Köpekler, evrimsel süreçleri içerisinde insanlar tarafından evcilleşmiş en sadık dostlarımızdır. Bu dostluk zaman zaman farklı durumlara göre değişkenlik gösterebilir. Bir köpeğin ilk olarak hangi amaca hizmet etmek üzere yetiştirildiğine bakmak gerekir. Eğer bir köpek, koruma amaçlı olarak yetiştirilmiş ise bu onun doğal davranışı olacaktır. Ancak bu durum, köpeğin her zaman böyle davranacağı anlamına gelmez. Davranış bozuklukları yaşayan bir köpek, hiçbir zaman sahip olduğu özelliği kaybetmez ancak normal seyrinden sapabilir.
Bir köpeğin koruma içgüdüsü yüksek olabilir ancak bu durum onun saldırgan olduğu anlamına gelmez. Davranış bozukluğu gösteren bir köpek, daha önceden yaşadığı bir travmaya ya da karşılaştığı bir duruma bağlı olarak bu davranışı sergiliyor olabilir. Evcil köpeklerin davranışlarında genetik faktörler kadar deneyimlerin ve sosyalleşmenin de etkisi büyüktür.
Köpekler Neden Saldırır?
Köpeklerin saldırgan davranışları, birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu nedenler arasında genetik faktörler, sosyalleşme eksikliği, korku, travma ve territorial davranışlar yer alır. Genetik olarak bazı köpek ırkları daha korumacı ve savunmacı olabilir. Bu nedenle, sahiplerinin köpeklerinin genetik geçmişini bilmeleri ve buna göre eğitim ve sosyalleştirme süreçlerini planlamaları önemlidir.
Köpeğin sosyalleşme eksikliği, özellikle yavruluk döneminde diğer hayvanlar ve insanlar ile yeterince etkileşimde bulunmaması durumunda, saldırgan davranışların artmasına neden olabilir. Bu durum, köpeğin bilinmeyen uyarıcılara karşı korku ve kaygı duymasına yol açar ve onu savunmasız hissettiği durumlarda saldırmaya iter.
Köpeklerin saldırma nedenlerinden bir diğeri ise korkudur. Korku, özellikle yavru köpeklerde yaygın bir saldırganlık nedenidir. Köpek, tehdit olarak algıladığı bir nesneye veya kişiye korku nedeniyle saldırabilir. Travma geçmişi olan köpekler de benzer şekilde, geçmişte yaşadıkları olumsuz deneyimlerden dolayı belirli durumlara veya insanlara saldırgan tepki verebilirler. Bu gibi durumlarda travma sonrası olumlu pekiştirme yöntemleri ile tekrar sosyalleşmeleri sağlanmalıdır.
Köpeklerin doğal davranışları arasında bölgeyi savunmak da yer alır. Bu savunma içgüdüsü, özellikle dişi köpeklerde yavrularını korumak amacıyla ortaya çıkar. Bunun yanı sıra, erkek köpekler de kendi bölgelerini işgal eden diğer köpeklere karşı agresif davranışlar sergileyebilirler.
Köpek Saldırısına Uğradıysanız Ne Yapmalısınız?
Bir köpek saldırısına uğradıysanız, öncelikle sakin olmaya çalışmalısınız. Panik yapmak durumu daha da kötüleştirebilir. Mümkünse, kendinizi ya da başkalarını tehlikeden uzaklaştırın. Eğer saldırı anında bir nesne (çanta, ceket vb.) köpekle aranızda engel olarak kullanabileceğiniz bir şey varsa onu hemen köpekle aranıza alın. Bu durumda nesne, size ya da başkasına zarar vermektense köpeğin ısırığını engelleyecektir.
Köpeklerle ilgili bir tecrübeniz yoksa onları durdurmaya ya da fiziksel olarak engellemeye çalışmayın. Bu tür girişimler, sizi daha fazla tehlikeye atabilir. Köpek ısırığına maruz kaldıysanız, ısırık bölgesini sabun ve suyla yıkayın. Yıkama işlemi enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca, ısırık bölgesine temiz bir bandaj ya da pansuman uygulayarak kanamanın kontrol altına alınmasını sağlayabilirsiniz.
Eğer ısırık ciddi bir yaralanmaya neden olduysa ya da enfeksiyon belirtisi (kırmızılık, şişlik, ateş) gösteriyorsa derhal tıbbi yardım alın. Bir sağlık profesyoneli, gerekli tedaviyi sağlayabilir ve enfeksiyon riskini minimize edebilir. Köpek ısırığı sonrası tetanoz aşısının güncellenmesi gerekebilir. Ayrıca, kuduz riski taşıyan bir hayvanla temas ettiyseniz kuduz aşısı hakkında bilgi almanız önemlidir.
Yaşadığınız saldırının mahiyetine göre ilgili hayvan kontrol ya da sağlık birimleriyle iletişime geçebilirsiniz. Eğer saldırıya uğrayan bir hayvan iseniz, mutlaka veteriner hekime başvurmalısınız.
Köpek Saldırısı Hakkında Hukuki Süreçler
Köpek saldırıları ciddi yaralanmalara ve psikolojik travmalara neden olabilir. Bu nedenle, saldırıya uğrayan kişiler ya da onların yasal temsilcileri çeşitli hukuki süreçlere başvurabilirler.
Köpek Saldırısı Davası Açılabilir mi?
Evet, köpek saldırısı nedeniyle zarar gören kişiler köpek sahibi aleyhine tazminat davası açabilirler. Türk Medeni Kanı’nın 177. maddesi gereği hayvanın zararından dolayı tazminat talep edilebilir. Bu bağlamda, zarar gören kişinin bedensel zararları için maddi ve manevi tazminat talepleri mümkündür.
Malullük ve İstem Dışı İş Gücü Kaybı Durumunda Ne Olur?
Eğer köpek saldırısı sonucu malullüğe veya iş gücü kaybına uğradıysanız, bu durumda sürekli iş göremezlik geliri talep etme hakkınız bulunmaktadır. Yaralanmadan önceki ve sonraki gelirlerinizi belgeleyerek başvuru yapmanız gerekecektir.
Köpek Saldırıları Sonucu Ölüm Durumunda Ne Olur?
Eğer köpek saldırısı sonucu bir kişinin hayatını kaybetmesi durumu söz konusuysa, Türk Borçlar Kanunu’nun 60. maddesi gereğince ölenin yakınları zararın tazmini için dava açabilirler. Ayrıca, ölen kişinin yoksulluk nafakası talebi de gündeme gelebilir.
Köpek Saldırılarına İlişkin Cezai Süreçler
TCK madde 177’ye göre, ehlileşmemiş bir hayvanın sahibi olan kişi ya da onu kontrolünde bulunduran kimse, bu hayvanın zarar vermesini önleyecek tedbirleri almak zorundadır. Eğer bu yükümlülüğe uyulmazsa ve hayvan birine zarar verirse fail ya da failsi maliki/ kontrolünde bulunduran kişi olur. Bu durum cezai sorumluluğu doğurur.