Begonyalar, göze çarpan muhteşem çiçekleriyle bahçenizi, evinizi veya ofisinizi renklendiren popüler bitkilerdir. Genellikle saksı bitkisi olarak tercih edilseler de bazı çeşitleri açık alanda da yetiştirilebilir. Bakımı oldukça kolay olan begonyalar, özellikle yaz mevsiminde açan renkli çiçekleriyle dikkat çekerler. Ayrıca bazı begonya türleri kış aylarında da çiçek açabilir. Bu yazımızda begonya bakımı hakkında bilmeniz gereken her şeyi bulacaksınız.
Begonya Nedir?
Begonya, Begoniaceae familyasının bir üyesidir ve genellikle saksı bitkisi olarak yetiştirilir. 10-15 cm uzunluğunda ve oval şekilli yaprakları vardır. Çiçekleri küçük ve renkli olup kırmızı, pembe, turuncu ve beyaz gibi çeşitli tonlarda bulunabilir. 1856 yılında Charles Plumier tarafından keşfedilen begonya, Adını Saint Domingolu bir piskopos olan Michel Begon’dan alır. Günümüzde hem iç mekanda hem de açık alanda yetiştirilen birçok begonya türü bulunmaktadır.
Begonya Çiçeği Nerede Yetişir?
Begonyalar, genellikle tropik ve subtropikal bölgelerde yetişen bitkilerdir. Bu nedenle sıcak, nemli ve gölgeli ortamlara ihtiyaç duyarlar. Doğal ortamlarında orman zeminlerinde, ağaç gölgelerinde veya kayalık bölgelerde bulunurlar. Bu özellikleri nedeniyle begonya bakımı için ortamın sıcaklığı, nemi ve ışık koşullarının doğru ayarlanması önemlidir. Ayrıca begonya çiçeği suyu seven bir bitki olduğu için sulama konusunda da dikkatli olunmalıdır.
Begonya Çiçeği Hangi Işığı Sever?
Begonyalar, dolaylı güneş ışığını tercih ederler. Doğrudan güneş ışığına maruz kaldıklarında yaprakları yanabilir ve çiçekleri solabilir. Bu nedenle begonya bakımı için en uygun yer, pencere kenarları gibi aydınlık ancak doğrudan güneş ışığı almayan alanlardır. Ayrıca yapay ışık kaynakları da begonya yetiştiriciliğinde kullanılabilir.
Begonya Çiçeği Kaç Derecede Yaşar?
Begonyalar, 18-24°C arasındaki sıcaklıklarda en iyi şekilde büyürler. Sıcak iklim bitkileri olan begonya çeşitleri, bu sıcaklıklarda daha hızlı gelişir ve çiçek açar. Ancak 10°C’nin altındaki sıcaklıklara maruz kaldıklarında zarar görebilirler. Bu nedenle begonya bakımı için sıcaklık kontrolü önemlidir.
Begonya Çiçeği Hangi Toprakta Yetişir?
Begonyalar, iyi drene olan ve organik madde içeren toprakları tercih ederler. Torf bazlı saksı karışımları veya özel olarak formüle edilmiş begonya toprakları kullanılabilir. Toprağın pH seviyesi 5.5-6.0 arasında olmalıdır. Bu özellikler begonya çiçeği için ideal büyüme ortamını sağlar.
Begonya Çiçeği Bakımı Nasıl Olur?
Begonya bakımı, doğru sulama, sıcaklık, ışık ve toprak koşullarının sağlanması ile mümkündür. Begonya sulama, bitkinin su ihtiyacına göre yapılmalıdır; toprağın üst kısmı kuruduğunda sulama yapılmalıdır. Begonya çiçeği için en uygun sıcaklık 18-24°C arasıdır; bu sıcaklıklar sağlandığında bitki sağlıklı bir şekilde büyür ve çiçek açar. Ayrıca dolaylı güneş ışığı alan yerler begonya için idealdir.
Begonya Sulaması Ne Zaman Yapılır?
Begonyaların sulama ihtiyacı mevsime göre değişiklik gösterir. Yaz aylarında daha sık sulama yapılırken kışın sulama azaltılmalıdır. Genel olarak toprağın üst kısmı kuruduğunda sulama yapılması önerilir. Ancak sulama sırasında suyun saksının altına akmasına dikkat edilmelidir; bu şekilde köklerin hava alması sağlanır ve bitkinin sağlıklı bir şekilde büyümesi desteklenir.
Begonya Çiçeği Gübreleme
Begonya çiçekleri, sağlıklı ve güçlü büyümeleri için düzenli olarak gübrelemeye ihtiyaç duyarlar. Özellikle yaz aylarında çiçek açma döneminde sıvı gübreler kullanılabilir. Her iki haftada bir sulama suyuna karıştırılan sıvı gübreler, begonya çiçeklerinin daha canlı ve renkli olmasını sağlar. Ayrıca kök gelişimini destekleyen fosfor içeren gübreler de tercih edilebilir.
Begonya Çiçeği Saksı Değiştirme
Begonyaların saksı değiştirme işlemi, bitkinin köklerinin saksıya sığmamaya başladığı veya toprak besin maddelerini tükettiğinde yapılmalıdır. Genellikle her yıl veya her iki yılda bir saksı değiştirme işlemi yapılır. Saksı değişimi sırasında köklere zarar vermemeye özen gösterilmeli ve yeni saksıya iyi drene olan toprak eklenmelidir.
Begonya Çiçeği Budaması
Begonya çiçekleri, düzenli budama ile daha sağlıklı ve canlı görünebilirler. Özellikle solmuş çiçekler ve sararmış yapraklar budanmalıdır; bu şekilde bitkinin enerjisi daha sağlıklı bölümlerine yönlendirilir. Ayrıca uzun uzayan gövde kısımları da budanarak daha kompakt bir görünüm elde edilebilir.
Begonya Çiçeği Hastalıkları
Begonya çiçekleri, yanlış bakım koşulları veya zararlılar nedeniyle çeşitli hastalıklara yakalanabilirler. Aşağıda en yaygın görülen hastalıklar ve belirtileri yer almaktadir:
-
Küf: Beyaz ya da gri renkte tozumsu bir yapı oluşur.
-
Meyva Flies: Sinekler toprağın üst kısmında görülür.
-
Pas: Turuncu lekeler yapraklarda belirir.
-
Yaprak lekesi: Küçük koyu lekeler yapraklarda ortaya çıkar.
Begonya Çiçeği Zararlıları
Begonya çiçekleri, çeşitli zararlılara karşı hassastır. Bunlar arasında yaprakkakanları, mantar sinekleri ve thrips bulunur. Yaprakkakanları bitkinin öz suyunu emer ve yaprakların şeklinin değişmesine neden olurken, mantar sinekleri toprağın üzerinde uçuşan küçük sineklerdir. Thrips ise yaprakların rengini soldurabilir ve lekeler oluşturabilir.
Begonya Çiçeği Hakkında Bilgiler
-
Bilimsel adı: Begonia
-
Sınıfı: Dicots (iki çenekli)
-
Aile: Begoniaceae (begonya)
-
Anavatanı: Güney Amerika ve Afrika’nın tropik bölgeleri
-
Özellikleri: Genellikle etli saplı ve kalp şeklinde yapraklara sahip olup kırmızıdan beyaza kadar farklı renklerde çiçekleri bulunur
-
Yetiştirilme alanı: İç mekan saksı bitkisi olarak veya yaz aylarında dış mekanda
-
Su ihtiyacı: Toprağın üst kısmı kurudukça sulanmalıdır
-
Işık ihtiyacı: Dolaylı güneş ışığını tercih eder
-
Gübreleme: Özellikle yaz aylarında sıvı gübre ile beslenmelidir
-
Saksı değişimi: Yılda bir kez yapılabilir
-
Çoğaltma yöntemi: Yaprak veya gövde kesimleriyle çoğaltılabilir
Begonya Çeşitleri Nelerdir?
Dünyada yaklaşık 2000 kadar begonya türü bulunmaktadır ancak bunlardan yalnızca bazıları popüler ev bitkisi olarak tercih edilmektedir. En yaygın begonya türleri arasında aşağıdakiler yer alır:
-
Begonia rex (Rex begonyası): Kalp şeklinde büyük yapraklara sahip olup genellikle renkli desenlere sahiptir.
-
Begonia elatior (Elatior begonyası): Küçük ve yoğun çiçek kümeleri ile bilinir; genellikle saksı içinde yetiştirilir.
-
Begonia maculata (Düzensiz benekli begonyası): Beyaz benekli yeşil yapraklara sahiptir; ayrıca küçük beyaz çiçekler açar.
-
Begonia x tuberhybrida (Tuberous begonia): Büyük ve gösterişli çiçeklere sahiptir; genellikle yaz aylarında dışarıda yetiştirilir.
-
Begonia boliviensis (Bolivian begonia): Uzun ve sarkık dallara sahip olup turuncu renkte çiçekler açar.