Kedilerde görülen en tehlikeli hastalıklardan biri olan FIP (Feline Infectious Peritonitis), koronavirüs adı verilen bir virüsün neden olduğu, oldukça bulaşıcı ve fatal bir hastalıktır. FIP’in tam bir tedavisi olmamakla birlikte, erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleri ile hastalığın seyrinin değiştirilebilmesi mümkündür. Bu yazımızda FIP hastalığı nedir, belirtileri nelerdir, nasıl teşhis konur ve tedavisi hakkında bilgiler bulabilirsiniz.
Kedilerde FIP Hastalığı Nedir?
FIP (Feline Infectious Peritonitis), kedilerde abdominal boşlukta sıvı birikimi ile karakterize edilen, koronavirüs bulaşan kedilerde görülen inflamatuar bir hastalıktır. Kedilerde en sık görülen belirtileri ise; iştahsızlık, ateş, kilo kaybı, karın bölgesinde şişlik, sarılık ve kusmadır. Bu hastalık 1970’li yıllardan beri bilinmektedir ve yüksek oranda ölümcül seyretmektedir.
Genel olarak tüm kedilere bulaşma riski bulunmakta olup, genç ve bağışıklık sistemi zayıf olan kedilerde daha sık görülmektedir. FIP hastalığının kesin çözümü olmamakla birlikte, son yıllarda geliştirilen ilaçlar ile birlikte hastalığın tedavi edilebilmesi ve normal hayatına devam edebilmesi mümkün hale gelmiştir.
Kedilerde FIP Hastalığının Nedenleri
Kedilerde FIP hastalığının nedeni, kedilerin iç ve dış ortamlarda sıkça maruz kaldığı feline coronavirus (FCoV) adlı bir virüstür. Genellikle gastrointestinal sistemde enfeksiyona neden olan bu virüs, bazı nadir durumlarda FIP virüsüne dönüşerek kedinin bağışıklık sistemini etkileyip, hayati tehlike oluşturacak seviyeye ulaşabilir.
Kedide koronavirüs enfeksiyonu olması FIP olacağı anlamına gelmez; fakat koronavirüs bulaşan kediler FIP hastalığı açısından yüksek risk grubunda yer alırlar. Özellikle çok sayıda kedinin bulunduğu barınaklar veya bakımevleri gibi yüksek yoğunlukta kedi bulunan kapalı alanlar, koronavirüs için en ideal ortamlardandır. Bu nedenle, birçok kedi için koronavirüse karşı önlem almak ve düzenli aşılanmak oldukça önemli bir konudur.
Kedilerde FIP Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Kedilerde FIP belirtilerinin ortaya çıkma süresi değişiklik göstermektedir. Bazı durumlarda belirtiler haftalar veya aylar süresince yavaş bir şekilde ilerleyebilirken, diğer durumlarda ise daha hızlı bir seyir izlemektedir. Kedisinde FIP hastalığı belirtileri gözlemleyen veteriner hekimler, hastalığın tipine göre farklı belirtilerin ortaya çıkabileceğini ifade etmektedir.
Kedilerde FIP hastalığının yaygın belirtileri arasında şunlar yer almaktadır:
- İştahsızlık
- Ateş
- Kilo kaybı
- Karın bölgesinde şişlik
- Yavaş büyüme
- Depresyon
- Kusma
- Dışkıda kan
- Gözlerde ve / veya ağızda sarılık
- Tüylerde matlaşma
Kedilerde FIP Hastalığının Karın Tipi Belirtileri Nelerdir?
Kedilerin büyük çoğunluğunda FIP hastalığının karın tipi görülmektedir. FIP’in karın tipi; abdominal boşlukta ciddi miktarda sıvı birikimi ile karakterizedir. Karın tipi FIP’de görülen belirtiler şunlardır:
- Karın bölgesinin normalden daha şişkin görünmesi
- İştahsızlık
- Ateş
- Depresyon
- Vücudun genelinde solgunun dışında karında şişkinlik olması
Kedilerde FIP Hastalığının Islak Tip Belirtileri Nelerdir?
Kedilerde FIP hastalığının ıslak tipi, karın tipi olarak da adlandırılmaktadır. Islak tip FIP’te karın boşluğunda sıvı birikimi olması en temel belirtidir. Bu tipte görülen diğer belirtiler ise şunlardır:
- Ateş
- İştahsızlık ve kilo kaybı
- Depresyon
- Şiddetli kusma
- Uyuşukluk
- Dışkıda kan bulunması
Islak tip FIP, genellikle hızlı ilerleyen bir formdur. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi oldukça önemlidir.
Kedilerde FIP Hastalığının Islak Tipinin Gidişi Nasıl Olmaktadır?
Kedilerde FIP hastalığının ıslak tipinin gidişi şu şekildedir:
- Hastalık genellikle gizli ilerler ve kedide fark edilebilecek herhangi bir belirtiye sebep olmaz.
- Karın boşluğunda sıvı birikimi olduğunda ise gelişen ateş, iştahsızlık, depresyon gibi belirtiler fark edilebilir hale gelir.
- Erken evrede tedaviye yanıt verme ihtimali bulunmakta olup, tedavi edilmediğinde ise genellikle 1-2 aylık bir ömürleri kaldığı düşünülmektedir.
Kedilerde FIP Hastalığının Kurut Tip Belirtileri Nelerdir?
FIP’in kurut tipi genellikle kuru lezyonlar göstermesi sebebiyle bu ismi almıştır. Kedinin vücudunun farklı bölgelerinde kuru lezyonlar oluşmasına neden olan bu tip, diğer tiplere göre daha uzun süre gizli kalabilmektedir. Kuru tip FIP’in belirtileri şunlardır:
- Ateş
- İştahsızlık ve kilo kaybı
- Depresyon
- Tüylerde matlaşma
- Ağız içinde beyaz lezyonların oluşması
- Göz etrafında veya göz içerisinde beyaz lekeler oluşması
- Ellerle tutulduğunda hafif şişkinliğe neden olan sert, ağrısız yumrular oluşması
Kedilerde FIP Hastalığının Kuru Tipinin Gidişi Nasıl Olmaktadır?
Kedilerde FIP hastalığının kuru tipinin gidişi şu şekildedir:
- Kuru tip FIP, diğer tiplere göre çok daha uzun süre gizli kalabilmektedir.
- Tüm bu süre zarfında kediler fark edilebilecek herhangi bir belirti göstermeyebilmektedir.
- Kuruma başladığında ise ateş, iştahsızlık gibi genel belirtilerle birlikte vücudun farklı bölgelerinde lezyonlar oluşmaya başlamaktadır.
- Tüm bu belirtilerin yanında kedide anemi de gözlemlenebilmektedir.
- Tedavi edilmediğinde genellikle birkaç ay ile birkaç yıl arasında değişen sürelerde sebat edebilmektedir.
Kedilerde FIP Hastalığının Teşhisi Nasıl Konulur?
Kedilerde FIP hastalığının teşhisi oldukça zorlu bir süreçtir. Çünkü bu hastalığın belirtileri birçok farklı kedi hastalığı ile benzerlik göstermektedir. Bu nedenle veteriner hekimler, kedide gözlemlenen belirtilerin yanı sıra farklı test sonuçlarını da dikkate alarak kesin tanıyı koymaktadır.
Kedilerde FIP Hastalığının Laboratuvar Testleri Nelerdir?
Kedilerde FIP hastalığının kesin teşhisi için farklı laboratuvar testleri uygulanmaktadır. Bu testler arasında tam kan sayımı, biyokimya profili ve idrar analizleri yer almaktadır.
Tam Kan Sayımı:
Kedilerin genel sağlık durumları hakkında bilgi edinmek için uygulanan bu testte; kırmızı kan hücrelerinin sayısı, beyaz kan hücrelerinin sayısı, trombositlerin sayısı ve kanın yoğunluğu ölçülmektedir.
Biyokimya Profili:
Kedilerin iç organlarının çalışma düzeyini belirlemek için uygulanan testtir. Ayrıca vücuttaki sıvı dengesini de ortaya koymaktadır. Biyokimya profilinde kan şekeri, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri ile elektrolit seviyeleri ölçülmektedir.
İdrar Analizi:
Kedilerin idrarındaki çeşitli maddelerin oranları belirlenerek; enfeksiyon olup olmadığı, iç organlarda herhangi bir hasar ya da problem olup olmadığı anlaşılmaktadır.
Kedilerde FIP Hastalığı için Diğer Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Kedilerde FIP hastalığının tanısı için laboratuvar testlerinin yanı sıra farklı tanı yöntemleri de kullanılmaktadır. Bu yöntemler arasında ultrasonografi, röntgen çekimi ve karın boşluğundan sıvı örneği alma yer almaktır.
Ultrasonografi:
Kedilerin iç organlarının detaylı bir şekilde görüntülenmesini sağlayan ultrasonografi ile iç organlarda herhangi bir hasar ya da problem olup olmadığı anlaşılabilmektedir.
Röntgen Çekimi:
Kedilerin iç organlarının görüntülenmesini sağlayan röntgen ile de kedilerin genel sağlık durumu hakkında bilgi edinilebilmektedir.
Karın Boşluğundan Sıvı Örneği Alma:
FIP hastalığında karın boşluğunda sıvı birikimi olmaktadır. Bu nedenle veteriner hekimler, karın boşluğundan sıvı örneği alarak bu sıvının içeriğini analiz edebilmektedir. Bu analiz sonucunda protein miktarının yüksek çıkması durumunda kedinin FIP hastalığına sahip olduğu düşünülebilmektedir.
Kedilerde FIP Hastalığının Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kedilerde FIP hastalığının tedavisi için farklı yöntemler bulunmaktadır. Ancak bu yöntemler kesin çözüm olmamakla birlikte, son yıllarda geliştirilen ilaçlar sayesinde kedilerin normal hayatlarına devam etmeleri mümkün hale gelmiştir.
Kedilerde FIP Hastalığının Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Kedilerde FIP hastalığının tedavisi için uygulanan yöntemler şunlardır:
- Ateşin düşürülmesi
- Drenaj
- Antiviral ilaçlar
Ateşin Düşürülmesi:
FIP hastalığındaki temel tedavi yöntemlerinden biri olan ateşin düşürülmesi; oral yolla ya da iğne (enjekte) yolu ile ağrısız şekilde gerçekleştirilmektedir.
Drenaj:
FIP hastalığında karın boşluğunda ciddi miktarda sıvı birikimi olmaktadır. Bu nedenle veteriner hekimler, drenaj yöntemi ile karın boşluğundaki fazla sıvıyı çekerek azaltabilmektedir. Drenaj işlemi; kedinin genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak karar verilmesi gereken bir işlemdir.
Antiviral İlaçlar:
Son yıllarda geliştirilen antiviral ilaçlar sayesinde kedinin sağlıklı hücrelerine zarar veren viral enfeksiyonların tedavi edilebilmesi mümkün hale gelmiştir. Antiviral ilaçların tedavisi uzun süre devam edebilmektedir; ancak tedavi sürecinin kesintisiz şekilde tamamlanması oldukça önemlidir.
Kedilerde FIP Hastalığı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Kedilerde FIP Hastalığı Bulaşıcı mıdır?
Evet, kedilerde FIP hastalığı bulaşıcıdır. Bu nedenle, yüksek risk grubunda bulunan kedilerin düzenli şekilde veteriner hekim kontrolünden geçmeleri ve gerekli aşılamaların yapılması oldukça önemlidir.
Kedilerde FIP Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Kedilerde FIP hastalığının teşhisi için çeşitli laboratuvar testleri uygulanmakta olup, kesin tanı ancak karın boşluğundan alınan sıvının analizi ile konulabilmektedir.