Sinir ilaçları, genel olarak beyin ve sinir sistemi hastalıklarını tedavi etmek amacıyla kullanılan ilaçlardır. Bu ilaçların yan etkileri olabilir ve bu yan etkiler kişiden kişiye değişebilir. Sinir ilaçlarının yaygın yan etkileri arasında baş dönmesi, uyku hali, mide bulantısı, kusma, ishal, kabızlık, iştahsızlık, kilo kaybı, uyku problemleri, cilt döküntüleri ve kaşıntı yer alır. Ayrıca, bazı kişilerde bu ilaçlar depresyon, anksiyete, sinirlilik, öfke, saldırganlık, uyku bozuklukları ve intihar düşünceleri gibi ruhsal sorunlara da yol açabilir.
Sinir ilaçlarının yan etkileri hakkında daha detaylı bilgi almak için aşağıdaki makaleyi okuyabilirsiniz.
Sinir ilaçlarının vücutta oluşturduğu etkilerin yanı sıra bu ilaçların beyin kimyasını değiştirmesi ve bu nedenle de istenmeyen bazı etkilere neden olması beklenir. Sinir ilaçlarının beyin kimyasını değiştirmesi bazı kişilerde olumlu sonuçlar verirken bazı kişilerde de olumsuz sonuçlar verebilir. Sinir ilaçlarının beyin kimyasını değiştirmesi sonucu oluşabilecek olumsuz etkilerin bazıları:
- Bağışıklık sisteminde değişiklikler olması
- Ciltte döküntüler oluşması
- Kan hücrelerinde oluşabilecek azalmalar
- Karaciğerde hasar oluşması
- Yine bu ilaçların bazı kişilerde kilo alımına bazı kişilerde kilo kaybına sebep olmasıdır
Sinir İlaçlarının Yan Etkileri Nelerdir?
Sinir ilaçlarının yan etkileri kişiden kişiye değişiklik gösterse de bu ilaçların genel olarak vücutta oluşturduğu bazı yaygın yan etkiler vardır. Sinir ilaçlarının genel olarak vücutta oluşturduğu yan etkiler:
- Baş dönmesi
- Uyku hali
- Mide bulantığı
- Kusma
- İshal
- Karın ağrısı
- Uyku problemleri
- Ciltte kaşıntı ve döküntü
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Sadece bazı kişilerde görülen bir yan etki olan tansiyon düşüklüğü
Sinir İlaçlarının Cilt Üzerinde Oluşturabileceği Yan Etkiler
Daha önce de bahsettiğimiz gibi sinir ilaçları kişinin beyin kimyasında oluşturduğu değişiklikler sonucu ciltte kaşıntı ve döküntü oluşturabilir. Ciltte oluşabilecek bu döküntüler:
- Vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir
- Düz ya da kabartılı şekilde olabilirler
- Döküntüler lezyon şeklinde de olabilirler
Sinir İlaçlarının Ruhsal Durumda Oluşturabileceği Değişiklikler
Bazı sinir ilaçlarının yan etkileri arasında kişide ruhsal durumunda meydana gelebilecek değişiklikler de vardır. Bu değişiklikler:
- Depresyon
- Anksiyete
- Sinirlilik
- Öfke
- Saldırganlık
- Uyku bozuklukları
Bazı kişilerde ise intihar düşüncesi ve davranışı ortaya çıkabilir. Bu nedenle sinir ilacı kullanmaya başlayan kişilerin ruhsal durumlarında meydana gelebilecek değişiklikler açısından yakından takip edilmesi gerekir.
Sinir İlaçlarının Uyku Üzerindeki Etkileri
Sinir ilaçlarının yan etkilerinden biri de kişinin uyku düzenini etkilemesidir. Sinir ilaçları kişinin uyumasını zorlaştırabileceği gibi bazı kişilerde aşırı uyku hali şeklinde de etkili olabilir. Sinir ilaçlarının uyku üzerindeki etkileri:
- Uyku bozukluğu
- Aşırı uyku hali
Sinir İlaçlarının İştahta Oluşturabileceği Değişiklikler
Sinir ilaçları kişide iştahsızlık ve kilo kaybına neden olabileceği gibi bazı kişilerde kilo alımına da sebep olabilir. Kilo alımı ya da kaybı kişiden kişiye değişiklik gösteren bu yan etkinin sebepleri:
- İnsanın metabolizma hızının değişmesi
- İnsanın yeme alışkanlıklarında meydana gelen değişiklikler
- Kişinin kullandığı ilaçların dozu
Mide Bulantısı ve Kusma
Sinir ilaçlarının vücutta oluşturduğu bir başka yaygın yan etki de mide bulantısı ve kusmadır. Sinir ilaçları kişinin merkezi sinir sistemine etki ederek mide bulantısı ve kusmaya neden olabilir. Kişinin yaşadığı mide bulantıları ve kusmalar:
- Tek seferlik olabileceği gibi süreklide olabilir
- Kişinin günlük yaşantısını etkileyecek kadar şiddetli olabilir
- Kusma sırasında kişi mide içeriğini tekrar almaya çalıştığı için mide kasılmaları yaşanabilir
Kabızlık ve İshal
Bazı sinir ilaçları kişinin bağırsak hareketlerini yavaşlatabilir ya da aşırı derecede hızlandırabilir. Sinir ilaçlarının bağırsak hareketlerini yavaşlatması sonucunda kabızlık sorunu yaşanabilir. İshal ise bağırsaklarda emilim bozukluğu ya da enfeksiyon sonucu ortaya çıkabilir. Sinir ilaçlarının yaygın yan etkilerinden olan karın ağrısı, gaz, şişkinlik gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları da:
- Kabızlık
- İshal şeklinde görülebilir
Düşük Tansiyon ve Sinir İlaçları
Sinir ilaçlarının bir diğer yaygın yan etkisi de düşük tansiyondur. Sinir ilaçları beyin ve sinir sistemi üzerinde etkili olduğundan tansiyonda meydana gelen değişiklikler beyin ve sinir sistemi fonksiyonlarını da etkileyebilir. Düşük tansiyonun belirtileri:
- Aşırı susama
- Sık sık idrara çıkma
- Bulaşıklığa uğrama
- Nabızda hızlanma ve güçsüzlük
- Tansiyon ölçümünde düşük değerler
- Bayılma
- Baş ağrısı
Düşük tansiyon kişinin günlük yaşamını ne derece etkiliyor olsa da sinir ilaçlarının düşük tansiyonda oluşturduğu bu yan etki genellikle tedavi gerektirmez.
Sinir İlaçlarının Yan Etkilerini Azaltmak Mümkün mü?
Bazı kişilerde sinir ilaçlarının yan etkileri çok şiddetli olabilir ve bu durum kişinin normal yaşantısını olumsuz etkileyecek düzeyde olabilir. Sinir ilaçlarının yan etkilerini azaltmak ya da ortadan kaldırmak mümkün olabilir. Bunun için:
- Kişinin kullandığı sinir ilacının dozu değiştirilebilir
- Kişiye farklı bir sinir ilacı önerilebilir
- Kişinin kullandığı diğer ilaçlar gözden geçirilerek bu ilaçların sinir ilaçları ile etkileşim içinde olup olmadıkları kontrol edilebilir
- Kişinin aldığı besinlerdeki etkileşimlar gözden geçirilebilir
- Kişinin kafein alımı diğer kafein içeren maddelerin kullanımı azaltılabilir
- Tütün kullanımı azaltılabilir ya da tamamen bırakılabilir
- Alkol kullanımı azaltılabilir ya da tamamen bırakılabilir
- Düzenli egzersiz yapılması teşvik edilebilir
- Dengeli ve düzenli beslenmeye dikkat edilmesi konusunda kişi bilgilendirilebilir
- Kişinin yeterince uyuması sağlanarak uykusuzluktan kaynaklanabilecek olası yan etkiler azaltılabilir
Sinir İlaçlarının Yan Etkilerini Öğrenmek Neden Önemlidir?
Bazı kişilerde sinir ilaçlarından beklenen fayda görülmeyebilirken bazı kişilerde bu ilaçların yan etkileri çok şiddetli olabilir. Sinir ilaçlarının yan etkilerini bilmek ve anlamak önemlidir çünkü:
- Kişinin kullandığı sinir ilaçlarından beklenen faydayı görmesi gerekir
- Kişinin kullandığı sinir ilaçlarının yan etkilerinin çok şiddetli olması durumunda bu durumun tedavi edilmesi gerekir
- Kişinin kullandığı sinir ilaçlarının vücudunda oluşturduğu yan etkiler anlaşılmadığı takdirde bu yan etkilerin tedavisi mümkün olmayabilir
- Kişinin günlük yaşamında ortaya çıkan değişikliklerin sebepleri anlaşılmadığı takdirde bu değişikliklerin tedavisi zor olabilir