Alerji, bağışıklık sisteminin zararlı olmayan maddelere karşı aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkar. Genetik yatkınlık, çevresel etkenler ve mikroplara maruz kalmamanın etkisiyle alerji sıklığı artmıştır. Alerjik hastalıklar; astım, atopik dermatit, besin alerjisi, ürtiker (kurdeşen), egzama ve alerjik rinit gibi çok sayıda rahatsızlığa yol açabilir. Bu hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlardan bazıları doktor onayı olmadan eczanelerden temin edilebilir. Bu yazımızda ebeveynlerin çocukları için tercih edebilecekleri en iyi alerji ilaçlarını listeledik.
Çocuklar için en iyi alerji ilaçları
Ebeveynlerin çocukları için kullanacakları alerji ilacını seçerken dikkat etmeleri gereken bazı noktalar vardır. Bu noktalar; çocuğun yaşı, belirtilerin şiddeti, kullanılan diğer ilaçlar ve varsa mevcut sağlık sorunlarıdır. Alerji ilaçlarının çoğu çocuklarda güvenle kullanılabilir ancak yine de mutlaka bir doktora danışmak gerekir. Doktor alerjinin şiddetine bağlı olarak alerji ilacını ve dozunu belirler.
1. Desloratadin: Desloratadin, alerjik rinit ve kronik ürtiker gibi alerjik reaksiyonların neden olduğu semptomların tedavisinde kullanılan bir antihistamindir. Histamin H1 reseptör antagonistidir ve burun akıntısı, hapşırma, kaşıntılı gözler, gözyaşı akması ve burun kaşıntısı gibi semptomların kontrolüne yardımcı olur. Desloratadin, ebeveynlerin çocuklarında sıkça görülen alerjik rinit ve ürtiker tedavisi için güvenle kullanabilecekleri bir antihistaminiktir. 12 yaş ve üzeri çocuklarda 5 mg günde bir kez alınır. 2-11 yaş grubu için ise yaşa bağlı dozlar şeklindedir.
2. Levoketirizin: Levoketirizin, alerji semptomlarını hafifleten bir antihistaminiktir. Alerjik rinit, saman nezlesi ve kronik ürtiker gibi rahatsızlıkların neden olduğu kaşıntı, döküntü ve hırıltılı nefes alma gibi semptomların tedavisinde kullanılır. Levoketirizin, histaminin etkilerini bloke ederek burun akıntısı, hapşırma ve kaşıntı gibi belirtileri azaltır. Ebeveynler çocuklarında levoketirizini alerjik rinit ve kronik ürtiker semptomlarını hafifletmek için kullanabilirler. 6 ay – 2 yaş arası 1 mg, 2-5 yaş arası 2.5 mg ve 6-11 yaş arası 5 mg günde bir kez alınır. 12 yaş üzeri yetişkinlerde ise 5 mg günde bir kez kullanılır.
3. Feksofenadin: Feksofenadin, alerjik rinit, saman nezlesi ve ürtiker gibi alerji semptomlarının tedavisinde kullanılan bir antihistamindir. Histamin H1 reseptör antagonistidir ve burun akıntısı, hapşırma, kaşıntı, gözyaşı akması ve cilt döküntüsü gibi alerjik reaksiyon belirtilerinin kontrolüne yardımcı olur. Ebeveynler çocuklarında feksofenadini saman nezlesi ve ürtiker nedeniyle ortaya çıkan şiddetli kaşıntı ve kızarıklık için güvenle kullanabilirler. 12 yaş üzeri çocuklarda günde iki kez 120 mg veya günde bir kez 240 mg alınır. 6-11 yaş arası ise günde iki kez 30 mg şeklindedir.
4. Loratadin: Loratadin, alerjik rinit, saman nezlesi ve kronik ürtiker gibi alerji semptomlarının tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir antihistamindir. Histamin H1 reseptör antagonistidir ve burun akıntısı, hapşırma, göz kaşıntısı ve cilt döküntüsü gibi alerjik reaksiyon belirtilerinin kontrolüne yardımcı olur. Ebeveynler çocuklarında loratadini alerjik rinit ve kronik ürtiker semptomlarının hafifletilmesi için güvenle kullanabilirler. Loratadin 2-12 yaş arası günde bir kez 5 mg alınır. 12 yaş üzeri yetişkinlerde ise günde bir kez 10 mg kullanılır.
5. Bilastin: Bilastin, alerjik rinit ve kronik ürtiker tedavisinde kullanılan bir antihistaminiktir. Histamin H1 reseptör antagonistidir ve burun akıntısı, hapşırma, göz kaşıntısı ve cilt döküntüsü gibi alerjik reaksiyon belirtilerinin kontrolüne yardımcı olur. Bilastin ayrıca kan-beyin bariyerini geçmediği için uyku hali yapmaz. Ebeveynler çocuklarında bilastini alerjik rinit ve kronik ürtiker semptomlarını hafifletmek için güvenle kullanabilirler. Bilastin 6-11 yaş arası çocuklarda günde bir kez 10 mg alınır. 12 yaş üzeri yetişkinlerde ise günde bir kez 20 mg kullanılır.
6. Deksametazon: Deksametazon, iltihaplanmayı azaltan ve bağışıklık tepkisini baskılayan güçlü bir kortikosteroiddir. Alerjik reaksiyonlar sırasında vücutta meydana gelen aşırı iltihabı kontrol altına almak için kullanılır. Alerjik astım atakları, anafilaksi ve diğer şiddetli alerjik reaksiyonlarda deksametazonun hızlı etkileri vardır. Ebeveynler çocuklarında deksametazonu şiddetli alerjik reaksiyonlar veya astım krizlerinde kullanabilirler. Deksametazon ağızdan tablet veya şurup formunda verilebilir ancak dozajı tıbbi gözetim altında olmalıdır ve genellikle kısa süreli kullanım tavsiye edilir.
7. Montelukast: Montelukast, astımın yönetimi ve alerjik rinit tedavisi için kullanılan bir leukotrien reseptör antagonistidir. Akciğerlerde iltihabı azaltarak hava yollarını gevşetir ve şişmesini engeller bu sayede astım ataklarını önlemeye yardımcı olur ayrıca burun içindeki leukotrienleri bloke ederek alerjik rinit semptomlarını da azaltır. Montelukastın uzun süreli etkisi vardır bu nedenle astımın önlenmesi için gündüz verilir ancak gece kullanımı uyku apnesine neden olabileceği için önerilmez.
Montelukastı özellikle astımlı çocuklarda sabah saatlerinde kullanmak doğru bir tercihtir çünkü astımın alevlenmesini önlemeye yardımcı olur.
8-14 yaş arası çocuklarda günlük dozajı 5 mg, 15 yaş üzeri yetişkinlerde ise günlük dozajı 10 mg şeklindedir.
8. Kromoglikat: Kromoglikat, özellikle astım hastalarında yaygın olarak kullanılan stabilleştirici bir mast hücresi maddesidir. Mast hücrelerini stabilize ederek histamin ve diğer kimyasalların salınımını önler bu sayede iltihabı azaltır ve alerjik reaksiyon riskini düşürür.
Kromoglikatın etkisi hızlıdır ancak düzenli kullanımında daha etkili hale gelir bu nedenle belirtileri önceden tahmin etmek mümkündür.
Kromoglikatı nefes darlığı, hırıltılı solunum veya göğüs sıkışması gibi astım semptomlarının kontrol altına alınması için kullanabilirsiniz.
Kromoglikat genellikle inhalasyon formunda mevcuttur ancak burun spreyi veya göz damlası şeklinde de bulunabilir.
9. Cetirizin: Cetirizin, alerjik reaksiyonların neden olduğu burun akıntısı, hapşırma, gözyaşı akması ve kaşıntılı gözler gibi semptomları hafifleten bir antihistamindir. Ayrıca ürtiker (kurdeşen) nedeniyle oluşan kaşıntıyı da azaltır.
Cetirizinin etkisi hızlıdır bu nedenle ebeveynler çocuklarındaki saman nezlesi semptomlarını hafifletmek veya kronik ürtiker nedeniyle oluşan döküntüyü azaltmak için cetirizini güvenle kullanabilirler.
Cetirizin içeren ilaçlar 6 ay – 2 yaş arası günde bir kez 2,5 mg şeklindedir. 2-6 yaş arası günde iki kez 2,5 mg şeklinde kullanılırken, 6-12 yaş arası günde bir kez 10 mg kullanılabilir.
10. Asetilsistein: Asetilsistein, mukolitik özelliklere sahip bir ilaçtır yani balgamı inceltir ve akciğerlerden atılmasını kolaylaştırır. Asetilsisteinin bağışıklık sistemini güçlendirdiğine dair bazı çalışmalar bulunsa da kesinliği kanıtlanmamıştır.
Ebeveynler asetilsisteini çocuklarında şiddetli solunum yolu belirtileri gösteriyorlarsa kullanabilirler ancak kesinlikle doktor tavsiyesi olmadan kullanılmamalıdır çünkü yanlış kullanımı hayati risk taşır.