Depresyon Nedir?
Depresyon, kişinin kendini üzgün, umutsuz ve çaresiz hissetmesine neden olan ruhsal bir hastalıktır. Yaşam sevincini ve keyfini kaçıran depresyon, kişiyi her şeyden uzaklaştırır ve sosyal hayattan kopmasına neden olur. Kişi, günlük aktiviteleri yapmakta zorlanır ve intihar düşünceleri bile yaşayabilir. Depresyon tedavi edilmediği takdirde kronikleşebilir ve kişinin hayatını mahvedebilir. Ancak depresyon tedavi edildiğinde kişinin hayat kalitesi artar ve sosyal hayatına geri dönebilir.
Depresyon Türleri Nelerdir?
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) uzmanları, depresyon türlerini şu şekilde sıralamaktadırlar:
Majör Depresyon
Majör depresyonda, kişi haftanın çoğu günü en az iki hafta boyunca depresif bir ruh haline sahiptir. Bu durum, kişinin iş, okul veya aile hayatını olumsuz yönde etkiler. Kişinin intihar düşünceleri olabilir.
Persistan Depresyon (Dysthymia)
Persistan depresyonda, kişi en az iki yıl boyunca haftanın çoğu günü hafif ama sürekli bir depresif ruh haline sahiptir. Bu durum, kişinin iş veya okul gibi günlük aktivitelerini olumsuz yönde etkileyebilir.
Bipolar Bozukluk
Bipolar bozukluğu olan kişilerde, majör depresyon dönemlerinin yanı sıra, mani veya hipomani dönemleri de yaşanır. Mani döneminde kişi, aşırı neşeli veya sinirli bir ruh haline sahip olabilir. Hipomani döneminde ise kişi enerjik olabilir ama bu durum daha az şiddetlidir.
Postpartum Depresyon
Postpartum depresyon, doğum yapan kadınların en az %10’unu etkileyen bir durumdur. Kadınlarda gebelik öncesi ve sonrası görülen depresyon çeşitlerinden biri olan postpartum depresyonda, kadın doğumdan sonra majör veya hafif depresif semptomlar yaşayabilir.
Premenstrüel Dysphoric Bozukluk (PMDD)
Premenstrüel dysphoric bozukluk (PMDD), adet döngüsünün luteal fazında (yumurtlamadan adet dönemine kadar) görülen psikiyatrik bir bozukluktur. PMDD, kadınlarda majör depresyon, anksiyete veya panik atak gibi daha yoğun semptomlara yol açabilir.
Mevsimsel Etkiler
Mevsimsel etki olarak bilinen mevsimsel depresyon, kış aylarında güneş ışığının azalmasıyla birlikte ortaya çıkar. Mevsimsel depresyonu olan kişilerde uyku hali, aşırı yeme isteği ve yorgunluk gibi belirtiler görülebilir.
Depresyon Belirtileri Nelerdir?
Depresyon belirtileri şunlardır:
• Sürekli kötü bir ruh hali
• İlgisizlik, hüzün ve çaresizlik duyguları
• Yorgunluk ve enerji eksikliği
• Karar verme veya konsantre olma güçlüğü
• Uyku sorunları (uyuyamama veya aşırı uyuma)
• İştah değişiklikleri (aşırı yeme veya iştahsızlık)
• Ölüm veya intihar düşünceleri
• Ağrı, acı ve mide bulantısı gibi fiziksel semptomlar
• Kayıplar nedeniyle yaşanan üzüntü hissi
Depresyona Ne İyi Gelir?
Depresyona iyi gelen şeyler şunlardır:
• Terapi (bireysel veya grup terapisi)
• Sağlıklı beslenme
• Düzenli egzersiz
• Uyku düzeninin sağlanması
• Stresi azaltmak için gevşeme yöntemleri kullanmak
• Destekleyici sosyal çevreye sahip olmak
• Doğada zaman geçirmek
• Hobi edinmek veya yeni beceriler öğrenmek
• İlaç tedavisi (doktor tavsiyesi ile)
Antidepresanlar Ne Zaman Kullanılır?
Antidepresanlar, depresyonun yanı sıra anksiyete bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk (OKB), travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve bazı kronik ağrı türlerinin tedavisinde kullanılabilir. Antidepresanlar, serotonin adı verilen bir kimyasalın beyindeki seviyelerini artırarak çalışır. Bu da ruh halini iyileştirir ve kişinin daha iyi hissetmesini sağlar.
Depresyon Neden Olur?
Depresyon nedenleri tam olarak bilinmemektedir ancak biyolojik, psikolojik ve çevresel etkenlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Genetik yatkınlık, beyin kimyasındaki dengesizlikler, stresli yaşam olayları ve kronik hastalıklar gibi faktörler depresyona neden olabilir.
Biyolojik Nedenler:
beyin kimyasındaki dengesizlikler ve genetik yatkınlık gibi biyolojik faktörler depresyona neden olabilir.
Psikolojik Nedenler:
stres, travma veya kayıp gibi psikolojik faktörler de depresyonun nedenleri arasında yer alır.
Çevresel Nedenler:
kronik hastalıklar, sosyal izolasyon ve destek eksikliği gibi çevresel etkenler de depresyona yol açabilir.