Uyuz, köpeklerin yaşayabileceği en yaygın deri hastalıklarından biridir. Acar adı verilen çok küçük parazitlerin neden olduğu uyuz, oldukça bulaşıcıdır. Hem köpekleri hem de onları evde veya dışarıda oynayan diğer hayvanları etkileyebilir. Uyuz, insanlara da bulaşabileceği için bu konuda dikkatli olunmalıdır. Köpeğinizde uyuz belirtileri varsa mutlaka bir veterinere başvurmalı ve tedavi sürecini başlatmalısınız. Bu sayede uyuzun yayılmasını önleyebilir ve köpeğinizin sağlıklı bir şekilde yaşamına devam etmesini sağlayabilirsiniz.
Köpeklerde Uyuz Nedir?
Köpek uyuzu olarak da bilinen bu hastalık, köpeklerin deri ve saç foliküllerinde bulunan akarların neden olduğu bir deri hastalığıdır. Bu akarlar gözle görülemeyecek kadar küçük olduğu için uyuzun ilk aşamaları fark edilemeyebilir. Ancak zamanla kaşıntı, kızarıklık ve döküntü gibi belirtiler ortaya çıkar. Uyuz oldukça bulaşıcı olduğundan, bir köpekte görülmesi durumunda hızla yayılabilir. Bu nedenle uyuz belirtileri fark edildiğinde derhal veteriner hekime başvurulması önemlidir.
Köpeklerde Uyuzun Nedenleri
Köpeklerde uyuz, Sarcoptes scabiei isimli mite akarı sebebiyle meydana gelir. Bu akarlar oldukça küçük ve gözle görülemeyecek kadar hafiftirler. Uyuz oldukça bulaşıcıdır ve bir köpeğe temas eden akarlar, hızla diğer hayvanlara da geçebilir. Bu nedenle uyuzun en yaygın nedeni, enfekte bir köpekle yakın temas halinde olmak veya bulaşmış olduğu bilinen bir alanda bulunmaktır.
Ayrıca, köpeklerin dışarıda geçirdikleri zaman arttıkça uyuz olma riskinin de arttığı bilinmektedir. Bu nedenle özellikle ormanlık veya çalı çırpılı alanlarda dolaşan köpek sahiplerinin, dostlarında uyuz belirtileri olup olmadığını düzenli olarak kontrol etmeleri önemlidir. Uyuzun diğer bir yayılma kanalı ise kıyafetler veya ev eşyalarıdır. Enfekte bir köpek ile aynı eşyaları kullanan veya aynı yerlerde oturan kişilerde de uyuz belirtileri meydana gelebilir.
Köpeklerde Uyuz Belirtileri Nelerdir?
Köpeklerde uyuz belirtileri genellikle çok belirgindir. Kaşıntı en yaygın belirtidir ve köpeğin günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyebilir. Kaşıntı, mite akarı tarafından bırakılan dışkıların ve salyaların deri üzerinde yarattığı tahrişe vücudun verdiği tepki olarak düşünülebilir. Köpeklerde kaşıntının özellikle geceleri daha şiddetli olduğunu söyleyebiliriz.
Kaşıntıya bağlı olarak köpeğin derisinde kızarıklık ve tahrişe neden olabilir. Kızarıklık ve tahriş ile birlikte köpeğin derisinde yara izleri görülebilir. Kaşıntının aşırı olması nedeniyle köpek yaramaz ve bunu aşırı ısırma ve tırmalama ile telafi etmeye çalışır. Bu da köpeğin derisinde yara oluşmasına neden olur.
Daha ileri vakalarda uyuz, tüy dökülmesine neden olabilir. Tüy dökülmesi genellikle kafa, kulak, kollar ve bacaklar gibi vücudun belirli bölgelerinde daha fazla fark edilebilir. Köpeklerin vücudunun herhangi bir yerinde tüy dökülmesi meydana gelebilir ancak dökülme özellikle göz etrafında ve kulaklarda dikkat çekicidir.
Uyuz köpeklerde sindirim sorunlarına da neden olabilir. Köpekte iştahsızlık, bulantı ve kusma gibi belirtiler meydana gelebilir.
Köpeklerde Uyuz Nasıl Teşhis Edilir?
Köpeklerde uyuz, veteriner hekim tarafından fiziksel muayene ve laboratuvar testleri ile teşhis edilir. İlk olarak veteriner hekim, köpeğin kaşıntılı bölgelerini inceleyerek ve tüy dökülmesinin nedenini bulmaya çalışarak uyuz belirtilerini arar. Bunun yanı sıra veteriner hekiminin kaşıntının ne kadar süredir devam ettiğini sorması ve köpeğin geçmiş sağlık bilgileri hakkında bilgi alması gerekebilir.
Teşhisi doğrulamak için veteriner hekimi birkaç test yapabilir. Bunlar arasında deri lezyonlarından alınan örneklerin mikroskop altında incelenmesi, özel yapışkan bantların kullanılmasıyla akarların toplanması ve daha sonra mikroskop altında incelenmesi yer alır. Bazı durumlarda akarların veya akar parçalarının saptanması için cildin yüzeyi kazınabilir. Ayrıca veteriner hekiminin etrafta akar bulunması için köpeğin yaşadığı çevrenin de incelenmesi gerekebilir.
Köpeklerde Uyuz Nasıl Tedavi Edilir?
Köpeklerde uyuz tedavisi, akarların tamamen ortadan kaldırılmasına odaklanır. Tedavi sürecinde veteriner hekimi çeşitli ilaçlar önerilebilir. Bunlar arasında ağızdan alınan ilaçlar veya enjeksiyonlar ile topikal tedavi yer alır. Topikal tedavi için genellikle özel şampuanlar, kremler veya spreyler kullanılır. Bu tedavilerin düzenli ve belirtilen süre boyunca uygulanması önemlidir; çünkü bazı durumlarda akarlar ilk tedavide tamamen ortadan kaldırılamayabilir.
Ayrıca veteriner hekimi, kaşıntının azaltılması ve derinin iyileştirilmesi için destekleyici tedavi önerebilir. Kaşıntıyı kontrol altına almak için antihistaminikler veya steroidler verilebilir. Derinin iyileşmesi için nemlendirici şampuanlar veya losyonlar kullanılabilir.
Köpeklerde Uyuzun İyileşme Süreci
Köpeklerde uyuz tedavisi başladıktan sonra iyileşme süreci genellikle hızlıdır ancak bu köpeğin uyuzun ne kadar ilerlediğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Tedaviye başladıktan sonra kaşıntının hemen kesilmeyeceğini unutmamak gerekir zira kaşıntı akarların varlığından bağımsız olarak oluşan sinirsel bir tepkidir ve tedaviye yanıt vermesi birkaç hafta sürebilir.
Tüm tedavilerin düzenli ve veteriner hekimin önerdiği şekilde uygulanması önemlidir zira yarıda bırakılan tedavi süreci akarların tamamen ortadan kaldırılamamasına ve uyuzun tekrarlamasına neden olabilir.
Köpeklerde Uyuzun Önlenmesi
Köpeklerde uyuzun önlenmesi için alınabilecek birkaç önlem vardır:
- Köpeğinizin düzenli olarak veterinere götürülmesi, sağlık kontrollerinin aksatılmaması önemlidir.
- Düzenli banyo yapmak ve tüylerini taramak parazitlerin oluşumunu engelleyebilir.
- Özellikle doğadayken etrafta uyuz olan bir hayvan olup olmadığını kontrol etmek önemlidir.
- Köpeğinizin etkileşimde bulunduğu diğer hayvanların sağlık durumlarını bilmeli, gerekirse onlardan uzak durmasını sağlamalısınız.
- Yaşadığı ortamın düzenli olarak temizlenmesi, özellikle köpeğinizin sıklıkla bulunduğu alanlarda uyuz akarlarının bulunma ihtimalini azaltır.
- Köpeğinizin kürkünü düzenli olarak tarayarak parazitleri erken dönemde fark edebilirsiniz.
Köpeklerde Uyuz İnsana Bulaşır mı?
Köpeğinizde uyuz varsa bu durum insanlara bulaşma riskini beraberinde getirir. Köpeklerden insanlara bulaşabilen uyuzun, Sarcoptes scabiei adlı akar nedeniyle meydana geldiği unutulmamalıdır. İnsanlarda da farklı bir mite olan Norvegian scabies sebebiyle uyuz oluşabilir fakat her iki tip akar birbirini bulaştırmaz.
Uyuz olan bir köpekle doğrudan temas halinde olmak veya onun yaşamış olduğu alanları paylaşmak insanlarda da uyuz belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olabilir. İnsan cildinde akarların konaklamasıyla meydana gelen bu bulaşma sonucu kaşıntılı lezyonlar görülebilir.
Köpeklerde Uyuz Gider mi?
Köpeklerde uyuz, uygun tedaviyle giderilebilir. Ancak tedaviye bağlı kalmak ve gerekli ilaçları düzenli şekilde kullanmak önemlidir; zira yarıda bırakılan tedavi uyuzun tekrarlamasına sebep olabilir. Ayrıca tedavi sürecinde köpeğin yaşadığı çevrenin de dezenfekte edilmesi gerekebilir; zira akarlar bazı yüzeylerde uzun süre canlı kalabilir.