Efedrin, burun tıkanıklığı tedavisinde kullanılan, astım atağını engelleyici, nefes almayı kolaylaştırıcı özellikleri olan bir ilaçtır. Enjeksiyonluk formu bulunan efedrin ilacı kalp durması, hipotansiyon tedavisinde kullanılabilir. Efedrin, öksürük şuruplarında ve soğuk algınlığı ilaçlarında da bulunur.
Efedrin Nedir ve Ne İşe Yarar?
Efedrin, Astım Krizi Anında Kullanılan Bir İlaçtır. Ayrıca Kalbin Acil Durumlarda Daha Hızlı Atmasını Sağlar. Bu Sayede Kalp Damar Hastalıklarına Bağlı Yaşanan Düşük Kan Basıncında Kullanılır. Efedrin Burun Spreyi Tıkanıklığı Giderirken, Göz Damlası Göz Tansiyonunu Düşürmek İçin Kullanılır.
Soğuk algınlığı, grip gibi hastalıklarda görülen burun tıkanıklığını gidermek için kullanılır. Ayrıca göz tansiyonunun yükselmesini engellemek amacıyla oftalmik damla formu vardır. Efedrin göz tansiyonunu kontrol altına alarak görme sinirini korur.
İnsanlarda ve hayvanlarda yapılan çeşitli çalışmalarda efedrin içeren ürünlerin solunum yolu kaslarını gevşettiği, öksürük refleksini azalttığı ve bronşların genişlemesini sağladığı gözlemlenmiştir. Bu sebeple bronşit, astım gibi solunum yolu hastalıklarında nefes almayı kolaylaştırmak için kullanılır.
Efedrinin Etkisi Nasıl Olur?
Efedrin, vücudun sempatik sinir sistemi yoluyla adrenalinin etkilerine benzer bir etki yaratır. Sempatik sinir sistemi kalbin daha hızlı atmasını ve kan damarlarının daralmasını sağlar. Bu da hipotansiyonun (düşük tansiyon) tedavisine yardımcı olur. Vücudun hava yollarındaki kasları gevşeterek nefes almayı kolaylaştırır. Aynı zamanda kalp atış hızını artırarak kan dolaşımını destekler. Kan basıncını yükselterek bayılma riskini azaltır. Bütün bu etkileri sayesinde efedrin acil tıbbi durumlarda hayati önem taşıyan bir ilaçtır.
Efedrin Kullanım Alanları
Efedrin Kullanım Alanları Şunlardır:
- Nefes Darlığı
- Astım Krizi
- Bronşit
- Kalp Damar Acil Durumları
- Burun Tıkanıklığı
- Göz Tansiyonu
Efedrin ilacı bronşlardaki kasların gevşemesini sağlayarak nefes darlığını gidermeye yardımcı olur. Astım hastalarında görülen nefes darlığı ve hırıltılı solunuma sebep olan bronş kaslarının büzülmesini engeller.
Bronşit gibi akciğer iltihaplanmalarında hava yollarının iltihaplanması ve daralması sebebiyle oluşan nefes darlığı, hırıltılı solunum ve öksürük gibi belirtilerin hafiflemesine yardımcı olur.
Kalp damar hastalıklarında düşük tansiyona bağlı bayılma, bilinç kaybı gibi durumların ortaya çıkması ihtimaline karşı efedrin kullanılır. Kan basıncını yükselten bu ilacın kalp atış hızını da artırdığı bilinmektedir.
Soğuk algınlığı, grip gibi rahatsızlıklarda burun tıkanıklığını gidermek için efedrin burun spreyi kullanılabilir. Soğuk algınlığına bağlı oluşan öksürüğün azalmasına da yardımcı olur.
Efedrinin oftalmik damla formu göz tansiyonunun yükselmesini önlemek amacıyla kullanılır. Glokom hastalarının göz tansiyonunu kontrol altına almak için bu damlayı kullanması gerekebilir.
Efedrinin Yan Etkileri Nelerdir?
Efedrinin yan etkileri şu şekilde sıralanabilir:
- Sersemlik
- Yüksek Tansiyon
- Ateş
- Kusma
- İdrar Yapmada Zorluk
- Baş Ağrısı
Kullanımı sonucunda yan etki gösteren kişilerde yan etkilerin şiddeti kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bazı kişilerde yan etkiler hafif seyrederken bazı kişilerde daha şiddetli olabilir.
Efedrinin en yaygın görülen yan etkileri yüksek tansiyon ve nabız sayısında artış, titreme, terleme, baş ağrısı, sersemlik hissi, kusma ve ateş olarak bilinir.
Bazı kişilerde özellikle de uzun süreli kullanımlarda bağımlılık yapabilir. Bu nedenle sürekli olarak kullanılması önerilmez.
Nadiren de olsa nefes darlığı, göğüs ağrısı, kalp krizi gibi ciddi yan etkileri de vardır. Eğer bu tür belirtiler yaşarsanız hemen tıbbi yardım alın.
Efedrinin Yan Etkileri Nasıl Olur?
Efedrinin yan etkileri vücutta ortaya çıkan olumsuz reaksiyonlardır. Bu yan etkiler kişiden kişiye değişebilir ve tedavi süresince ya da tedavi sonrasında görülebilir. En yaygın yan etkileri arasında yüksek tansiyon ve nabızda artış, titreme, terleme, baş ağrısı, sersemlik hissi, kusma ve ateş yer alır. Ayrıca bazı kişilerde bağımlılık yapabilen efedrin, nadiren ciddi yan etkilere de neden olabilir.