B12 vitamini, DNA sentezinde ve kırmızı kan hücrelerinin üretiminde kritik rol oynayan suda çözünen bir vitamindir. B12 vitamini vücutta olmadan hücrelerin sağlıklı olmasını devam ettirebilmesi mümkün değildir. Bu vitaminin olması hem fiziksel hem de mental sağlığın korunmasına yardımcı olur. Vücudumuzdaki B12 vitamini normalden azsa anemi, yorgunluk, güçsüzlük ve hafıza sorunları gibi çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bu vitamini içeren besinlerin düzenli tüketimi sağlıklı bir yaşam için oldukça önemlidir.
B12 Vitamini Nedir?
B12 vitamini, enerji üretimi, DNA sentezi ve kırmızı kan hücrelerinin sağlıklı gelişimi için gerekli olan bir vitamin türüdür. Bu vitaminin eksikliği kansızlık, yorgunluk, güçsüzlük ve hafıza sorunları gibi çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Beyin ve sinir hücrelerinin işlevini yerine getirebilmesi için B12 vitaminine ihtiyacı vardır. Ayrıca, kırmızı kan hücrelerinin üretilmesinde de önemli bir rol oynar. B12 vitamini vücuda gıda yoluyla alınabilir. Hayvan kaynaklı gıdalarda B12 vitamini doğal olarak bulunur. Etler, balıklar, süt ve süt ürünleri B12 vitaminini içeren besinlerden bazılarıdır.
B12 Vitamini Ne İşe Yarar?
B12 vitamini vücudumuzda sinir hücrelerini korumaktan DNA sentezlemeye, kırmızı kan hücreleri üretiminden demir metabolizmasında görev alır. Vücut bu vitamini kullanırken aynı zamanda vücudun enerji ihtiyacını da karşılar. Beynin doğru çalışabilmesi ve zihinsel aktivitelerin yerine getirilmesinde de katkısı vardır.
1. Kırmızı Kan Hücresi Oluşumunu Destekler
B12 vitamini, kırmızı kan hücrelerinin oluşumunu destekler. Kırmızı kan hücreleri vücuttaki oksijen taşınmasından sorumludur. Yeterli miktarda B12 vitamini alımı, anemi riskini azaltarak yorgunluk ve güçsüzlüğü önlemeye yardımcı olur. Ayrıca, B12 vitamini kan hücrelerinin büyümesi için gerekli olduğundan, bu vitaminin eksikliği aneminin gelişmesine yol açabilir.
2. Beyin Fonksiyonlarını Destekler
B12 vitamini, beyin fonksiyonlarını destekler ve zihinsel berraklığı artırır. Sinir hücrelerini koruyarak hafıza sorunlarını ve demansı önlemeye yardımcı olur. Sinir hücrelerinin etrafını saran koruyucu kılıfa myelin denir ve bu myelin tabakasının oluşumu için B12 vitaminine ihtiyaç vardır. Sinir hücrelerini koruyan myelin kılıfı sinir hücrelerinin hasar görmesini engeller ve iletişiminin daha hızlı olmasını sağlar.
3. DNA Sentezine Katkıda Bulunur
B12 vitamini DNA sentezine katkıda bulunur. DNA, hücrelerin sağlıklı bir şekilde büyümesi ve bölünmesi için gerekli olan genetik materyaldir. Yeterli miktarda B12 vitamini alımı, hücresel işlevlerin düzgün bir şekilde devam etmesini sağlar. Aynı zamanda fetal gelişim sürecinde de DNA sentezine katkıda bulunur.
4. Enerji Üretimine Yardımcı Olur
B12 vitamini, vücudun enerji üretmesine yardımcı olur. Bu vitamin, karbonhidratların ve yağların enerjiye dönüştürülmesine katkıda bulunur. Yeterli miktarda B12 vitamini alımı, yorgunluk ve halsizlik gibi enerji eksikliği belirtilerini azaltır.
5. Depresyon Riskini Azaltır
B12 vitamini, depresyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Bu vitamin, sinir hücrelerinde serotonin üretimine katkıda bulunur. Serotonin mutluluk hormonu olarak bilinir ve ruh halinin iyileştirilmesine yardımcı olur.
6. Kalp Sağlığını Destekler
B12 vitamini, kalp sağlığını destekler. Homosistein adlı bir amino asidin vücuttan atılmasına yardımcı olur. Yüksek homosistein seviyeleri kalp hastalığı riskini artırabilir.
7. Doğum Öncesi Dönemde Fetal Gelişimi Destekler
B12 vitamini, hamilelik döneminde fetal gelişimi destekler. Bu vitamin, DNA sentezi ve kırmızı kan hücresi oluşumu için gereklidir. Ayrıca, doğum öncesi dönemde anne adaylarının yeterli miktarda folik asit alımı B12 vitamini sayesinde mümkün olur.
Vücutta B12 Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Vücutta B12 vitamini eksikliği varsa yorgunluk, güçsüzlük, depresyon, unutkanlık ve anemi gibi belirtiler ortaya çıkar. Sinir hasarı meydana gelebilir. Bu da kişinin yürüyüş biçimini etkileyebilir ve kol bacaklarda uyuşma gibi his kaybı olabilir.
B12 eksikliğinin en yaygın görülen belirtileri ise;
Yorgunluk: B12 vitamini eksikliği nedeniyle vücutta yeterli kırmızı kan hücresi oluşumu sağlanamadığı için yorgunluk belirtisi ortaya çıkar.
Unutkanlık: Hafıza sorunları da yaşanabilir. Unutkanlık belirtileri kişide bilişsel işlevlerin etkilenmesinden kaynaklanır.
Sinir Hasarı: Sinir hücrelerinin koruyucu kılıfının oluşumu için B12 vitaminine ihtiyaç vardır. Bu kılıfın olmaması kişide sinir hasarına neden olur.
Halsizlik: Kişinin günlük yaşamını etkileyen bir diğer belirti ise halsizliktir.
Anemi: Demir eksikliği veya folat eksikliği gibi durumlarda görülen anemi türlerinden biri B12 eksikliğine bağlı olan anemidir.
Depresyon: Yetersiz B12 alımına bağlı olarak depresyon riski artar.
1. Yorgunluk ve Halsizlik
Vücutta B12 vitamini eksikliği varsa yorgunluk ve halsizlik belirtileri ortaya çıkar. Çünkü kırmızı kan hücreleri vücutta yeterli oksijen taşınmasını sağlar ve bu da yorgunluk hissinin azalmasına yardımcı olur.
2. Anemi (Kansızlık)
B12 vitamini eksikliği anemiye neden olabilir. Anemi, kırmızı kan hücresi sayısının azalması veya hemoglobin seviyesinin düşmesi durumudur. Bu da yorgunluk, halsizlik ve nefes darlığı gibi belirtilere yol açar.
3. Unutkanlık ve Hafıza Problemleri
B12 eksikliğinde unutkanlık ve hafıza problemleri yaşanabilir. Bu durum sinir hücrelerinin hasar görmesi ve bilişsel işlevlerin azalmasıyla ilişkilidir.
4. Depresyon Belirtileri
B12 eksikliği ruh halini olumsuz etkileyebilir ve depresyon belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olabilir.
5. Kol ve Bacaklarda Uyuşma-His Kaybı
Sinir hasarı meydana gelirse kol ve bacaklarda uyuşma veya his kaybı yaşanabilir.
Vücutta B12 Vitamini Fazlalığı Belirtileri Nelerdir?
Vücutta aşırı miktarda B12 vitamini bulunması nadirdir çünkü vücut fazla olan miktarı idrar yoluyla atar fakat çeşitli sağlık sorunları yaşayan kişilerde böbrek fonksiyonu yeterli çalışmadığı için vücuttan atılamaz ve B12 vitamini seviyesi yükselir.
Vücutta aşırı miktarda B12 vitamini bulunması aşağıdaki belirtilere yol açabilir:
Baş Ağrısı: Şiddetli baş ağrısı yaşanabilir ve migren krizi tetiklenebilir.
Kalp Çarpıntısı: Kalp atışlarının hızlanmasına bağlı olarak kalp çarpıntısı meydana gelir.
1. Baş Ağrısı
Vücutta aşırı miktarda B12 vitamini bulunması baş ağrısına neden olabilir.
2. Kalp Çarpıntısı
Kalp atışlarının hızlanmasına bağlı olarak kalp çarpıntısı yaşanabilir.
Vücudun Hangi Bölümünde B12 Vitamini Var?
Vücudun çeşitli bölgelerinde B12 vitamini bulunur ancak genellikle karaciğerde yoğunlaşır. Karaciğer, tüm vücut ağırlığının yaklaşık %5’ine eşdeğer olan toplam 2-4 mg B12 vitaminine sahiptir.
Hangi Besinlerde Bolca B12 Vitamini Bulunur?
Hayvansal gıdalar zengin B12 vitamini kaynaklarıdır: sığır eti, tavuk eti, balık, süt ürünleri (yoğurt, peynir), yumurta ve özel olarak işlenmiş tahıllar (serpilebilen tahıllar) bu vitamin açısından zengindir.
İnsan Vücudu Günde Ne Kadar B12 Almalı?
İlk altı ayda günde 0,4 mcg ile 1 yaş aralığında ise günde 0,5 mcg olan miktar 1-3 yaş arasında ise günde 0,9 mcg ile 4-8 yaş arasında günde 1,2 mcg’dir.
9-13 yaş grubunda ise günde 1,8 mcg ile 14-18 yaş arasında günde 2,4 mcg olan miktar gebelik döneminde ise günde 2,6 mcg emzirme döneminde de günde 2,8 mcg’dir.
Sonuç Olarak;
B12 vitamini vücudumuzda DNA sentezi, kırmızı kan hücresi üretimi ve sinir hücrelerinin korunmasında kritik bir rol oynayan hayati öneme sahip bir vitamindir.Vücuttaki B12 vitamininin düzenli olarak alınması önemlidir çünkü vücut bu vitaminin depolarını sınırlı sürelerde saklayabilir.Ayrıca bazı sağlık problemlerinden dolayı vücudun ihtiyacı olan B12 vitaminini emmesi zorlaşabilir.Bu nedenle yeterli miktarda B12 vitamini içeren besinlerin düzenli olarak tüketilmesi hem fiziksel hem de mental sağlığın korunması açısından önemlidir.