Bir köpeğin hayatı boyunca birçok farklı deneyimi ve duygusal durumu olabilir. Sahip olduğu sorumluluklar, yaşadığı stres, hissettiği yalnızlık ve aldığı eğitimler gibi faktörler onun hayatını ve genel olarak davranışlarını etkiler. Tüm bunların dışında bir de köpeklerin uyutulması durumu vardır. Bu durum, köpeğin hem fiziksel hem de zihinsel sağlığı için oldukça önemlidir.
Köpekler, hayatları boyunca birçok farklı deneyim yaşarlar. Bu deneyimlerin bazıları onların yorgun ve uykulu hissetmelerine sebep olabilirken bazıları ise son derece uyanık ve tetikte kalmalarını gerektirir. Köpeklerde uyku durumu sadece yavruluk döneminde değil, her dönemde önemli bir konudur. Bu yüzden “Köpekler kaç yaşında uyutulur?” ve “Köpekler uyutulmalı mı?” gibi sorular sıklıkla gündeme gelir.
Köpeklerde Uyku: Köpekler Kaç Saat Uyur?
Köpeklerin ne kadar uyuyacağına dair tek tip bir cevap yoktur. Çünkü bu durum yaşa, cinsiyete, sağlık durumuna ve aktivite düzeyine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak köpeklerin günde 12 ile 14 saat arasında uyumaları gerekir. Ancak bazı çalışmalarda daha farklı rakamlar da gündeme gelebilir. Örneğin, bazı köpeklerin 16 saat hatta bazen 18 saat bile uyuyabildiği görülmektedir.
Köpeklerin yaklaşık olarak yaşamlarının üçte birini uyuyarak geçirdikleri düşünülmektedir. Evciller genelde daha fazla uyurken, vahşi hayatta yaşayan köpeklerde bu oranın biraz daha az olduğu kabul edilir. Köpeklerin %40’ının günde 16 saat uyudukları bilinir. Yavru köpekler ise ortalama günde 20 saat uyuyarak büyürler.
Köpek cinsleri arasında da uyku süreleri açısından farklılıklar olabilir. Örneğin, Husky ve Çuvaş gibi aktivite düzeyi yüksek olan köpek cinsleri genelde daha az uyurlar. Buna karşın Pekingese ve Bulldog gibi aktivite ihtiyacı daha az olan köpek cinsleri daha çok uyuyabilir. Köpeklerde cinsin yanı sıra uygun bakım alıp alınmaması da önemli bir etkendir. Bakımına dikkat edilen bir köpek, daha az bakıma ihtiyaç duyan bir köpeğe göre daha kaliteli bir uyku çekebilir.
Köpeklerde Uyku Problemleri Nelerdir?
Köpeklerin hayatlarında birçok değişim gerçekleşebilir. Bu değişimlerden bazıları onların psikolojik açıdan etkilenecekleri durumlardır. Ev değişikliği, sahip değişikliği, başka bir hayvan ile beraber yaşamak zorunda kalmak ve yalnız hissetmek gibi durumlar köpeklerde stres oluşmasına ve bunun sonucunda da uyku problemleri yaşanmasına sebep olabilirler. Köpeklerde stres belirtileri arasında yer alan aşırı saklanma ve gizlenme, aşırı havlama, aşırı yalayarak veya çiğneyerek kendini oyalama, aşırı tüy dökme ve iştahsızlık gibi durumların tümü onların stresli olduklarına ve dolayısıyla uyku problemi yaşadıklarına işaret edebilir.
Köpeklerde uyku problemleri genelde onların davranışlarını değiştirecek şekilde gerçekleşir. Stres dışında köpeğin yaşının ilerlemesi de uyku problemlerine sebep olabilir. Yaşlı köpeklerde görülen uyku problemleri genelde demans adı verilen bilişsel işlev bozukluğundan kaynaklanır. Bu durum, onların her gün belirli aralıklarla uyanmalarına ve gündüz vakti tekrar uyumaya çalışmalarına sebep olur.
Bunların yanı sıra, köpeklerde çeşitli sağlık problemleri de uyku bozukluklarına neden olabilir. Özellikle solunum yolu problemleri, kalp hastalıkları ve ağrı gibi durumlar onların konforlu bir şekilde uyumalarını zorlaştırabilir.
Köpekler Nasıl Uyur?
Köpeklerin de insanlar gibi farklı pozisyonlarda uyumaları mümkündür. Onların en çok tercih ettikleri üç farklı uyku pozisyonu vardır:
- Karnı üstü pozisyon:
- Dönmüş pozisyon (Köpeğin karın kısmı yukarıda olacak şekilde geri döndüğü pozisyon)
- Karnı kapalı pozisyon (Köpeğin karnı kapalı olacak şekilde yere bastığı pozisyon)
Köpeklerin hangi pozisyonda uyudukları, onların karakterleri ve hissettikleri duygular hakkında bilgi verebilir. Örneğin, karınları üstünde uyuyan köpekler genelde oldukça güvende hissediyor demektir. Dönmüş şekilde yatan köpekler, sahiplerinin sevgisine ve ilgisine doyum sağlamış ve gün içerisinde yeterince yorgun düşmüş olan köpeklerdir. Karnı kapalı şekilde yatan köpekler ise hala oyun oynamaya veya yürüyüşe oldukça istekli olan köpeklerdir.
Köpeklerde Uyutma: İhtiyaçtan Sonra İhtiyaç, Konfor Sonrası Konfor
Köpeklerin evcilleştirilme süreçlerinde binlerce yıl geçmiş olsa da hala birçok davranışlarının altında yatan mantık evrimsel psikolojilerinden kopmadıkları gerçeğidir. Bu yüzden onların davranışlarını anlamaya çalışırken her zaman evrimsel psikolojinin sunduğu bakış açısını göz önünde bulundurmak gerekir.
Köpekler avcı olarak sınıflandırılırlar. Onların evrimsel psikolojilerine göre, hayatta kalabilmeleri için güçlü olmaları ve hızlı koşmaları gerekir. Bu yüzden avladıkları avdan çok daha fazla kalori harcamalarına sebep olacak şekilde hareket etmeleri beklenmez. Bu durum, onların günde ortalama 12 saat uumasına ve uykuda geçirdikleri süreyi de dahil ettikleri zaman toplamda 20 saat gibi bir zaman diliminde dinlenmelerine imkan tanır.
Köpekler yaklaşık olarak günde 4 saat REM uykusu alırlar ve bunun sonrasında da dinlenmeye devam ederler. Köpeklerin dinlenme süreleri esnasında vücutları birçok önemli işlevi yerine getirir. Örneğin, vücuttaki yaraların kapanmasına ve kas gelişimine yardım eder. Dinlenme esnasında NREM uykusu sırasında da beyin hücreleri arasında bağlantılar güçlenir ve yeni bilgiler öğrenilir. Köpekleri uyutmanın altında yatan mantığı bu şekilde özetlemek mümkündür: İhtiyaçtan sonra ihtiyaç, konfordan sonra konfor!
Köpekler Nasıl Uyutulur?
Köpeğinizin sağlıklı bir şekilde büyümesini ve gelişmesini istiyorsanız ona iyi bir eğitim vermeniz gerekir. Bununla birlikte bakımını da aksatmamanız gerekir. Aksi takdirde yeteri kadar bakım almayan bir köpeğin sağlıklı büyüdüğüne ve geliştiğine dair garanti veremezsiniz. Eğitim ile bakım arasındaki dengeyi kurduğunuz takdirde süregelen mutlu bir birlikteliğin sahibi olabilirsiniz.
Tüm bunların ötesinde köpeğinizin iyi bir şekilde uyumasını sağlamanız da önemlidir. Uyku düzeninin oturması özellikle yavru köpeklerde oldukça önemlidir. Yavru köpeğiniz geldiği andan itibaren onun rahat bir şekilde uyumasına yardımcı olmalısınız. Bunun için de öncelikle ihtiyaçlarını karşılamanız gerekir. Yavru köpeğinizin karnı tok, altı temiz ve vücudu sağlıklı olduğu sürece huzurlu bir şekilde uyuması mümkündür.
Kedilerde olduğu gibi köpeklerde de kucaklama pozisyonu oldukça önemlidir. Bu yüzden yavru köpeği kucaklamak gerekiyorsa mutlaka doğru pozisyonda kucaklamak gerekir. Yavru köpeği kucaklarken onun başı ile vücudu aynı hizada olacak şekilde tutulmalıdır. Eğer bu pozisyonda uzun süre tutulursa yavru köpekte omurga eğriliği meydana gelebilir.
Köpeğinize iyi bir yatak alarak onun rahat etmesini sağlayabilirsiniz. Bununla birlikte yatak seçerken onun cinsiyetine uygun bir yatak seçmeyi de unutmamalısınız. Köpeğinizin büyük veya küçük ırk olmasına göre yatak boyutunu ayarlamalısınız. Ayrıca eğer çok fazla oyuncak çeşidiniz yoksa onun yastığına bir top yerleştirerek onun daha eğlenceli ve rahat bir şekilde uyumasını sağlayabilirsiniz.
Köpeklerde Uyku Düzeni Nasıl Olmalı?
Bazı cinsiyetler erkeklerden daha fazla uyku gerektirebilirken bazıları ise her ikisinin de ortalamasının altına inerek uyanık kalabilir. Yaşla birlikte artan hormonal değişimler de erkek cinsiyetlerin daha fazla uyumasına sebep olabilir.
Köpeklerde iyi bir uyku düzeni olması için dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
- Aşırı egzersiz yapılmamalıdır
- Aşırı enerji harcandıktan sonra yapılan aktiviteler uykuyu kaçırabilir
- Aşırı kafein tüketimi de uyku kalitesini bozabilir
- Aşırı sıcak veya soğuk hava şartları
- Dengesiz beslenme düzeni
- Stresli ortamlar
- Sağlık problemleri de
- Sahip değişikliği veya ev değişikliği gibi yaşanabilecek olumsuzluklar
- Diş çıkarma dönemleri de özellikle yavruluk döneminde köpeklerin huzursuz olmalarına sebep olabilir.
Tüm bunların düzenli olarak kontrol edilmesi gereklidir. Ayrıca köpeğinizin sağlıklı bir şekilde büyüdüğünden ve geliştiğinden emin olduktan sonra hala uyku problemleri yaşıyorsanız onu veteriner hekiminize götürmelisiniz. Veteriner hekiminiz muayene sonucunda gerekli gördüğü takdirde ilaç yazabilir veya onun konforunu arttırmaya yardımcı olacak başka önerilerde bulunabilir.
Köpeklerde Uyku İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Köpekler Ne Zaman Uyumaya Başlar?
Köpek yavruları dünyaya geldikten kısa bir süre sonra uyumaya başlarlar. Hatta ilk birkaç hafta içerisinde %90 REM uykusu alırlar. Bu oran zamanla yetişkinlik dönemine gelindiğinde %20’ye kadar düşer.
Köpekler Günde Kaç Saat Uyumalıdır?
Köpeklerin ortalama günde 12-14 saat uyuması gerekir. Bazı çalışmalarda bu sürenin 16 saat hatta bazen 18 saat kadar olabileceği görülür. Köpeğin yaşının ilerlemesi veya sağlık problemleri de dahil olmak üzere farklı faktörlerin uykudan ne kadar fayda sağlayacağı üzerinde etkisi vardır.
Köpekler Uyurken Hırlama Neden Olur?
Bazı köpeklerin REM uykusu esnasında hırlamaları mümkündür. Hırlamanın sebebi genelde onların rüyalarında gördükleridir. Hırlama esnasında yapmanız gereken tek şey onu olduğu gibi bırakıp kendi halinde uyumasına izin vermektir.