sistemi baskılanmış bireylere uygulanabilir.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından önerilen menenjit aşısı; 2 aylık bebeklere yapılmalıdır. Risk grubunda yer alan bireylere ise her yaştan itibaren uygulanabilir.
Ülkemizde pediatrik formülasyonuyla yapılan menenjit aşısı; 5 yaşından büyük çocuklar için tek doz şeklindedir. İlk olarak 2 aylıkken başlanarak toplamda 4 doz yapılır: 2, 4, 6 ve 12 aylarda uygulanır.
Menenjit Aşısı Kaç Yılda Bir Yenilenir?
Menenjit aşısının kaç yılda bir yenileneceği kişiye göre değişir. Genellikle tek doz uygulanan menenjit aşısı sonrasında her yıl yenilenmesi gerekmez.
Ülkemizde pediatrik formülasyonuyla yapılan menenjit aşısının ticari adı Menveo’dur. Risk grubundaki bireylere her yıl aşılama yapılabilirken, risk grubunda olmayan bireyler için tek doz yeterlidir.
Menenjit Aşısı Kimlere Yapılmaz?
Alerji öyküsü bulunanlar, ateşli hastalık geçirenler veya kan transfüzyonu olmuş bireyler için menenjit aşısı yapılmamalıdır.
Ayrıca hamilelikte aşının güvenliği henüz kesin olarak kanıtlanmadığından hamilelere uygulanmaması önerilir.
Menenjit Aşısı Hangi Hastalıklara Karşı Korur?
Beyin zarlarının iltihaplanmasına neden olan bakteriyel enfeksiyonlara karşı koruma sağlayan menenjit aşısı; beyin zarlarının iltihaplanmasına neden olan viral enfeksiyonlardan da koruma sağlar.
Menenjitin en sık görülen şekli viral menenjittir. Bunun yanında bakteriyel menenjitte de enfeksiyona neden olan bakterilere karşı koruma sağlayan menenjit aşısı; nadir görülen parazitik menenjite karşı da koruma sağlar.