Metformin Nedir? Ne İşe Yarar?
Metformin, tip 2 diyabetin tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir ilaçtır. Bu ilaç, pankreasın insülin üretimini artırmasına yardımcı olmaz, bunun yerine vücudun insüline daha iyi cevap vermesine yardımcı olur ve karaciğerin glikoz üretimini azaltır. Ayrıca bağırsaklardan glikoz emilimini azaltarak kan şekeri seviyelerini düşürür. Metformin, egzersiz ve diyetle birlikte kullanıldığında en iyi sonucu verir.
Metformin Hangi Hastalıklarda Kullanılır?
Metformin genel olarak şu durumlar için kullanılır:
-
Tip 2 Diyabet: Diyet ve egzersizle kontrol altına alınamayan kan şekeri seviyelerini düşürmek için kullanılır.
-
Polikistik Over Sendromu (PCOS): Kadınlarda yumurtlama sorunlarını düzenlemeye yardımcı olabilir.
-
Aşırı kilo: Bazı durumlarda aşırı kilolu veya obez yetişkinlerde kan şekeri seviyelerini kontrol etmek için kullanılabilir.
-
Gestasyonel Diyabet: Hamilelikte ortaya çıkan diyabet türünü yönetmek için kullanılabilir.
Metformin Ne Zaman Kullanılmaz?
Metformin aşağıdaki durumlarda kullanılmamalıdır:
-
Diyabetik Ketoasidoz: Tip 1 diyabet veya kontrol altına alınmamış tip 2 diyabet sonucu oluşan bir durumdur.
-
Karaciğer Yetmezliği: Karaciğer fonksiyonlarının ciddi şekilde bozulduğu durumlarda kullanılmamalıdır.
-
Ağır Kalp Yetmezliği: Kalp yetmezliğinin ciddi boyutlarda olduğu durumlarda önerilmez.
-
Akciğer Hastalıkları: Kronik solunum yetmezliği gibi ciddi akciğer hastalıklarında kullanılmamalıdır.
-
Böbrek Yetmezliği: Böbrek fonksiyonlarının ciddi şekilde bozulduğu durumlarda metformin kullanılmamalıdır.
-
Alkol Tüketimi: Aşırı alkol tüketimi, metforminin yan etkilerini artırabilir.
Metformin Kullanırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Metformin kullanırken dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
-
Doktor Kontrolü: İlaç kullanımı sırasında düzenli doktor kontrollerine gitmek önemlidir.
-
Beslenme Düzeni: Sağlıklı beslenmeye ve doktorun önerdiği diyet planına uymak gerekir.
-
Alkol Tüketimi: Alkol tüketiminden kaçınılmalı veya sınırlandırılmalıdır.
-
Dehidratasyon Riskleri: Vücut sıvı dengesinin korunması önemlidir; özellikle ishal veya kusma durumlarında dikkatli olunmalıdır.
Metformin Nasıl Kullanılır?
Metformin genellikle günde 2-3 kez yemeklerle birlikte veya yemekten hemen sonra alınır. Bu kullanım şekli, ilacın mide üzerindeki yan etkilerini azaltmaya yardımcı olur. Metformin tabletlerini bütün olarak, su ile yutmalısınız ve kesinlikle ezmemeli veya çiğnememelisiniz. Eğer metformin kullanmayı unuttuysanız, hatırladığınız anda almayı deneyin. Ancak bir sonraki doz zamanına çok yakınsa, unutulan dozu atlayın ve planladığınız doza devam edin. Unutulan dozu dengelemek için çift doz almayın.
Metformin Yan Etkileri Nelerdir?
Metformin kullanımıyla ilişkilendirilebilecek bazı yan etkiler şunlardır:
-
Mide bulantısı
-
Kusma
-
İshal
-
Karın ağrısı
-
Gaz problemi
-
İştah kaybı
-
Tat alma bozukluğu
-
Baş dönmesi
-
Yorgunluk
-
Baş ağrısı
Bu yan etkilerin çoğu hafiftir ve zamanla düzelir. Ancak bazı kişilerde daha ciddi yan etkiler de görülebilir. Metformin kullanırken aşağıdaki semptomlardan herhangi birini yaşarsanız derhal doktorunuza başvurmalısınız:
-
Göğüs ağrısı veya hızlı nefes alma (laktik asidoz belirtisi)
-
Aşırı halsizlik veya zayıflık (laktik asidoz belirtisi)
-
Düşük vücut sıcaklığı (laktik asidoz belirtisi)
-
Kas ağrısı veya krampları (laktik asidoz belirtisi)
-
Ciltte kızarıklık veya döküntü (alerjik reaksiyon belirtisi)
Metformin Hangi İlaçlarla Kullanılmaz?
Metformin bazı ilaçlarla etkileşime girebilir, bu nedenle aşağıdaki ilaçların kullanımı sırasında dikkatli olunmalıdır:
-
İnsülin: Metforminin etkinliği insülin ile artırılabilir, bu nedenle doz ayarlaması gerekebilir.
-
Glitazonlar: Kan şekeri düşürücü etkileri artabilir.
-
Diyüretikler: Metforminin etkinliğini azaltabilir.
-
Kortikosteroidler: Kan şekeri seviyelerini artırabilir.
-
Beta blokerler: Metforminin yan etkilerini maskeleyebilir.
Bu nedenle metformin kullanırken diğer ilaçlar hakkında doktorunuza bilgi vermeniz önemlidir.
Metformin Fiyatı Ne Kadar?
Metformin fiyatları eczanelerde değişiklik gösterebilir. Güncel fiyat bilgisi almak için eczanelerle iletişime geçebilirsiniz. Ayrıca reçetesiz satışı bulunmayan bir ilaç olduğu için mutlaka doktor tavsiyesi ile kullanılmalıdır.