Tamoksifen, meme kanseri tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Özellikle erken evre ve metastatik östrojene duyarlı meme kanserinin tedavisinde etkilidir. Tamoksifen, erkeklerde düşük dereceli jinekomastinin tedavisinde de kullanılabilir. Bunun yanı sıra, yüksek meme kanseri riski taşıyan kadınlarda hastalığın gelişimini önlemek amacıyla da reçete edilebilir.
Tamoxifen nedir?
Tamoksifen, meme kanserinin tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Özellikle östrojen reseptör pozitif (ER+) meme kanserinde etkilidir. Tamoksifen, bu tür kanserlerin büyümesini ve yayılmasını engelleyerek çalışır. 1970’lerden bu yana kullanılan tamoksifen, kadınlarda erken evre ve metastatik meme kanseri tedavisinde standart bir seçenek olmuştur. Ayrıca, erkeklerde düşük dereceli jinekomastin (meme dokusunun büyümesi) ve yüksek riskli kadınlarda meme kanseri gelişimini önlemek için de kullanılabilir.
Tamoxifen ne için kullanılır?
Tamoksifen, özellikle östrojen reseptör pozitif (ER+) olan erken evre ve metastatik meme kanseri tedavisinde kullanılır. Bu ilaç, östrojenin kanser hücrelerine bağlanmasını engelleyerek çalışır ve böylece kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatır veya durdurur. Ayrıca, erkeklerde düşük dereceli jinekomastinin tedavisinde ve yüksek riskli kadınlarda meme kanseri gelişimini önlemek amacıyla da reçete edilebilir.
Tamoxfen nasıl etki eder?
Tamoksifen, bir seçici östrojen reseptör modülatörü (SERM) olarak sınıflandırılır. Meme kanseri hücreleri genellikle östrojen hormonuna duyarlıdır ve bu hormonun etkisi altında büyürler. Tamoksifen, östrojen reseptörlerine bağlanarak östrojenin bu reseptörlere ulaşmasını engeller. Bu sayede tamoksifen, kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatır veya durdurur.
Aynı zamanda, tamoksifenin uterus dokusu üzerinde de etkisi olabilir ve bu nedenle endometriyal kanser riskini artırabilir. Kadınlarda meme kanseri tedavisinde uzun süreli kullanımının yanı sıra, tüp bebek tedavisi gibi bazı kadın hastalığı durumlarında da kullanılmaktadır.
Tamoksifen nasıl kullanılır?
Tamoksifen, genellikle günde bir veya iki kez ağız yoluyla alınan bir ilaçtır. İlaç tablet formundadır ve su ile yutulması gerekmektedir. Tamoksifen, yemekle birlikte veya yemeklerden bağımsız olarak alınabilir; ancak her gün aynı saatte alınması önerilir. Böylece ilacın etkinliği artırılır ve yan etkilerinin daha iyi tolere edilmesine yardımcı olunur.
Tedavi süresi genellikle 5 yıl olarak belirlenmiştir; ancak bazı durumlarda bu süre uzatılabilir. Tamoksifen kullanırken mutlaka doktorun önerilerine uyulmalı ve ilacın düzenli olarak alınması sağlanmalıdır. Ayrıca, hamilelik planlanıyorsa veya hamile olma ihtimali varsa tamoksifen kullanımına son verilmelidir; çünkü ilaç doğmamış bebekte ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Tamoksifen yan etkileri nelerdir?
Tamoksifenin yaygın yan etkileri arasında sıcak basması, vajinal akıntı veya kuruluk, bulantı, yorgunluk ve saç dökülmesi bulunmaktadır. Ayrıca, nadir de olsa tamoksifenin uterus dokusu üzerinde etkisi olabileceğinden endometriyal kanser riski artabilir. Kan pıhtılaşması ile ilgili sorunlar da meydana gelebilir; bu nedenle bacaklarda şişme veya ağrı, göğüste ani ağrı veya nefes darlığı gibi belirtiler yaşanırsa doktora başvurulmalıdır.
İlacın birçok yararlı etkisi olmasının yanı sıra bazı yan etkileri de bulunmaktadır. Bu yan etkiler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir; bazı kişilerde hiç yan etki görülmezken bazılarında daha fazla yan etki görülebilir. Tamoksifeni kullanmaya başladığınızda aşağıdaki yan etkilerden herhangi birini görürseniz doktorunuza başvurmanız önemlidir:
-
Sıcak basması
-
Vajinal akıntı ya da kuruluk
-
Bulantı
-
Yorgunluk
-
Saç dökülmesi
-
Adet döngüsünde değişiklikler
-
Kas ve eklem ağrıları
-
Göğüs ağrısı
-
Yüksek tansiyon
-
Göğüste şişlik veya sertlik hissi
-
Baş dönmesi
-
Kilo alımı
-
Mide rahatsızlığı
-
İdrar yollarında enfeksiyon belirtileri (ağrılı idrar yapma isteği, sık idrara çıkma)
-
Baş ağrısı
-
Ciltte değişiklikler (kuru ya da kaşıntılı)
-
Yüzde ya da kolda şişlik meydana gelmesi
-
Bacaklarda ya da kollarda ağrı veya şişlik
-
Nefes darlığı
-
Nefeste kötü koku ya da tat oluşması.