“Köpekler ezanda neden ulur” sorusu, pek çok köpek sahibinin ve köpek dostunun merak ettiği bir konudur. Bu davranışın ardındaki nedeni anlamak, hem köpeklerimizle daha sağlıklı bir iletişim kurmamıza hem de onların psikolojik ve duygusal durumlarını daha iyi yönetmemize yardımcı olabilir. Köpeklerin uluması, binlerce yıldır süregelen bir davranış biçimidir ve hala tam anlamıyla çözülememiş gizemlerle doludur. Ancak bilim insanları ve veterinerler, bu davranışın bazı temel nedenlerini ve köpeklerin dünyasında ne anlama geldiğini ortaya koymuşlardır.
Köpekler Neden Açar?
Köpekler, insanlara göre çok farklı bir iletişim sistemine sahiptirler. Kokular, göz hareketleri ve hatta sesler bile birer iletişim aracı olabilirken, sesin köpeklerin iletişiminde ne kadar önemli bir yere sahip olduğunu da söyleyebiliriz. Köpekler, farklı ton ve tınılara sahip sesler çıkararak hem kendi aralarında hem de insanlar ile iletişim kurarlar. Bazı köpekler havlayarak, bazıları ise uluyarak ses çıkarırlar. Hatta bazı bilim insanları, köpeklerin havlamasını “insan sesine benzer” olarak tanımlarken, ulumayı ise “kayıp ses” olarak tanımlarlar. Bu iki ses biçimi arasındaki fark, sadece çıkardıkları seslerin tonlamasından ibaret değildir. İki ses biçimi, farklı iletişim ihtiyaçlarına hizmet eder.
Köpeklerin ulumasının en temel nedeni, onların atalarından miras kalan içgüdüsel bir davranış biçimi olmasıdır. Köpeklerin ataları olarak kabul edilen kurtlar, hem avlanma hem de grup hâlinde seyahat etme konusunda çok başarılı canlılardır. Bu özelliklerini büyük ölçüde iletişim becerilerine borçludurlar. Kurtlar uluyarak hem kendi grupları içindeki bireylerle hem de farklı gruplardaki kurtlarla iletişim kurarlar. Örneğin, bir kurt uluduğunda bu sesi duyabilecek kadar uzak mesafedeki diğer kurtlar da uluyarak karşılık verirler. Bu sayede kurtlar birbirlerine konumları hakkında bilgi verebilir ve koordineli bir şekilde hareket edebilirler.
Bu iletişim biçimi, kurtların keşfedemeyeceği kadar geniş bölgeleri tarayarak avlanmalarına yardımcı olurken, avlanma esnasında da büyük ölçüde yiyeceklerini paylaşmalarını sağlar. Bir avlanma esnasında bazı kurtlar diğerlerinden daha uzakta olabilir. Uluma sayesinde bu kurtlar, avlanma esnasında gruplarını aynı konumda tutabilirler. Aynı zamanda avlandıkları yiyeceği paylaşarak grubun diğer üyelerinin de beslenmesini sağlayabilirler.
İnsanoğlu köpekleri evcilleştirmeye başladığında, köpeklerin bazı içgüdüsel davranışları zamanla değişime uğradı ancak uluma davranışı hâlâ pek çok köpekte görülebiliyor. Köpeklerin hâlâ bazı atalarından miras kalan içgüdüsel davranışlara sahip olduğunu kabul etmek gerekir. Ancak birçok araştırma, köpeklerin evrimleşmeleri sırasında bazı içgüdülerin zamanla daha zayıf hâle geldiğini gösteriyor. Bu nedenle, her köpeğin ulumasının altında yatan sebep tam olarak anlaşılmasa da çoğu köpeğin bu davranışı hâlâ içgüdüsel olarak gerçekleştirdiği söylenebilir.
Yalnızlık ve Kayıp
Köpeklerde uluma davranışının en yaygın görülen nedeni, yalnızlık veya kayıptır. Bir köpek sahibi olduğunda, uzun bir süre ayrı kalmak isteyebilir; bu bazen bir gün, bazen de bir hafta olabilir. Ayrılık döneminden sonra köpek, sahibi olarak onun geri döneceğini bilir. Ancak bazı köpekler uzun süre ayrı kaldıklarında uluyarak sahiplerini hatırlarlar.
Bu durum özellikle evin sahibi olmayan, barınakta bulunan veya sokakta yaşayan köpeklerde daha yaygındır. Bu tür köpekler, uzun süre kimseye ait olmanın verdiği yalnızlık duygusuyla ulurlar.
Diğer Köpeklerle İletişim
Ulumanın diğer bir nedeni de iletişimdir. Özellikle şehirlerde yaşayan pek çok köpek, sabah işe giden, akşam eve dönen kapalı alan çalışanlarını veya okula giden komşularını uluyarak karşılarlar. Bazı bölgelerde ise sokak köpekleri günün belli saatlerinde toplanıp birlikte uluurlar.
Ayrıca bazı evcil köpekler, evin diğer köpeğiyle veya başka bir evcil hayvanıyla iletişim kurmak için de uluyabilirler.
Korku veya Endişe
Birçok köpek korktuklarında veya endişeye girdiklerinde de ulur. Bu durum özellikle puppy mill (yavru fabrikası) veya kötü barınak koşullarında büyüyen köpeklerde görülür. Travma yaşayan veya olumsuz deneyimler yaşayan köpeklerde de bu davranışa sıkça rastlanır.
Köpeğinizin korktuğu veya endişe girdiği durumlarda ulumasını engellemenin en iyi yolu, onunla birlikte vakit geçirerek güvende hissetmesini sağlamaktır.
Dış Etkenler
Ulumanın altında yatan sebep çoğu zaman içgüdüsel davranışlar olsa da; hava durumu, saat gibi dış etkenler de bu davranışı tetikleyebilir. Örneğin bazı bilim insanları, ay ışığının altında ulumanın daha yaygın olduğunu gösterdiler.
Bazı köpeklerin özellikle geceleri daha fazla uluduğu da gözlemlendi. Bunun temel nedeni onların görme yetilerinin daha iyi olmasıdir.Birçok araştırma, köpeklerin insanlara göre karanlıkta daha iyi görebildiğini gösteriyor.Bu özellik, onların görme yetilerinin diğer hayvanlara göre daha az gelişmiş olan kurtlardan miras almış olmasından kaynaklanıyor olabilir.Bu nedenle köpekler geceleri daha fazla açabiliyor.
Ağrı veya Rahatsızlık
Köpeklerin açmasının bir diğer nedeni de fiziksel ağrı veya rahatsızlıktır. Eğer köpeğiniz normalde açmadığı hâlde aniden ulumaya başladıysa bu durum onun fiziksel olarak rahatsız olduğu anlamına gelebilir. Köpeğinizin sağlığıyla ilgili herhangi bir endişeniz olduğunda onu bir veterinere götürmeniz önemlidir.
Diğer Türlerle İletişim
Köpekler ezanda neden ulur? Sorusunun cevabında yer alan önemli noktalardan biri de diğer türlerle iletişimdir. Bazı araştırmalar, köpeklerin diğer hayvanlarla – özellikle de evcilleştirilmiş diğer hayvan türleriyle – daha iyi iletişim kurmak için de uluduklarını gösteriyor. Örneğin bir çiftlikte yaşayan bir köpeğin kuzulara yaklaşırken veya bir atı çağırırken uluması gibi.
Köpekler Neden Ezanda Ulur?
Köpeklerin ezanda ulumasının özel bir anlamı olduğuna dair yaygın bir inanış olsa da, aslında bu durum sadece istatistiksel bir gözlemden ibarettir. Evet, pek çok köpek ezanı duyduğunda uruluyor olabilir; ancak bunun belirli bir anlamı yoktur.
Köpeklerin ezanda ulumasının ardındaki nedenin bilimsel olarak açıklanması mümkün olsa da kültürel inanışlar bu konuda farklı yorumlar ortaya koyabilir. Örneğin bazı toplumlarda “köpeğin ezanı duyması” gibi yaygın bir inanış vardır.
Bilimsel Açıklama
Köpeklerin beyin yapıları incelendiğinde, insan beyninin işlevselliğine oldukça benzer bir yapı görülebilir. Yapılan araştırmalar, köpek beyni ile insan beyni arasındaki benzerliğin yüzde 99’lara varan oranlarda eşdeğer olduğunu gösterir. Bu yüksek benzerlik oranı, pek çok özelliğin sadece insanlar için değil; aynı zamanda köpeklerde de geçerli olabileceğini gösterir.
Bazı bilim insanları ve veterinerler, köpeklerin ezanın duyulmasıyla birlikte ulumaya başlamalarının ardındaki bilimsel gerekçeyi şöyle açıklar:
- Köpeklerin içgüdüsel olarak sahip olduğu yeteneklerinden biri de duyularını keskinleştirmektir.
- İçgüdüleri sayesinde çevrelerinde olan biteni çok iyi algılayabilen köpekler; hem yakındakileri hem de uzaktakileri duyabilirler.
- Köpeklerin duyuları çok keskin olduğu için tarih boyunca avcılık faaliyetlerinde sıklıkla kullanılmışlardır.
- Aynı zamanda çeşitli görevlerde (polis veya arama kurtarma gibi) de bu keskin duyularından dolayı tercih edilmişlerdir.
- Keskin duyuları sayesinde ruh hâllerini değiştiren çeşitli faktörleri çok iyi algılayabilen köpekler; insanlarda olduğu gibi fiziksel ve psikolojik değişimlere de tepki verebiliyorlar.
Tüm bu maddeler göz önünde bulundurulduğunda, köpeklerin ezanı duyduklarında içgüdüsel olarak ulumaya başlamalarının ardındaki nedenin vücuttaki değişimleri algılayan beyinlerinin bunu tepki olarak yorumlaması olduğu söylenebilir.
Kültürel İnançlar
Bilimsel açıklamanın yanı sıra, kültürel inançlar da bu konuda farklı bakış açıları ortaya koyabilir. Örneğin bazı toplumlarda “köpeğin ezanı duyması” gibi yaygın bir inanış vardır. Bu inanç bazen “köpeğin sahipsiz olması” ile ilişkilendirilir; yani eğer bir köpek ezanı duyup uluyorsa demek ki onu çağıracak sahibi yoktur gibi bir yorum yapılabilir.
Ayrıca bazı kültürlerde “köpeğin ezanı duyması” hâliyle ilgili olumlu bir çıkarım yapılırken bazılarında olumsuz bir çıkarım yapılır. Örneğin “bir köpeğin ezanı duyması” onun sahipsiz olmasıyla birlikte “şeytanın” da çağrılması anlamına gelir. Bu tip kültürel inançlar toplumdan topluma değişiklik gösterebilir ve her zaman için bilimsel gerçeklerle örtüşmeyebilir.