Köpekler, tıpkı biz insanlar gibi sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için dengeli ve yeterli beslenmeye ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle puppy mama, yetişkin köpek maması ya da yaşlı köpek maması arasındaki farkları bilmek ve köpeğin yaşı, ırkı ve sağlık durumu için en doğru besin içeriğine sahip köpek mamasını seçmek son derece önemlidir. Köpek maması seçiminde dikkat edilmesi gereken unsurlar neler? Köpekler ne yer? Köpeklerin beslenmesinde dikkat edilmesi gereken unsurlar neler? Köpekler için beslenme rehberi başlığında sizler için detaylı bir içerik hazırladık.
Öncelikle köpeklerin beslenmesinde dikkat edilmesi gereken unsurlar ile başlayalım.
Köpeklerde Beslenme Dikkat Edilmesi Gereken Unsurlar
Köpeklerin sağlıklı bir yaşam sürmesi için uygun beslenme şarttır. Bunun için de;
- Köpeğin Yaşı: Puppy dönemi (0-12 aylık), yetişkin dönem (1-7 yaş) ve yaşlı dönem (7 yaş üstü) maması tercih edilmelidir. Köpeğin yaşı farklı beslenme şekilleri gerektirir.
- Köpeğin Irkı: Köpeğin ırkına göre de farklı içeriklere sahip mamalar tercih edilmelidir.
- Köpeğin Aktiflik Düzeyi: Köpeğiniz gün içinde ne kadar aktif? Yapılan araştırmalar köpeklerin yaklaşık %60’ının normalden fazla beslenerek, fazla kilo aldıklarını gösteriyor. Aşırı kilo ise obezite tehlikesini beraberinde getiriyor. Oysa obezite; diyabet, kalp hastalıkları, eklem sorunları ve bazı kanser türleri için önemli bir risk faktörüdür. Bu nedenle köpeğinizin yaşına, ırkına ve en önemlisi günlük aktivite seviyesine uygun miktarda mama vermelisiniz.
- Köpeğin Sağlık Durumu: Bazen sağlıklı görünen bir köpekte de beslenme eksiklikleri olabilir ya da aşırı beslenme sonucu farklı sağlık problemleri ile karşılaşılabilir. Ya da ileri yaşlardaki köpeklerde eklem ve kemik sağlığı için özel bir beslenme düzeni gereklidir. Tüm bu durumlara dikkat ederek, veteriner hekiminizin önerdiği şekilde bir beslenme programı uygulamak çok önemlidir.
Köpekler Ne Yer?
Köpekler evcilleştirilmeden önce avcıydı ve et ağırlıklı bir beslenme şekilleri vardı. Ancak günümüzdeki köpeklerin büyük bir bölümü evcıllestırılmıs ve domestik hayvanlar haline gelmiştir. Bu da köpeklerin sadece et değil sebze ve tahılları da sindirebildiğini gösterir.
Yani köpekler ne yer sorusunun tek bir yanıtı yoktur. Aslında köpekler evde beslenecek köpekler arasında yer alır ve onlar da her ne kadar et ağırlıklı bir beslenme şekline sahip olsa da sebzeler ve tahıllar da onların diyetinde yer alabilir.
Köpek Maması Seçiminde Dikkat Edilmesi Gereken Unsurlar
Köpeğinizin yaşı, ırkı, cinsiyeti, sağlık durumu ve hayat tarzına uygun mama seçimi yapmalısınız. Aşağıda doğru mama seçimi ile ilgili detayları sizlerle paylaşıyoruz.
- Yaş Gruplarına Göre Seçim: Puppy dönemindeki köpekler için yavru köpek mamaları tercih edilmelidir. Çünkü yavrular büyüyüp gelişirken daha fazla enerjiye ihtiyaç duyarlar. Buna göre veteriner hekimlerin tavsiyelerine göre puppy dönem (0-12 aylık), yetişkin dönem (1-7 yaş) ve yaşlı dönem (7 yaş üstü) mamaları tercih edilmelidir.
- Irk Duyarlılığı: Köpek ırklarının farklı genetik özellikleri vardır. Bunlar; metabolizma hızı, kemik yapısı, iç organların çalışma şekli gibi farklı unsurları içerir. Örneğin golden retierlar genetik olarak daha fazla gıda alımına ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle golden için mama seçimi yaparken diğer ırklara göre daha fazla gıda içeriğine sahip mamalar tercih edilmelidir.
- Cinsiyet Faktörü: Dişi köpekler özellikle hamilelik ve emzirme dönemlerinde daha fazla besine ihtiyaç duyarlar. Ayrıca, kısırlaştırılmış köpeklere de mama seçimi yaparken dikkat edilmelidir. Kısırlaştırma operasyonu sonrası metabolizması değişen köpeğin mama içeriğinin de değiştirilmesi gerekir.
- Aktivite Düzeyine Göre Seçim: Köpeğiniz ne kadar aktif? Yapılan araştırmalar, köpeklerin yaklaşık %60’ının normalden fazla beslenerek, fazla kilo aldıklarını gösteriyor. Aşırı kilo ise obezite tehlikesini beraberinde getiriyor. Oysa obezite; diyabet, kalp hastalıkları, eklem sorunları ve bazı kanser türleri için önemli bir risk faktörüdür. Bu nedenle köpeğinizin yaşına, ırkına ve en önemlisi günlük aktivite seviyesine uygun miktarda mama vermelisiniz.
- Sağlık Durumuna Göre Seçim: Bazen sağlıklı görünen bir köpekte de beslenme eksiklikleri olabilir ya da aşırı beslenme sonucu farklı sağlık problemleri ile karşılaşılabilir. Ya da ileri yaşlardaki köpeklerde eklem ve kemik sağlığı için özel bir beslenme düzeni gereklidir. Tüm bu durumlara dikkat ederek, veteriner hekiminizin önerdiği şekilde bir beslenme programı uygulamak çok önemlidir.
Köpek Maması İçeriğinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Özellikle protein kaynağına dikkat edilmelidir çünkü protein köpek mamasının en önemli içeriğidir.
Aşağıda protein ile ilgili detayları sizlerle paylaşıyoruz:
- Protein Kaynağı: Köpek mamalarında bulunan proteinler çeşitli kaynaklardan gelir. Bunlar et, yumurta, süt gibi hayvansal proteinler ile soya fasulyesi, bezelye ve mercimek gibi bitkisel proteinlerdir. Hayvansal proteinler tüm gerekli aminoasitleri içerdikleri için daha kalitelidir. Ayrıca, içerdikleri vitamin ve mineraller nedeniyle de ek bir takviye gereksinimini azaltırlar. Köpek maması seçiminde yüksek kaliteli hayvansal protein içeren mamalar tercih edilmelidir.
- Amino Asitler: Proteinler sindirim sırasında aminoasitlere ayrılırlar. Proteinlerin asıl işlevi olan doku onarımını sağlayan ve köpeğinizin vücudu tarafından üretilmeyen esansiyel aminoasitlerin bulunması çok önemlidir. Köpek mamasındaki proteinlerin yüksek oranda esansiyel aminoasit içermesi gereklidir.
- Protein Oranı: Köpek mamasındaki protein oranı ne kadar yüksek olursa o kadar iyi demek değildir çünkü aşırı protein alımı karaciğer ve böbreklerde sorunlara yol açabilir. Bu nedenle veteriner hekimlerin önerdiği gıda alımını dikkate almalısınız.
Köpeğin Yaşına Göre Beslenme
Köpeğin yaşı ona uygun besini almasını direkt olarak etkiler.
Puppy (Yavru) Dönemi
- Puppy dönemi yani 0-12 aylık dönemdeki köpeklerin sağlıklı büyüyüp gelişmeleri için yüksek enerjiye ihtiyaçları vardır. Bu nedenle yavru mama seçiminde dikkat edilmesi gereken unsurlar vardır.
- Puppy dönemindeki köpeklerin mamaları; yüksek oranda protein, vitamin ve mineral içermelidir çünkü bu içerikler onların sağlıklı gelişimini destekler. Ayrıca, yavru köpek mamaları sindirimi kolay bileşenlerden hazırlanmıştır. Böylece gelişen bünyenin ihtiyacını karşılayarak aynı zamanda hassas sindirim sistemini destekler.
Köpeklerde Yetişkin Beslenme
- Köpeklerde yetişkin dönemi 1-7 yaş arası olarak kabul edilir. Yetişkin dönemindeki köpeklerin metabolizması daha dengelidir ve enerji ihtiyacı puppy dönemine göre biraz daha azalmıştır ama hala yeterli şekilde karşılanması gerekir.
- Köpeğin yaşı, ırkı ve sağlık durumuna uygun mama seçimi yapılmalıdır çünkü her yetişkin köpeğin ihtiyacı aynı değildir.
Köpeklerde Yaşlı Beslenme
- Köpeklerde yaşlılık dönemi 7 yaş üstü olarak kabul edilir ve bu dönem kısmen geriatri dönemidir. Yaşlanan bir köpeğin metabolizması değişir ve ihtiyacı olan besinler farklılaşır.
- Artık daha az kaloriye ihtiyaç vardır ancak eklem ve kemik sağlığı desteklenmelidir. Sindirim sistemi de hassas hale gelebilir bu nedenle lif oranı yüksek mamalar tercih edilmelidir. Ayrıca, böbrek fonksiyonları da değişebilir bu nedenle protein oranı veteriner hekim tarafından ayarlanmalıdır.
Yaşlı köpeklere özel formüle edilmiş mamalar tercih edilebilir.
Köpeklerde Sağlık Durumuna Göre Beslenme
Köpeklerde bazı sağlık problemlerinin çözümünde ya da tedavisinde beslenmenin önemli bir yeri vardır.
Düşük Kalorili Mamalar
- Aşırı kilo ya da obezite sorunu yaşayan köpekler için düşük kalorili mamalar tercih edilmelidir. Obezite; diyabet, kalp hastalıkları, eklem sorunları ve bazı kanser türleri için önemli bir risk faktörüdür.
Kemik Problemleri Olan Köpekler İçin Beslenme
- Köpeklerde yaygın olarak görülen kemik problemi; osteoartrit yani eklem iltihabıdır. Osteoartrit özellikle yaşlı köpeklerde sık görülür.
Bu nedenle veteriner hekim tavsiyesine uyularak aşağıdaki gibi bir beslenme programı uygulanmalıdır:
- Antioksidan içeriği yüksek gıdalar: Vitamin C ve E içeren gıdalar hücre hasarını engeller ve eklem iltihaplanmasını azaltır. Tahıllar ve sebzeler vitamin açısından zengindir; brokoli, havuç, kabak gibi sebzeler; pirinç, makarna gibi tahıllar eklem sağlığı desteği sağlar.
- Omega-3 yağ asitleri: Omega-3 içeren balık yağları eklem iltihaplanmasını azaltır ve eklem sağlığını destekler.
Kemik problemleri yaşayan ya da omega-3 ihtiyacı olan köpeklere balıklı mama verilebilir.
Ayrıca somon, uskumru gibi yağlı balıklar da veteriner hekim onayıyla köpeğin beslenmesine eklenebilir.
Düşük Proteinli Mamalar
- Kronik böbrek yetmezliği yaşayan köpeklere düşük proteinli diyetler önerilir çünkü böbrekler protein metabolizmasının yan ürünlerini atarlar ve yüksek protein alımı böbreklere ekstra yük bindirir.
Düşük proteinli mamalar veteriner hekim tavsiyesiyle böbrek sağlığını desteklemek için tercih edilebilir.
Düşük Yağlı Mamalar
- Lepra yani yağ depolama hastalığı olan terrier cinsi köpeklere düşük yağlı mamalar gereklidir.
Kuru Mama Olan Köpeklere Ekstra Besin Takviyesi
- Kuru mama tüketen köpeklere ekstra eklem takviyesi yapılabilir çünkü kuru mamalarda genellikle yeterli miktarda eklem koruyucu madde bulunmaz.
Veteriner hekim önerisiyle aşağıdaki takviyeler verilebilir: - Glukozamin: Eklem kıkırdağı üretimini destekler ve eklem sağlığını iyileştirir.
Glukozamin içeren kabuklu deniz ürünleri de veteriner hekim onayıyla köpeğin beslenmesine eklenebilir.
Ayrıca bazı özel glukozamin tabletleri de verilebilir.
l-metin: Eklem kıkırdağının onarımını destekleyen amino asittir; kemik suyu içinde yüksek oranda l-metin bulunur.
kondroitin sülfat: Eklem kıkırdağının elastikiyetini arttırır; kondroitin sülfat içeren kırmızı et kemikleri veteriner hekim önerisiyle verilebilir.
e719: Eklem sağlığını destekleyen önemli bir bileşiktir; ayrıca deri sağlığını da iyileştirir; e719 içeren tablet ya da toz formundaki takviler veteriner hekim tavsiyesiyle kullanılabilir.
Köpeklerde Beslenme Alışkanlıkları Nasıl Olmalı?
Köpeklerde beslenme alışkanlıkları doğru şekilde oluşturulmalıdır çünkü onların sağlıklı gelişimleri ve yaşamaları doğrudan beslenmeye bağlıdır.
Köpekte Mama Tercihi
- Sahip olunan köpeğe uygun mama seçilmelidir çünkü her bireyin ihtiyacı farklıdır.
Köpeğin cinsi, yaşı, sağlık durumu ve varsa özel ihtiyaçlarına göre doğru mama seçimi yapılmalıdır.
Ayrıca tercihen veteriner hekim onayı alınmış markalı ve güvenilir mamalar kullanılmalıdır.
Köpekte Beslenme Alışkanlıkları Oluşturma Yolları
- Aşağıda evde beslenecek köpekler için oluşturulması gereken beslenme alışkanlıkları ile ilgili detayları sizlerle paylaşıyoruz:
- Beslenme alışkanlığı erken yaşta başlatılmalıdır çünkü küçük yavrular büyük ihtimalle yeni besinlere daha açık olurlar; bu durum aynı zamanda yavruların ileride obezite riskini azaltmaya da yardımcı olabilir.
yavru köpeklerde gelişim için gerekli olan yüksek enerjiyi sağlayarak aynı zamanda onları farklı tatlarla tanıştırmak adına yaklaşık 12 hafta civarında kademeli olarak katı besinlere geçmek gerekir.
yavru dönemden itibaren düzenli olarak farklı tatlar deneyimleyen bir köpeğin ileride yeni lezzetlere daha açık olacağı düşünülmektedir.
bu durum aynı zamanda onların ileride obezite riskini azaltmaya da yardımcı olabilir.
Tasmada Mama Adeti Yazmak
- Tasmada mama adeti yazmak özellikle çocuklu aileler için iyi bir hatırlatmadır çünkü çoğu zaman aileler çocuklarıyla ilgilenirken köpeklerinin mama vermeyi unutabilirler.
eğer tasmada belirli saatlerde mama adeti yazarsa hem size hem de diğer aile üyelerine iyi bir hatırlatıcı olur.
mama adeti yazmak aynı zamanda size günlük mamanın kaç kere verildiğini göstererek aşırı mama verme alışkanlığının önüne geçmenize yardımcı olur.
Taze Su Sağlamak
- Köpeğinizin her zaman taze suya erişimi olmalıdır çünkü su hayatın vazgeçilmez gerçeğidir; özellikle suyun önemi sıcak havalarda çok daha artar.
su sıcak hava etkisiyle buharlaşabileceğinden hazırlanırken mutlaka dikkat edilmelidir; ayrıca kaplara herhangi bir şey düşmediğinden emin olunmalı ve düzenli aralıklarla taze su sağlanmalıdır.
Düzenli Besleme Alışkanlığı Oluşturmak
- Özellikle yavruluk döneminden itibaren düzenli besleme alışkanlığı oluşturmak çok önemlidir çünkü düzenli besleme kedilerde stres seviyesini azaltmaya yardımcı olur; ayrıca güven duygusunu pekiştirir.
düzenli olarak farklı tatlar deneyimleyen bir köpeğin ileride yeni lezzetlere daha açık olacağı düşünülmektedir.
Eğitimde Besin Kullanımı
- Köpeğinizle oyun oynarken ya da eğitirken kullandığınız ödül mamalarının asıl amaclarının dışında kullanımına dikkat etmelisiniz çünkü verdiğiniz her ödül onun aldığı kalori miktarını etkiler; dolayısıyla sizin ona olan sevginizi gösterirken aynı zamanda onun zayıf iradesinin kurbanı olmaktan da kurtarmanız gerekir.
eğer ona sürekli ödül maması veriyorsanız onun diğer alımlarında kısıtlama yapmanız gerekir çünkü aşırı kilo tehlikesiyle karşılaşabilir.