DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu) çocuk ve ergenlerde %5-8 sıklıkla görülmektedir. Bu durum, davranım bozukluğu, anksiyete bozuklukları, duygudurum bozuklıkları, öğrenme sorunları ve tik bozuklukları ile birlikte ortaya çıkabilir. Çevresel etkenler arasında düşük doğum ağırlığı, gebelikte annenin sigara içmesi ve kurşun zehirlenmesi önemli risk faktörleridir. DEHB olgularında monoamin sistemlerinde, özellikle dopaminerjik sistemde çeşitli bozukluklar gözlemlenmektedir. DEHB tanısı klinik bir tanıdır ve anamnez bilgileri ile psikiyatrik muayene esas alınır. DEHB değerlendirmesi için birçok standart ölçek bulunmaktadır. Öğrenme güçlüğü yaşayan bireylerde dikkat sorunları sıkça görülmektedir; bu nedenle dikkat sorunları öncelikle öğrenme güçlüğü açısından değerlendirilmelidir. Anksiyete, depresyon ve madde kullanımı, daha önce başvurusu olmayan DEHB olgularında iyi değerlendirilmelidir. Tedavi kılavuzlarına göre stimulanlar birinci tedavi seçeneğidir. Atomoksetin kullanımına dair kılavuzlar arasında bazı uyumsuzluklar bulunmaktadır.
Atomoksetin Nedir? Atomoksetin Ne İçin Kullanılır?
Stimulanslar, amfetaminler ve metilfenidat içeren ilaçlardır ve 1936’dan beri hiperaktivite tedavisinde kullanılmaktadır. Bu ilaçların etkinliği %80-90 arası bir oranda görülürken, yan etkileri de %10-20 oranında ortaya çıkmaktadır. Bu yan etkiler arasında iştahsızlık, uyku sorunları, karın ağrısı ve baş ağrısı yer alır.
Atomoksetin, stimulanlara yanıt vermeyen veya yan etkileri nedeniyle tolere edilemeyen hastalarda bir alternatif olarak kullanılan bir ilaçtır. Atomoksetin, norepinefrin geri alım inhibitörü olan bir sınıfa ait olup stimulanlar kadar etkili değildir.
Attex Nasıl Etki Eder? Attex Faydaları Nelerdir?
Attex’in etken maddesi atomoksetin, norepinefrin geri alım inhibitörü olarak bilinen bir sınıfa aittir. Bu ilaç, norepinefrin seviyelerini artırarak DEHB semptomlarını azaltmaya yardımcı olur. Attex, özellikle dikkat eksikliği olan kişilerde odaklanma yeteneğini artırabilir ve hiperaktivite ile dürtüselliği azaltabilir.
Attex Yan Etkileri Nelerdir? Attex Yan Etkileri Nelerdir?
Atomoksetin içeren ilaçların yaygın yan etkileri şunlardır:
- İştah kaybı
- Yorgunluk
- Baş ağrısı
- Mide bulantısı
- Kusma
- Uykusuzluk
- Uyku hali
- Kabızlık
- Duygusal dalgalanmalar
- Düşük kan basıncı
- Kalp atış hızında artış
- Kuru ağız hissi
- Damar sertleşmesi
- Anksiyete
- Sinirlilik
- Dikkat dağınıklığı
- Baş dönmesi
- Ateş
- Terleme
- Dışkılamada zorluk
- Sık idrara çıkma
Attex ile Beraber Kullanılmaması Gereken İlaçlar Nelerdir?
Monoamin oksidaz inhibitörleri (MAOİ’ler), atipik antipsikotikler gibi bazı ilaçlarla birlikte kullanılması önerilmemektedir. Ayrıca, ciddi kalp rahatsızlıkları veya karaciğer problemleri olan kişilerde de kullanılmaması gerekebilir. Bu nedenle attex kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Attex Kimler Kullanamaz?
Attex kullanımıyla ilgili bazı kontrendikasyonlar bulunmaktadır:
- Atomoksetin veya ilacın içeriğindeki herhangi bir maddeye karşı aşırı duyarlılığı olan bireyler bu ilacı kullanmamalıdır.
- Monoamin oksidaz inhibitörleri (MAOİ) alan hastalar, son 14 gün içinde tedavi kesilmemişse attex kullanmamalıdır.
- Ağır kardiyovasküler hastalığı bulunan bireylerde kullanılmamalıdır.
- Şiddetli karaciğer yetmezliği olan kişiler için önerilmez.
- Şiddetli hipertansiyonu bulunan bireylerde kullanım önerilmez.
- Glokom riski taşıyan hastalar için önerilmez.
- İlaç bağımlılığı geçmişi olan bireyler için önerilmez.
Attex Kullanımındaki Yan Etkiler Nelerdir?
İlaç kullanımıyla ortaya çıkan yan etkiler genellikle hafif düzeyde seyreder ancak bazı kişilerde ciddi sorunlara yol açabilir:
- İştah kaybı ve kilo kaybı: İlaç, norepinefrin seviyelerini artırarak iştahı azaltabilir. Bu durum uzun vadede kilo kaybına neden olabilir.
- Uyku problemleri: İlaç uyarıcı etkiye sahip olduğundan uyku düzenini bozabilir.
- Sindirim sistemi sorunları: Mide bulantısı, kusma, kabızlık ve karın ağrısı gibi yan etkiler görülebilir.
- Duygusal dalgalanmalar: Kullanıcıda aşırı duygu durum değişikliklerine neden olabilir.
- Kalp atış hızında artış: Kullanımda kalp atış hızında artış gözlemlenebilir.
- Yorgunluk: Kullanım sırasında bazı bireylerde yorgunluk hissi oluşabilir.
- Baş ağrısı: İlaç kullanımı baş ağrısına sebep olabilir.
- Anksiyete ve sinirlilik: Kullanıcıda anksiyete ve sinirlilik durumları artabilir.
- Dikkat dağınıklığı: Bazı kullanıcılar dikkat dağınıklığı yaşayabilir.
- Baş dönmesi: Kullanım sonrası baş dönmesi oluşabilir.
- Ateş: Bazı kullanıcılar ateş hissi yaşayabilir.
- Terleme: İlaç kullanımı sonrası terleme artışı gözlemlenebilir.
- Glokom: Göz tansiyonunu artırarak glokom riskini artırabilir.
- Karaciğer hasarı: Nadir de olsa karaciğer hasarına yol açabilmektedir.
- Damar sertleşmesi: Uzun süreli kullanımlarda damar sertleşmesine neden olabilir.
- Kabızlık: Kullanım sonrasında kabızlık problemi oluşabilir.
- Yüksek tansiyon: Kullanım sonrasında kan basıncında artış gözlemlenebilir.
- Duyusal kayıplar: Nadir durumlarda duyusal kayıplar meydana gelebilir.
- Cilt döküntüleri: Kullanım sonrası cilt döküntüleri oluşabilir.
- Duygu durumu değişiklikleri: Kullanıcıda aşırı duygu değişikliklerine neden olabilir.
- Kalp problemleri: Nadir de olsa kalp problemleri gelişebilir.
- Üreme fonksiyonlarında değişiklikler: Nadir de olsa üreme fonksiyonlarında değişiklikler görülebilir.
- Sinir sisteminde etkiler: Sinir sistemini etkileyen bazı yan etkiler ortaya çıkabilir.
- Karakter değişiklikleri: Kullanım sonrası kişilik değişiklikleri gözlemlenebilir.
- Kaslarda ağrı veya sertlik: Kullanım sonrası kaslarda sertleşme ya da ağrı görülebilir.
- Cinsel işlev bozuklukları: Cinsel işlevlerde azalma ya da bozulma gözlemlenebilir.
- Şeker hastalığı kontrolünde zorluklar: İlaç kullanımı şeker hastalığını kontrol altına almakta güçlük çıkarabilir.
- Kan pıhtılaşma sorunları: Kullanım sonrası kan pıhtılaşma sorunları oluşabilir.
- Psikoz semptomları: Nadir de olsa psikoz semptomlarına yol açabilir.
- Duyusal algılarda değişimler: Kullanım sonrası duyusal algılarda değişiklikler gözlemlenebilir.
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunda (DEHB) artış: İlacın kullanımı bazı kişilerde DEHB semptomlarının artmasına neden olabilir.
- Tiroid hormon seviyelerinde değişiklikler: Nadir de olsa tiroid hormon seviyelerinde değişiklikler gözlemlenebilir.
- Unutkanlık ve hafıza problemleri: Kullanım sonrası unutkanlık ve hafıza problemleri yaşanabilir.
- Kanser riski artışı: Nadir de olsa bazı kanser türlerinin riskinde artış gözlemlenebilir.
Atomoksetin İçeren İlaçların Yan Etkileri Nelerdir?
Atomoksetin içeren ilaçların yaygın yan etkileri şunlardır:
- İştah kaybı ve kilo kaybı
- Uykusuzluk veya uyku hali
- Baş ağrısı
- Mide bulantısı veya kusma
- Kabızlık
- Yorgunluk
- Duygusal dalgalanmalar
- Düşük tansiyon
- Kalp atış hızında artış
- Kuru ağız hissi
- Terleme
- Ateş
Daha nadir görülen yan etkiler arasında karaciğer hasarı ve kalp ritim bozuklukları bulunur; bu nedenle kullanıcıların ilaç kullanımını takip etmeleri ve doktorlarına başvurmaları önemlidir.
Atomoksetin Hangi Durumlarda Kullanılmaz?
Atomoksetin şu durumlarda kullanılmamalıdır:
1) Atomoksetin veya içeriğindeki bileşenlere karşı bilinen aşırı duyarlılığı olan bireylerde kullanılması önerilmez.
2) Ağır karaciğer yetmezliği olan hastalar için kullanımı uygun değildir.
3) Atomoksetini kullanan hastalarda MAO inhibitörlerinin son 14 gün içinde alınmış olması durumunda kullanımı tavsiye edilmez.
4) Şiddetli kardiyovasküler hastalığı olan bireylerde güvenli olmayabileceğinden önerilmez.
5) Glokom riski olan bireylerde kullanılması önerilmez.
6) İlaç bağımlılığı öyküsü olan bireylerde de kullanım önerilmemektedir.
7) Hamilelik ve emzirme döneminde kullanımı konusunda yeterli veri bulunmamaktadır; bu nedenle dikkatli olunmalıdır.
8) Nadir durumlarda çocuklarda intihar düşünceleri görülebilir; bu nedenle çocuklara dikkatlice değerlendirilmelidir.