Ülkemizde 65 binden fazla hasta diyaliz tedavisi görüyor. Bu hastaların büyük bir kısmı da bu tedavinin vücutlarına etkilerinin farkında değil. Ancak diyaliz tedavisinin kalp krizi riskini artırması, kemik erimesi, kas kütlesinin azalması, tansiyon problemleri gibi birçok olumsuz etkisi bulunuyor. Biz de hem bu tedavi sürecinin olumsuz etkilerini hem de bu etkileri en aza indirmek için yapılması gerekenleri uzmanından öğrendik. İşte detaylar…
Diyaliz nedir?
İç Hastalıkları ve Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Osman Mert Koca, diyaliz tedavisinin kişilerin böbrek fonksiyonlarının tamamen ya da kısmen kaybolması durumunda vücudun işlevini desteklemek amacıyla yapılan bir tedavi şekli olduğunu kaydetti.
Dializ, böbrek hastalığının son evresinde, böbreklerin toksinleri ve atıkları filtreleme ve dengeyi sağlama işlevini yerine getirmediği zaman hastaların yaşamını sürdürebilmesi amacıyla kanın filtrelenmesidir. Dializ, kişinin böbrek fonksiyonlarının tamamen veya kısmen kaybolduğu durumlarda vücudun işlevini desteklemek amacıyla uygulanır.
Diyaliz nasıl uygulanır?
Koca, diyaliz sürecinin iki farklı şekilde gerçekleştirildiğini belirterek, “Bunlar periton diyalizi ve hemodiyaliz yöntemleridir. Periton diyalizi, karın içindeki zarın (periton) doğal filtresi olarak kullanılmasıdır. Bu yöntemde sıvı, cerrahi bir müdahale ile kişinin karın boşluğuna yerleştirilen bir kateter yardımıyla girer ve zarın iç kısmında süzülür. Süzülen sıvı daha sonra atık maddeleri içeren bir başka sıvı ile değiştirilerek dışarı alınır. Hemodiyalizde ise bir makine yardımıyla kan dışarıda filtre edilir ve vücuda geri verilir.” dedi.
Diyalizin vücuda etkileri nelerdir?
“Diyaliz tedavisi, kişilerin sağlık durumuna göre değişkenlik gösterebilir.” diyen Koca, “Ancak genel olarak hastaların yaşam kalitesinde düşüşe neden olur. Diyaliz, böbreklerin işlevlerini yerine getiremediği bir hastalık olan kronik böbrek yetmezliği (KBH) nedeniyle uygulanır. KBH, böbreklerin toksinleri ve atıkları filtreleme işlevini yerine getiremediği için diyaliz bu işlevi yerine getirmek amacıyla yapılır.” diyerek bu tedavinin faydasından bahsetti.
Diyalizin faydaları
- Diyaliz hastaların vücut sıvısını dengelemesine yardımcı olur.
- Böbreklerin işlevlerini yerine getiremediği için diyaliz, böbreklerin görevlerini üstlenir.
- Vücuttan atık maddelerin ve toksinlerin temizlenmesini sağlar.
- Dializ, kan basıncını dengeleyerek kalp sağlığını korur.
Diyalizin zararları
- Diyaliz hastaların kan basıncını dengesizleştirebilir.
- Dializ, kandaki mineral ve elektrolit dengesini bozabilir.
- Diyaliz, enfeksiyon riskini artırabilir.
- Dializ, vücudun bağışıklık sistemini zayıflatabilir.
Diyalizin vücuda zararları nelerdir?
Koca, “Diyalizin birçok olumlu etkisi olduğu gibi olumsuz etkileri de vardır.” diyerek şu bilgileri verdi:
- Diyaliz tedavisinin vücuda zararları:
- İleri hipertansiyon: Diyaliz hastalarının çoğunda hipertansiyon bulunur ve bu durum tedavi edilmediği takdirde daha büyük sorunlara neden olabilir.
- Kemik erimesi: Diyalize giren hastalarda kemik erimesi sorunu ortaya çıkabilir.
- Kas kaybı: Diyalize giren hastalarda kas kaybı olabilir.
Diyalizin vücuda zararlarının önüne nasıl geçilir?
Koca, “Diyalizin vücuda zararlarını en aza indirmek için hastaların beslenmelerine dikkat etmeleri çok önemlidir.” diyerek beslenmenin önemine dikkat çekti.
- Diyalizin vücuda zararlarının azaltılması için beslenme önerileri:
- Hastalar yeme alışkanlıklarını değiştirmelidir.
- Böbrek dostu besinler tüketmelidirler.
Dializ sonrası iyileşme süreci nasıldır?
Koca, diyalizin vücuttaki olumsuz etkilerini bertaraf etmek için hastaların diyaliz sonrası da beslenmelerine dikkat etmeleri gerektiğini belirterek şu bilgileri verdi:
- Diyaliz sonrası iyileşme sürecinde dikkat edilmesi gerekenler:
- Hastalar yeterince sıvı tüketmelidirler.
- Yeterli miktarda protein tüketilmelidir.
- Tansiyon dengesi korunmalıdır.