Hepatit B aşısı, karaciğer iltihabına yol açan Hepatit B virüsüne karşı koruma sağlayan aşıdır. Hepatit B virüsü insan vücuduna girdikten sonra karaciğerde çok hızlı bir şekilde çoğalmaya başlar. Bu nedenle hepatit b aşısı vurulması karaciğeri korumak açısından büyük önem taşır. Ayrıca hepatit b virüsü bulaşan kişilerde enfeksiyonun daha hafif geçmesini sağladığı gibi hastalığın kronikleşme riskini de azaltır.
Hepatit B aşısı karaciğer sağlığını korumak ve kişiyi Hepatit B virüsünden korumak için yapılan bir aşıdır. Bu aşı sayesinde karaciğer iltihabı olan Hepatit B enfeksiyonuna yakalanma riski azalır.
Hepatit B virüsünün neden olduğu enfeksiyon, akut ya da kronik olabilir. Akut enfeksiyon birkaç hafta ya da ay kadar sürerken kronikleşen enfeksiyon yıllar boyunca devam edebilir. Kronik hepatit B hastalığı olan kişilerin yaklaşık yüzde 25’inin hayatlarının bir döneminde siroz, karaciğer yetmezliği veya karaciğer kanseri gibi kronik hepatit B’in uzun dönemli komplikasyonları gelişebilir.
Hepatit B aşısı sayesinde kişi hepatit B virüsünden korunurken aynı zamanda karaciğeri de koruma altına almış olur. Aşının etkisi kişiden kişiye değişiklik gösterse de genel olarak çok iyi sonuçlar verir. Aşının en önemli etkilerinden biri kişinin hepatit b virüsüne karşı bağışıklık kazanmasıdır. Ayrıca aşının yan etkileri de vardır fakat yan etkiler genellikle hafif ve geçicidir.
Hepatit B Aşısı Nedir?
Hepatit B aşısı, Hepatit B virüsü (HBV) bulaşması durumunda karaciğer iltihabı riskini azaltmak için yapılan bir aşıdır. Aşının amacı karaciğeri korumak ve kişiyi Hepatit B virüsünden korumaktır.
Karaciğer iltihabı olarak bilinen hepatit, çeşitli virüslerden ya da alkol ve bazı ilaçların aşırı kullanımından kaynaklanabilir. Hepatit B ise bu iltihaba neden olan Hepatit B virüsüdür. Hepatit B virüsü vücuda girdiğinde, çok hızlı bir şekilde çoğalmaya başlar ve bu nedenle zaman kaybetmeden aşının yapılması gerekir.
Hepatit B Aşısının Faydaları
Hepatit B aşısı, kişinin hepatit B virüsüne karşı bağışıklık kazanmasını sağlayarak hem karaciğer sağlığını korur hem de enfeksiyonun hafif geçmesini ve kronikleşme riskinin azaltılmasına yardımcı olur. Aşının diğer faydaları arasında, hepatit D virüsü enfeksiyonu riskini azaltması ve özellikle bebeklerde kronik hepatit B enfeksiyonu gelişme riskini önemli ölçüde düşürmesi yer alır.
Ayrıca aşının kişide bağışıklık oluşturması sayesinde hepatit b virüsü bulaşması durumunda enfeksiyonun daha hafif geçmesini sağlar ve hastalığın kronikleşme riskini de azaltır.
Aşının bir diğer faydası da hepatit D virüsü enfeksiyonu riskini azaltmasıdır. Hepatit D virüsü, hepatit B virüsünün varlığında çoğalan bir virüstür ve Hepatit D’ye yakalanmanın tek yolu Hepatit B’ye yakalanmaktır.
Hepatit B Aşısı Yan Etkileri Nelerdir?
Hepatit B aşısı genellikle güvenlidir ve ciddi yan etkileri nadirdir. Ancak, her aşıda olduğu gibi bazı yan etkiler görülebilir. Yaygın yan etkiler arasında enjeksiyon yapılan bölgede ağrı, kızarıklık veya şişlik, ateş, yorgunluk, baş ağrısı, kas veya eklem ağrısı ve mide bulantısı bulunur. Ayrıca bazı kişilerde aşının uygulanmasının ardından birkaç gün içinde aşının içerisindeki antijenlere karşı hafif bir bağışıklık tepkisi gelişebilir. Bu durumda bağışıklık sistemi antijenlere saldırır ve sonuç olarak ateş veya vücut ağrıları oluşur.
Daha seyrek olarak görülen yan etkiler arasında baş dönmesi, uyuşukluk, kaşıntı veya döküntü gibi alerjik reaksiyonlar bulunabilir. Çok nadir durumlarda, aşının ardından Guillain-Barré sendromu adı verilen nörolojik bir bozukluğa yakalanma riski vardır. Bu sendromun belirtileri arasında güçsüzlük, kaslarda aşırı duyarlılık hissi ve kol ya da bacaklarda uyuşukluk hissi yer alır.
Ayrıca endişe verici bir başka yan etki de aşının yapıldığı kolda sinirlerin iltihaplanmasına yol açan brachial neuritis adlı nörolojik durumdur. Bu durum genellikle 2-3 hafta içinde düzelir ancak bazen daha uzun sürebilir.
Hepatit B Aşısı Nasıl Olunur?
Hepatit B aşısı 0-1-6 ay şemasına göre toplamda 3 doz uygulanır. İlk doz istenilen tarihte uygulanırken ikinci doz genellikle ilk dozdan 1 ay sonra yapılır. Üçüncü doz ise ilk dozdan 6 ay sonra yapılmaktadır. Ancak üçüncü dozdan en geç 12 ay sonra yapılmalıdır.
Hepatit B aşısı, kas içine (intramüsküler) enjeksiyon şeklinde uygulanır. Genellikle üst kolun deltoid kasına veya uyluğun ön tarafındaki kas grubuna yapılabilir. Aşının uygulanacağı bölge temizlenerek, gerekli hijyen önlemleri alındıktan sonra aşı hazır hale getirilir ve enjeksiyon yapılır.
Hepatit B Aşısının Öncelik Oluşturan Gruplar
Hepatit B aşısının öncelik oluşturduğu gruplar arasında yeni doğan bebekler, kronik böbrek hastalığı olan kişiler, sıklıkla kan veya kan ürünleriyle temas eden sağlık çalışanları ile hepatit B taşıyıcısı olan kişilerle aynı evde yaşayanlar yer alır.
Ayrıca bebekler 24 saat içinde aşılanmalı ve hepatit B immün globulini (HBIG) enjekte edilmelidirler. Kişilerin evli olduğu eşler veya birlikte yaşadığı partnerlerin de aşılanması önerilir. Ayrıca ilerleyen gebelik haftalarında doğum yapan kadınların aşılanması da önemlidir.
Hepatit B Aşısı Diğer Gruplar
Ayrıca aşının diğer öncelikli grupları arasında sık sık kan ürünleriyle temas eden sağlık çalışanları, endemik bölgelerde çalışan tıp öğrencileri ile kanamalı yaralanma riski yüksek olan hemşireler de bulunmaktadır.
Kronik böbrek hastalığı olan kişiler de aşının öncelikli grupları arasındadır. Ancak bu kişilerin aşının üç dozunu da tamamlaması halinde dördüncü dozu almaları önem taşır çünkü dördüncü dozdan sonra HBV’ye karşı yeterli antikor düzeyine ulaştıkları görülmüştür.
Hepatit B Aşısı Korunma
Hepatit B virüsü taşıyan kişilerle aynı evde yaşayanların aşılanması önemlidir çünkü bu kişilerle aynı ortamda bulunma riski nedeniyle bu kişilerde enfekte olma riski yüksektir. Ayrıca hepatit B virüsü taşıyan annelerin bebekleri de doğumdan hemen sonra hepatit B aşısı ve HBIG (hepatit B immün globulin) almalıdır çünkü doğum sırasında bebeğin hepatit B virüsü kapma riski yüksektir.
Kronik böbrek hastalığı olan kişiler de aşının öncelikli gruplarındandır çünkü bu kişilerde kronik hepatit B hastalığı ve hepatit C enfeksiyonu gelişme riski yüksektir. Kanama bozukluğu olan kişiler de aşılansa bile kan ürünleriyle temas etme olasılıkları nedeniyle dikkatli olmalıdırlar.
Hepatit B Aşısı Koruma Etkisi
Aşının koruma etkisi kişiden kişiye değişiklik gösterir ancak genel olarak iyi bir koruma sağlar. Aşının tamamlanmasının ardından vücutta hepatit B’ye karşı bağışıklık oluşturan antikorlar oluşur ve bu antikorların seviyeleri kişiden kişiye değişiklik gösterse de genellikle 5-10 yıl boyunca yeterli seviyede kalır. Bazı kişilerde bu süre daha kısa ya da daha uzun olabilir.
Kronik böbrek hastalığı olan kişiler, hepatit b virüsü taşıyıcısı olan kişilerle temas eden sağlık çalışanları ve 60 yaş üstü kişilerde aşının koruma süresi daha kısa olabilir bu nedenle bu gruptaki kişilerin aşının tekrar yapılmasını sağlaması önem taşır.
Hepatit B Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Hepatit B aşısı özellikle bebekken yapılması gereken zorunlu bir aşıdır. Bebeklere doğumdan sonraki 24 saat içinde yapılması gereken ilk dozunun ardından 1-6 ay içerisinde iki doz daha yapılmalıdır. Yetişkinlere ise risk grubu belirlenerek aşılama süreci başlatılır.
Bebeklere Hepatit B Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Bebeklere doğumdan hemen sonra 24 saat içinde ilk doz hepatit b aşısının yapılması gerekir. İlk dozdan en az bir ay sonra ikinci doz yapılabilirken son doz ise en az iki ay sonra yapılmalıdır. Bebeklere yapılan aşılarda dikkat edilmesi gereken nokta doğumdan hemen sonra ilk dozun yapılmasıdır çünkü bu doz zamanında yapılmazsa bebekte ileride kronik hepatit b enfeksiyonu gelişme riski artar.
Hepatit B Aşısı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Hepatit B Aşısı Hangi Hastalıklara Karşı Korur?
Hepatit b aşısı karaciğer iltihabına neden olan hepatit b virüsüne karşı koruma sağlar ve ayrıca karaciğer sağlığını korumaya yardımcı olur.
Hepatit B Aşısı Yaptırmanız Gerekli mi?
Hepatit b virüsü taşıyan kişilerle temas edenler, kan yoluyla bulaşma riski yüksek olan meslek grupları ile bebekken ya da çocukken daha önce hiç hepatit b aşısı olmadıysanız yaptırmanız önemlidir çünkü bu gruptaki kişilerin hepatit b virüsüne yakalanma riski diğerlerine göre daha yüksektir.
Hepatit B Aşısı Yapıldıktan Sonra Ne Zaman Etki Gösterir?
Aşının etkisi kişiden kişiye değişiklik gösterse de genel olarak ilk dozdan sonra yaklaşık iki hafta içinde bağışıklık kazanılır ve vücutta hepatit b virüsüne karşı bağışıklık oluşturan antikorlar meydana gelir.
Hepatit B Aşısı Olduktan Sonra Ne Yapmanız Gerek?
Aşının yapıldığı bölgeyi temiz tutmanız önemlidir ayrıca aşının yapıldığı kolu çok fazla hareket ettirmemeniz gerekir çünkü kolu hareket ettirmek aşı yerinde ağrıya neden olabilir.
Hepatit B Aşısı Sonrası Hepatit B Virüsüne Yakalanır mı?
Aşının tam olarak yapılmasının ardından vücutta yeterli antikor oluştuğu için kişide hepatit b virüsü bulaşması nadiren görülür ancak bazı kişilerde bağışıklık yanıtsızlığı görülebilir ve bu kişilerde yeterli antikor oluşmayabilir. Bu durum genellikle kronik böbrek hastalığı olan kişilerde görülür ve bu grubundaki kişilerin aşının üçüncü dozu tamamladıktan sonra dördüncü dozu almaları önem taşır çünkü dördüncü dozu aldıktan sonra HBV’ye karşı yeterli antikor düzeyine ulaştıkları görülmüştür.
Hepatit B Aşısı Olduktan Sonra Hangi Belirtiler Gösterilebilir?
Aşının ardından vücutta hafif ağrılar oluşabilir ve genel olarak aşının yan etkileri arasında ateş, yorgunluk, baş ağrısı, kas veya eklem ağrısı ile mide bulantısı görülebilir. Ayrıca bazı kişilerde enjeksiyon yapılan bölgede kızarıklık, şişlik veya sertlik meydana gelebilir.
Hepatit B Aşısı Neyi Yaptıranlar Dikkat Etmelidir?
Kronik böbrek hastalığı olan kişiler, hepatit b virüsü taşıyıcısı olan kişilerle temas eden sağlık çalışanları ve 60 yaş üstü kişilerde aşının koruma süresi daha kısa olabilir bu nedenle bu gruptaki kişilerin aşının tekrar yapılmasını sağlaması önem taşır.
Hepatit B Aşısı Hemen Yapılabilir mi?
Kronik hepatit b hastalığı ya da aktif hepatit b enfeksiyonu olan kişiler dışındaki tüm bireylere akut ya da aktif hastalık belirtisi göstermedikçe hemen hepatit b aşısı uygulanabilir.
Hepatit B Aşısı Mırsk Fırsatçı Vardır mı?
Aşının içerdiği maddeler arasında mısır nişastası gibi şekerler de bulunmaktadır fakat bunlar güvenli şekerlerdir ve aşıda mısır nişastası bulunmasının mısır nişastası tüketenler için herhangi bir risk oluşturduğu görülmemiştir.