Fototerapi, cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem, ultraviyole (UV) ışığın cilde uygulanmasını içerir. Cilt kanseri, iktiyozis, sedef hastalığı (psoriasis), egzama ve akne gibi durumların tedavisinde etkili olabilir. Ancak, aşırı UV maruziyeti cilt kanseri riskini artırabilir. Fototerapinin diğer potansiyel yan etkileri arasında cildin kuruması, pullanması, kaşınması, kızarması, kabuk bağlaması, pigment değişiklikleri ve yara izleri oluşumu yer alır.
Fototerapi, özellikle sedef hastalığı ve egzama gibi cilt rahatsızlıkları için kullanılan bir tedavi şeklidir. Bu tedavi yöntemi, UVA veya UVB ışınlarının cilde uygulanmasını içerir. Fototerapinin temel amacı, cildin ultraviyole ışığına maruz kalarak iltihabı azaltması ve bağışıklık sistemini baskılamasıdır. Ancak fototerapinin de bazı yan etkileri bulunur.
Fototerapi Nedir?
Fototerapi, cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem, ultraviyole (UV) ışığın cilde uygulanmasını içerir. Cilt kanseri, iktiyozis, sedef hastalığı (psoriasis), egzama ve akne gibi durumların tedavisinde etkili olabilir. Ancak, aşırı UV maruziyeti cilt kanseri riskini artırabilir. Fototerapinin diğer potansiyel yan etkileri arasında cildin kuruması, pullanması, kaşınması, kızarması, kabuk bağlaması, pigment değişiklikleri ve yara izleri oluşumu yer alır.
Fototerapinin Yararları Nelerdir?
Cilt hastalıklarının tedavisi için fototerapi oldukça etkili bir yöntemdir ve birçok yararı vardır. Bu yararlar şunlardır:
- Cildin ultraviyole ışığına maruz kalması sayesinde iltihabın azalmasına yardımcı olur
- Bağışıklık sistemini baskılayarak sedef hastalığı gibi otoimmün rahatsızlıkların semptomlarını hafifletir
- Cildin hücre yenilenmesini hızlandırarak akne izleri ve diğer lekelerin görünümünü azaltabilir
- Sedef hastalığı, egzama ve liken planus gibi kaşıntılı döküntülerin rahatlatılmasına yardımcı olur
- Özellikle güneş ışığına bağlı cilt yaşlanmasını azaltabilir
- Psikolojik açıdan da faydalı olabilir; çünkü cilt problemleri kişinin öz güvenini olumsuz etkileyebilir
Ancak fototerapinin de bazı yan etkileri bulunmaktadır.
Fototerapinin Yan Etkileri Nelerdir?
Fototerapi uygulaması sonrası görülebilecek yan etkiler şunlardır:
- Kızarıklık: Ciltte UV ışınına bağlı olarak geçici kızarıklık meydana gelebilir.
- Kaşıntı: Ciltte UV ışınlarına bağlı olarak kaşıntı hissi oluşabilir.
- Kuruma: Cildin nemini kaybetmesiyle kuruluk görülebilir.
- Pigment Değişiklikleri: Cilt renginde açılma veya koyulaşma olabilir.
- Kabuk Bağlama: Cilt yüzeyinde kabuk bağlama meydana gelebilir.
- Yara İzleri: UV ışınlarına bağlı olarak yara izleri oluşabilir.
- Cilt Kanseri Riski: Uzun süreli ve aşırı UV maruziyeti cilt kanseri riskini artırabilir
Bunlar dışında bazı hastalarda baş ağrısı şikayeti görülebilir.
Fototerapi Nasıl Yapılır?
Cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılan fototerapi yöntemi şu şekilde uygulanır:
- Aydınlatıcı Seçimi: Öncelikle hastanın durumuna uygun bir ultraviyole (UV) aydınlatıcı seçilir. Bu genellikle UVA veya UVB lambasıdır.
- Cildin Hazırlanması: Tedavi öncesinde cildin temizlenmesi ve makyajdan arındırılması sağlanır.
- Koruyucu Önlemler: Gözlerin UV ışınlarından korunması için özel gözlükler takılır. Ayrıca diğer vücut bölgeleri de gerekirse örtülür.
- Işık Uygulaması: Seçilen lambanın uygun mesafeden belirlenen süreyle cilde UV ışığı tutulur. Süre genellikle birkaç dakikadır ancak seansa göre değişebilir.
- Krem Uygulaması: Işık terapisi sonrasında cildin nemlendirilmesi için özel kremler uygulanabilir.
- Seans Sayısı: Hastalığın türüne göre birkaç seans gerekebilir; her seans arasında birkaç gün veya hafta olabilir
Fototerapi genellikle haftada birkaç kez yapılır ve her seans kısa sürer; ancak bu seansların toplam süresi hastalığın türüne ve şiddetine bağlıdır.
Fototerapi Sonrası Nasıl Bakılmalı?
Cilt hastalıkları için uygulanan fototerapi sonrası bakım oldukça önemlidir ve şu adımları içermektedir:
- Cildin Nemlendirilmesi: Fototerapi sonrası cildin kurumasını önlemek için nemlendirici kremler kullanılmalıdır.
- Sıcak Su Kullanımından Kaçınılması: Ilık suyla banyo yapmak daha iyidir; sıcak su cildi kurutabilir ve tahrişi artırabilir.
- Makyajdan Kaçınma: Mümkünse fototerapi sonrası en az bir gün makyaj yapılmamalıdır. Bu, cildin daha iyi iyileşmesine yardımcı olur.
- Pigmentasyon Koruması: Eğer pigment sorunları varsa güneş koruyucu kremler kullanılmalıdır; bu hem yeni pigmentasyonların önüne geçer hem de mevcut olanları korur. Fototerapiden sonra en az 3 hafta güneşten korunmak önemlidir.
Bunlara ek olarak bol su içmek de genel vücut sağlığı için önemlidir.