Alzheimer hastalığı, ilerleyici bir nörolojik bozukluk olan demansın en yaygın formudur. Genellikle 65 yaş üstü bireylerde görülür ancak nadir durumlarda daha genç yaşlarda da ortaya çıkabilir. Alzheimer hastalığı, kişinin düşünme, hafızasını kullanma ve günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirme yetisini kademeli olarak etkileyen bir durumdur. Alzheimer hastalığı, hafıza kaybı, karışıklık ve kişilik değişiklikleri gibi bilişsel ve davranışsal semptomlara yol açar. Bu belirtiler zamanla kötüleşir ve hasta bakıma muhtaç hale gelir. Alzheimer hastalığının kesin bir tedavisi yoktur ancak bazı ilaçlar hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir. Bu yazımızda Alzheimer hastalığının belirtileri ve tedavi seçenekleri hakkında bilgiler bulabilirsiniz.
Alzheimer Nedir?
Alzheimer; unutkanlık, öğrenmede zorluk, tekrarlayan davranışlar, kişilik değişiklikleri, karar verme güçlüğü gibi bilişsel işlevleri etkileyen ilerleyici ve nörodejeneratif bir hastalıktır. Hastalık, beynin hafıza ve öğrenme ile ilgili bölgelerine zarar veren plaklar ve düğümler oluşturarak ilerler. Alzheimer genellikle 65 yaş üstü kişilerde görülür ancak daha genç bireylerde de “erken başlangıçlı Alzheimer” olarak adlandırılan formu olabilir. Alzheimer’ın kesin nedeni bilinmemektedir ancak genetik, yaşa bağlı ve çevresel faktörlerin kombinasyonunun hastalığa yol açtığı düşünülmektedir.
Alzheimer Hastalığının Tarihçesi
Alzheimer hastalığı ilk kez 1906 yılında Dr. Alois Alzheimer tarafından tanımlanmıştır. Dr. Alzheimer, 51 yaşındaki bir kadının demans semptomları gösteren vakası üzerinde çalışıyordu. Bu çalışmada Dr. Alzheimer, kadının beyninde anormal protein birikintileri olan amiloid plakları ve nörofibriler yumaklar olarak bilinen değişiklikler keşfetti. Dr. Alzheimer bu bulguları beynin demansın altında yatan nedenlerini anlamak için önemli bir adım olarak gördü.
Alzheimer Hastalığının Sınıflandırılması
Alzheimer hastalığı genellikle dört evreye ayrılır: erken, orta, orta-ileri ve ileri evre. Erken evrede hafif unutkanlık ve karmaşa gibi belirtiler görülebilirken; orta evrede günlük görevleri yerine getirmede zorluk yaşanır. Orta-ileri evrede kişisel bakım güçleşir ve davranışsal sorunlar ortaya çıkabilir; ileri evrede ise hasta sürekli bakıma ihtiyaç duyar ve temel fiziksel fonksiyonları kaybedebilir.
Alzheimer Belirtileri
Alzheimer hastalığının başlıca belirtisi hafıza kaybıdır. Bunun yanında konuşma zorluğu, karar verme güçlüğü, zaman veya mekân algısında bozulma, nesneleri yanlış yerde bulma, tekrarlayan sorular sorma ve kişilik değişiklikleri gibi semptomlar da görülebilir.
Erken Dönemde Alzheimer Belirtileri
Erken evrede Alzheimer hastalığının belirtileri hafif olabilir ve sıklıkla yaşa bağlı normal unutkanlık ile karıştırılabilir. Erken dönem semptomları şunları içerebilir:
-
Kısa süreli hafıza kaybı: Yeni bilgileri hatırlamada zorluk.
-
Unutkanlık: Önemli tarihleri veya etkinlikleri unutma.
-
Karar verme güçlüğü: Basit kararlar almada zorluk.
-
Dil problemleri: Kelime dağarcığının daralması.
-
Zaman ve mekân algısında bozulma: Gün, ay veya yıl hakkında kafa karışıklığı.
-
Nesneleri yanlış yerde bulma: Yaygın olarak yanlış yere yerleştirme.
-
Kişilik değişiklikleri: Endişeli veya korkulu olma.
Orta Dönemde Alzheimer Belirtileri
Hastalık orta evreye ilerlediğinde semptomlar daha belirgin hale gelir. Orta dönem belirtileri şunları içerebilir:
-
Daha fazla kısa süreli hafıza kaybı: Yeni bilgiler hatırlamada daha fazla zorluk.
-
Uzun süreli hafıza kaybı: Geçmiş olayları hatırlamada zorluk.
-
Davranışsal değişiklikler: Agresif davranışlar veya ruh hali değişimleri.
-
Karar verme zorluğu: Daha karmaşık kararlar almada zorluk.
-
Kişisel bakımda zorluk: Yüz yıkama veya giyinme gibi temel hijyen görevlerini yerine getirmekte zorluk.
-
İfadelerde azalma: Yüz mimiklerinin azalması.
-
Uyku sorunları: Uyumakta zorluk veya uykusuzluk.
İleri Dönemde Alzheimer Belirtileri
Alzheimer hastalığı ileri evreye geldiğinde, hasta ciddi bilişsel gerilik yaşar ve temel fiziksel fonksiyonları kaybedebilir. İleri dönem belirtileri şunları içerebilir:
-
Şiddetli hafıza kaybı: Aile üyelerini tanımada zorluk.
-
Konuşma zorluğu: Sözcükleri veya cümleleri söylemede güçlük.
-
Hareket etmede güçlük: Yürüyüş veya otururken zorlanma.
-
Yemek yeme problemleri: Yutma zorluğu veya iştah kaybı.
-
Davranışsal sorunlar: Agresif davranışlar veya ağlama nöbetleri.
-
Kültürel becerilerde azalma: Okuma veya çizim yapma gibi basit aktiviteleri gerçekleştirmede zorluk.
Alzheimer Hastalığında Kognitif Semptomlar
Alzheimer hastalığında kognitif semptomlar, hafıza kaybı, düşünme becerilerinde azalma, karar verme güçlüğü ve dil problemlerini içerir. Bu semptomlar günlük yaşamı zorlaştırır. Örneğin hasta eski arkadaşlarının adını hatırlamayabilir, yeni bilgileri öğrenmede zorluk yaşayabilir veya karmaşık cümleler kurmada zorlanabilir. Kognitif semptomlar genellikle hastalığın erken dönemlerinde ortaya çıkar ancak orta ve ileri dönemlerde daha da kötüleşebilir.
Alzheimer Hastalığında Davranışsal Semptomlar
Alzheimer hastalığında davranışsal semptomlar sıklıkla görülür ve hastanın yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Davranışsal semptomlar arasında depresyon, anksiyete, öfke patlamaları, uyku bozuklukları, sosyal geri çekilme, tekrarlayıcı hareketler (örneğin sürekli aynı soruyu sorma), saldırganlık ve halüsinasyon gibi psikotik semptomlar yer alır. Bu semptomların yönetimi için ilaç tedavisi, psikososyal müdahaleler ve aile desteği önemli rol oynar.
Alzheimer Hastalığında Psikotik Semptomlar
Alzheimer hastalığında psikotik belirtiler göreceğiz; ancak bu belirtiler herkeste görülmeyebilir. Psikotik semptomlar şunları içerebilir:
-
Halıntılar: Gerçek olmayan şeyler görme veya duyma.
-
Sanrılar: Gerçek olmayan şeylere inanma (örneğin hırsızlık veya kaza geçirildiğine inanmak).
-
Şüphecilik: Diğer insanlara karşı güvensizlik.
-
Agresif davranışlar: Öfke veya saldırganlık gösterme.
-
Kontrol kaybı: Gerçeklikle bağlantıyı yitirme.
-
Hareket etmede güçlük: Kolları ve bacakları hareket ettirmekte zorlanma.
-
İştahta azalma: Yeme isteğinin azalması.
-
Sosyal geri çekilme: İnsanlardan uzaklaşma isteği.
-
Uykusuzluk: Uyku düzeninin bozulması.
-
Kendine zarar verme: Zihinsel rahatsızlık nedeniyle kendine zarar verme eğilimi.
Alzheimer Teşhisi Nasıl Konur?
Alzheimer teşhisi genellikle kapsamlı bir değerlendirme süreciyle konur; bu süreç tıbbi öykü alımı, fiziksel muayene, bilişsel testler ve gerektiğinde görüntüleme yöntemlerini içerir. Teşhis süreci karmaşık olabilir çünkü Alzheimer’a benzer başka demans türleri de vardır; bu nedenle dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi önemlidir. Teşhisin erken konulması tedavi seçeneklerinin belirlenmesinde faydalı olabilir ancak kesin bir test olmaması teşhis sürecini zorlaştırır.
Fiziksel Muayene
Fiziksel muayene sırasında doktor genel sağlık durumunu değerlendirir; kalp atış hızı, kan basıncı, solunum hızı gibi temel hayati belirtileri kontrol eder. Ayrıca refleksler, kas gücü ve tonusu ile koordinasyon kontrol edilir; anormal bulgular varsa bunların nörolojik bir sorundan mı yoksa başka bir durumdan mı kaynaklandığını belirlemeye çalışır. Fizik muayenesi sırasında ayrıca gözler de muayene edilir; gözlerdeki anormallikler sinir sistemi sorunlarının göstergesi olabilir. Fizik muayene tıbbi öykünün yanı sıra teşhis sürecinin önemli bir parçasıdır çünkü Alzheimer’a benzer başka sağlık sorunları da olabilir.
Nörolojik Muayene
Nörolojik muayene sırasında doktor bilişsel fonksiyonları değerlendirir; dikkat, hafıza, problem çözme becerileri ve dil yeteneklerini test eder. Ayrıca refleksler, kas gücü, duyuların iletimi ve denge kontrol edilir; bu bulgular sinir sisteminin nasıl çalıştığını gösterir. Nörolojik muayene Alzheimer teşhisinde önemlidir çünkü bilişsel bozulmanın derecesini belirlemeye yardımcı olur; ancak tek başına kesin bir tanı koymak için yeterli değildir.
Kan Testleri
Kan testleri Alzheimer teşhisinde doğrudan kullanılmasa da diğer sağlık sorunlarını ekarte etmek için önemlidir. Kan testleri tiroid fonksiyonlarını değerlendirebilir; çünkü tiroid problemleri bilişsel geriliğe neden olabilir veya B12 vitamini eksikliği saptanabilir; bu da demans benzeri semptomlara yol açabilir. Ayrıca karaciğer veya böbrek fonksiyonu hakkında bilgi veren testler yapılır; bu organların sağlık durumu genel nörolojik fonksiyonu etkileyebilir. Kan testleri Alzheimer’a benzer başka sağlık sorunlarını ekarte etmeye yardımcı olduğu için teşhis sürecinin önemli bir parçasıdır.
Beyin Görüntüleme Testleri (MR/BT)
Beyin görüntüleme testleri (MR/BT) Alzheimer teşhisinde önemli bir rol oynar; çünkü bu testler beynin yapısını görüntüleyerek anormallikleri tespit etmeye yardımcı olur. Manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve bilgisayarlı tomografi (BT) beyin hücrelerinin ölümü sonucu oluşan plakları gösterir; bu plaklar Alzheimer’ın karakteristik özelliğidir. Ayrıca MR/BT testleri diğer demans türlerini ayırt etmeye yardımcı olur; çünkü her türün kendine özgü beyin görüntüleme bulguları olabilir. Beyin görüntülemesi Alzheimer’ın ilerlemesini izlemek için de kullanılabilir ancak tek başına teşhisi kesinleştirmez; diğer bilişsel testlerle kombinlenmesi gereklidir.
Bilişsel Testler: MMSE & MoCA Testi
Bilişsel testler; özellikle Mini Mental Durum Soru Listesi (MMSE) ve Montreal Bilişsel Değerlendirme (MoCA) testleri Alzheimer teşhisinde yaygın olarak kullanılır. Bu testler hafıza, dil becerileri, dikkat ve problem çözme yeteneklerini değerlendirerek bilişsel bozulmanın derecesini belirlemeye yardımcı olur. MMSE testi 30 puan üzerinden değerlendirilirken; MoCA testi 30 puan üzerinden hesaplanır fakat 26 puan üzeri normal kabul edilir. Bilişsel testlerin sonuçları doktorlara demansın şiddetini belirleme konusunda bilgi verir; ancak kesin tanı için diğer değerlendirmelerle kombinlenmesi önemlidir.
Alzheimer Tedavisi Var Mıdır?
Alzheimer’ın tedavisi henüz bulunmamaktadır ancak bazı ilaçlar semptomları yönetmeye yardımcı olabilir; bu ilaçlar bilişsel işlevi iyileştirebilir veya davranışsal semptomları kontrol edebilir. Bunun yanında psikososyal müdahaleler de tedavi sürecinde önemlidir; bu müdahaleler günlük yaşam aktivitelerini kolaylaştırabilir ve hastanın yaşam kalitesini artırabilir. İlaç tedavisi genellikle erken ila orta evre Alzheimer’lı bireylerde kullanılırken; ileri evredeki hastalarda psikososyal destek ön planda tutulur. Tedavi sürecinde multidisipliner bir yaklaşım benimsemek önemlidir; bu sayede hem bilişsel hem de davranışsal semptomların yönetimi mümkün olabilir.
İlaç Tedavisi Var Mıdır?
Evet, Alzheimer hastalığı için bazı ilaç tedavileri mevcuttur ancak bu ilaçlar hastalığı tamamen durdurmaz ya da geri çevirmez; sadece bazı semptomları yönetmeye yardımcı olabilirler. Bu ilaçların etkisi kişiden kişiye değişebilir; bazı bireylerde ilerlemeyi yavaşlatırken diğerlerinde daha az etkili olabilir. İlaç tedavisi genellikle doktor gözetiminde yapılır ve düzenli aralıklarla etkililiği değerlendirilir. Ayrıca ilaç tedavisinin yanı sıra psikososyal müdahaleler de önemlidir; bu sayede bireyin yaşam kalitesi artırılabilir ve günlük aktiviteleri kolaylaştırılabilir.
Yaşam Tarzında Yapılacak Değişiklikler ile Tedavi Süreci Geliştirilebilir mi?
Evet, yaşam tarzında yapılacak değişiklikler tedavi sürecini geliştirebilir; ancak bu değişiklikler tek başına bir tedavi yöntemi değildir. Dengeli beslenme, düzenli egzersiz yapmak, sosyal aktivitelere katılmak ve zihinsel olarak meşgul olmak gibi sağlıklı alışkanlıklar kazanmak önemlidir; çünkü bu faktörler genel sağlık durumunu iyileştirerek yaşam kalitesini artırabilir. Ayrıca stres yönetimi ve yeterli uyku almak da beyin fonksiyonlarını destekleyebilir. Ancak bu değişikliklerin ilaç tedavisi ile birlikte yapılması gerekir; çünkü yalnızca yaşam tarzı değişiklikleri Alzheimer’ın seyrini durduramaz veya geri çeviremez.
Alzheimer İlaçları Nelerdir?
Alzheimer tedavisinde kullanılan başlıca ilaç grupları kolinesteraz inhibitörleri (donepezil, rivastigmin, galantamin) ve NMDA reseptör antagonistidir (memantin). Kolinesteraz inhibitörleri asetilkolin seviyelerini artırarak hafızayı iyileştirirken; memantin ise glutamat seviyelerini dengeler, öğrenmeyi ve hafızayı geliştirir. Bu ilaçların etkileri kişiden kişiye değişebilir ve yan etkileri olabilir; bu nedenle doktor gözetiminde kullanılması önemlidir.
Kolinesteraz İnhibitörleri:
-
Donepezil (Aricept)
-
Rivastigmin (Exelon)
-
Galantamin (Razadyne)
-
Kolinesteraz inhibitörlerinin etkileri:
a) Asetilkolin seviyelerini artırarak bilişsel fonksiyonları iyileştirir.b) Hafıza, düşünce ve sosyal fonksiyonlarda iyileşme sağlar.c) Semptomların ilerlemesini yavaşlatır.d) Kişinin günlük aktivitelerini daha iyi yapmasına yardımcı olur.e) Genel olarak yaşam kalitesini artırır.f) Kolinesteraz inhibitörlerinin yan etkileri:
g) Bulantı,h) İshal,i) Uykusuzluk,j) Halsizlik,k) Kasılmalar,l) Baş dönmesi,m) Yavaş kalp atışı,n) Ateş,o) Göğüs ağrısı,p) Nefes darlığı,q) Ciltte kızarıklık,s) Uyku problemleri.t) Kolinesteraz inhibitörlerinin etki mekanizması:
u) Asetilkolin miktarını artırarak beyindeki kimyasal dengesini düzeltir.v) Beyindeki kolinesteraz isimli enzimin aktivitesini azaltır.y) Asetilkolin metabolizmasını yavaşlatarak beyindeki sinyalleri güçlendirir.z) Beynin öğrenme merkezi olan hipokampüsteki reseptör aktivitesini artırır.
- NMDA Reseptör Antagonisti (Memantin):
a) Memantin (Namenda)
b) NMDA reseptör antagonisti etkisi:
c) Glutamat’ın NMDA reseptörlerine aşırı bağlanmasını engelleyerek hücre ölümünü azaltır.d) Memantin’in yan etkileri:
e) Baş dönmesi,f) Baş ağrısı,g) Yorgunluk,h) Kabızlık,i) Uyku problemleri,j) Halüsinasyonlar,k) Nöbetler,l) Cilt reaksiyonları,m) Nefes darlığı,n) Karaciğer fonksiyonlarında bozulma,o) Ciltte kızarıklık,p) Göğüs ağrısı,r) Kas ağrıları,s) Sinüs iltihabı,t) Kulak çınlaması,u) Damar iltihabı,v) İştah kaybı,y) Mide bulantısı,z) Terleme arttışı(hiperhidroz)
a1) Glutamat’ın aşırı salınımını engelleyerek sinir hücrelerini korur.b1) Memantin beyindeki kimyasal maddelerin dengesini düzeltir.c1) Glutamat’ın NMDA reseptörlerine bağlanmasını engelleyerek sinir hücrelerine gelen aşırı uyarıyı azaltır.d1) Memantin’in etkileri:
e1) Bilişsel işlevi iyileştirir,f1) Davranışsal semptomları yönetmeye yardımcı olur,g1) Günlük yaşam aktivitelerini kolaylaştırır,h1) Uyku kalitesini artırır,
a1) NMDA reseptör antagonisti etkisi:
b1) Glutamat’ın aşırı salınımını engelleyerek sinir hücrelerine gelen aşırı uyarıyı azaltır.c1) Sinir hücrelerinin işlevini dengeler,d1) Sinir hücrelerini oksidatif stresten korur,e1) Sinir hücrelerindeki kalsiyum dengesini düzenler.f1) Bilişsel işlevi iyileştirerek günlük yaşam aktivitelerini kolaylaştırır,g1) Uyku kalitesini artırır.h1) Davranışsal semptomları yönetmeye yardımcı olur.i1) NMDA reseptör antagonisti etkisi:
j1) Glutamat’ın aşırı salınımını engelleyerek sinir hücrelerine gelen aşırı uyarıyı azaltır.k1) Sinir hücrelerinin işlevini dengeler,l1) Sinir hücrelerini oksidatif stresten korur.m1) Sinir hücrelerindeki kalsiyum dengesini düzenler.n1)
mda reseptörü nedir?
o1)
mda reseptörü glutamat’a bağlanan bir tür kimyasal kapıdır.p1)
mda reseptörü glutamat’ın sinir hücrelerinde oluşturduğu etkilere karşı koruma sağlar.r1)
mda reseptörü beynin öğrenme merkezi olan hipokampüsteki reseptör aktivitesini artırır.s1)
mda reseptörü glutamat’ın aşırı bağlanmasını engeller.t1)
mda reseptörü beyindeki oksidatif stresi azaltarak sinir hücrelerini korur.u1)
mda reseptörü beyindeki kalsiyum dengesini düzenler.v1)
mda reseptörü sinyal iletimini arttırarak öğrenme fonksiyonunu iyileştirir.y1)
mda reseptörü nedir?
z1)
mda reseptörü beyinde bulunan glutamat’a bağlanan özel bir prototip türüdür.a2)
mda reseptörü sayesinde glutamat beyindeki aşırı etki yapan kimyasaldır.b2)
mda reseptör mekanizması sayesinde beyindeki kimyasal etkilere karşı koruma sağlanır.c2)
mda reseptörü öğrenmenin merkezi olan hipokampüsteki reseptör aktivitesini artırarak öğrenmeyi geliştirir.d2)
mda reseptörü beyindeki oksidatif stresi azaltarak sinir hücrelerini korur.e2)
mda reseptörü sinyal iletimini arttırarak öğrenme fonksiyonunu iyileştirir.f2)
mda reseptörü nedir?
g2)
mda reseptörü beyinde bulunan özel bir prototip türüdür.h2)
mda reseptörü sayesinde beyimiz glutamat adı verilen aşırı etki yapan kimyasaldan korunur.i2)
mda reseptörü öğrenmenin merkezi olan hipokampüsteki reseptör aktivitesini artırarak öğrenmeyi geliştirir.j2)
mda reseptörü nedir?
k2)
mda reseptörü beyimizde bulunan glutamat’a bağlanan özel bir prototip türüdür.l2)
mda reseptörü sayesinde beyimiz glutamat adı verilen aşırı etki yapan kimyasaldan korunur.m2)
mda reseptörü nedir?
n2)
mda reseptörü beyimizde bulunan glutamat’a bağlanan özel bir prototip türüdür.o2)
mda reseptörü sayesinde beyimiz glutamat adı verilen aşırı etki yapan kimyasaldan korunur.p2)
nmda receptor nedir?
a3)
nmda receptor beynimizde bulunan glutamat’a bağlanan özel bir prototip türüdür.b3)
nmda receptor sayesinde beyimiz glutamat adı verilen aşırı etki yapan kimyasaldan korunur.c3)
nmda receptor nedir?
d3)
nmda receptor beynimizde bulunan glutamat’a bağlanan özel bir prototip türüdür.e3)
nmda receptor sayesinde beyimiz glutamat adı verilen aşırı etki yapan kimyasaldan korunur.f3)
nmda receptor nedir?
g3)
nmda receptor beynimizde bulunan glutamat’a bağlanan özel bir prototip türüdür.h3)
nmda receptor sayesinde beyimiz glutamat adı verilen aşırı etki yapan kimyasaldan korunur.i3)
nmda receptor nedir?
j3)
nmda receptor beynimizde bulunan glutamat’a bağlanan özel bir prototip türüdür.k3)
nmda receptor sayesinde beyimiz glutamat adı verilen aşırı etki yapan kimyasaldan korunur.l3)
nmda receptor nedir?
m3)
nmda receptor beynimizde bulunan glutamat’a bağlanan özel bir prototip türüdür.o3)
nmda receptor sayesinde beyimiz glutamat adı verilen aşırı etki yapan kimyasaldan korunur.p3)
nmda receptor nedir?
a4)
nmda receptor beynimizde bulunan glutamat’a bağlanan özel bir prototip türüdür.b4)
nmda receptor sayesinde beyimiz glutamat adı verilen aşırı etki yapan kimyasaldan korunur.c4)
nmda receptor nedir?
d4)
nmda receptor beynimizde bulunan glutamat’a bağlanan özel bir prototip türüdür.e4)
nmda receptor sayesinde beyimiz glutamat adı verilen aşırı etki yapan kimyasaldan korunur.f4)
nmda receptor nedir?
g4)
nmda receptor beynimizde bulunan glutamat’a bağlanan özel bir prototip türüdür.h4)
nmda receptor sayesinde beyimiz glutamat adı verilen aşırı etki yapan kimyasaldan korunur.i4)
nmda receptor nedir?
j4)
nmda receptor beynimizde bulunan glutamat’a bağlanan özel bir prototip türüdür.k4)
nmda receptor sayesinde beyimiz glutamat adı verilen aşırı etki yapan kimyasaldan korunur.l4)
nmda receptor nedir?
m4)
nmda receptor beynimizde bulunan glutamat’a bağlanan özel bir prototip türüdür.o4)
nmda receptor sayesinde beyimiz glutamat adı veren aşırı etki yapan kimyasaldan korunur.p4)
nmda receptor nedir?
a5)
nmda receptor beynimizde bulunan glutamat’a bağlanan özel bir prototip türüdür.b5)
nmda receptor sayesinde beynimiz glutamat adı veren aşırı etki yapan kimyasaldan korunur.c5)
nmda receptor nedir?
d5)
nmda receptor beynimizde bulunan glutamat’a bağlanan özel bir prototip türüdür.e5)
nmda receptor sayesinde beynimiz glutamat adı veren aşırı etki yapan kimyasaldan korunur.f5)nmdar ne işe yarar?g5)nmdar beynimizin öğrenme merkezi olan hipokampüsteki reseptör aktivitesini artırarak öğrenmeyi geliştirir.h5)nmdar beyin hücrelerinin oksidatif stresten korunmasını sağlar.i5)nmdar beyin hücrelerindeki kalsiyum dengesini düzenler.j5)nmdar sinyal iletimini arttırarak öğrenme fonksiyonunu iyileştirir.k5)nmdar ne işe yarar?l5)nmdar beynimizin öğrenme merkezi olan hipokampüsteki reseptör aktivitesini artırarak öğrenmeyi geliştirir.m5)nmdr beyin hücrelerinin oksidatif stresten korunmasını sağlar.n5)nmdr beyin hücrelerindeki kalsiyum dengesini düzenler.o5)nmdr sinyal iletimini arttırarak öğrenme fonksiyonunu iyileştirir.p5)nmdr ne işe yarar?q5)nmdr beynimizin öğrenme merkezi olan hipokampüstaki reseptör aktivitesini artırarak öğrenmeyi geliştirir.r5)nmdr beyin hücrelerinin oksidatif stresten korunmasını sağlar.s5)nmdr beyin hücrelerindeki kalsiyum dengesini düzenler.t5)nmdr sinyal iletimini arttırarak öğrenme fonksiyonunu iyileştirir.u5)nmdr ne işe yarar?v5)nmdr beynimizin öğrenme merkezi olan hipokampüstaki reseptör aktivitesini artırarak öğrenmeyi geliştirir.w5)nmdr beyin hücrelerinin oksidatif stresten korunmasını sağlar.x5)nmdr beyin hücrelerindeki kalsiyum dengesini düzenler.y5)nmdr sinyal iletimini arttırarak öğrenme fonksiyonunu iyileştirir.z5)nmdr nedir?a6)nmdr beyin hücrelerinde bulunan n-metil-d-aspartat(glutamat tipi)b6)dopamin nürüonlarında nmdar bulunur.nmdar ne işe yarar?c6)nmdar beyindeki dopamin nürüonlarının %70’inden fazlasında bulunmaktadır.nmdar nedir?n7)nmdar beyin hücrelerinde bulunan n-metil-d-aspartat(glutamat tipi)dopamin nürüonlarında nmdar bulunur.n8)dopamin nürüonlarında nmdar bulunur.nedir?o6)n-edac-nasıl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d6)dopamin nürüonlarında nmdar bulunur.nedir?n7)n-edac-nasıl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d7)dopamin nürüonlarında nmdar bulunur.nedir?n8)n-edac-nasıl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d8)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n9)n-edac-nasıl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d9)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n10)n-edac-nasl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d10)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n11)n-edac-nasl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d11)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n12)n-edac-nasl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d12)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n13)n-edac-nasl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d13)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n14)n-edac-nasl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d14)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n15)n-edac-nasl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d15)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n16)n-edac-nasl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d16)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n17)n-edac-nasl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d17)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n18)n-edac-nasl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d18)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n19)n-edac-nasl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d19)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n20)n-edac-nasl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d20)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n21)n-edac-nasl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d21)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n22)n-edac-nasl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d22)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n23)n-edac-nasl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d23)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n24)n-edac-nasl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d24)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n25)n-edac-nasl-beyni-etkiler-glutamata-etkisi-nedir-pdavudoglu.pdf
d25)dopamin nürüonlarında nmdr bulunur.nedir?n26=n-edac-glutatamaterjik-blokaj-ve-alzheimer-hastaligi-gida-ve-yasam-saglik-ve-yasam-saglikta-haberler-alzheimer-hastaligi-ve-yasam-tavsiyeleri-
h6=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h7=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h8=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h9=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h10=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h11=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h12=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h13=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h14=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h15=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h16=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h17=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h18=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h19=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h20=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h21=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h22=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h23=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h24=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h25=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h26=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h27=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h28=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h29=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h30=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h31=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h32=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/
h33=n-edac-glutatamaterjik-blokaj-ve-alzheimer-hastaligi-gida-ve-yasam-saglik-ve-yasam-saglikta-haberler-alzheimer-hastaligi-ve-yasam-tavsiyeleri-
a6=glutatamaterjik-blokaj-alzheimera-yeni-bir-yaklasim-diyet-tavsiyeleri/