Rahat bir şekilde gerçekleştirilen rahimden parça alma işlemi (kürtaj), rahim içerisinde kanama, düşük veya dış gebelik gibi rahatsızlıklarda yapılır. Bu işlem sırasında rahim içerisinden hücre örnekleri alınarak laboratuvar ortamında test edilir. Böylelikle herhangi bir rahatsızlığın varlığı olup olmadığı veya gebelik süreci açısından riskler tespit edilir. İşlem öncesi ve sonrası anne adaylarının dikkat etmesi gereken bazı hususlar vardır. İşlem sırasında veya sonrasında yaşanan komplikasyonlar ise oldukça nadirdir.
Kürtaj Nedir?
Rahimden parça alma işlemi (kürtaj), vakumlu aspirasyon tekniği kullanılarak yapılan bir işlemdir. Bu işlem sırasında genel anestezi altında veya lokal anestezi ile rahim ağzı açılır ve bu aletler sayesinde rahim içinde biriken kan ve pıhtılar boşaltılır. Ayrıca gebelik kesesi ya da rahimdeki kitleye ait doku parçaları da alınır. Rahim içinde kanser veya iltihaplanma olup olmadığını anlamak için ise biyopsi alınır. Bu işlem sırasında cerrah tarafından kullanılan küret adı verilen alet sayesinde rahmin iç tabakasına zarar verilmeden görev tamamlanır. İşlem ortalama 15-30 dakika arasında sürer.
Kürtaj Neden Yapılır?
Rahimden parça alma işlemi (kürtaj), genellikle düşük sonrası veya dış gebelik sonrası kontrol amaçlı yapılır. Bunun yanı sıra şu nedenlerden dolayı da tercih edilebilir:
- Abartılı adet kanamaları
- Rahimde bulunan myom veya poliplerin çıkarılması
- Endometriozis (rahim iç tabakasının rahmin dış kısmına yerleşmesi)
- Rahim iç zarının iltihaplanması
- Rahim kanseri veya rahimde kanserojen lezyonların bulunup bulunmadığının kontrol edilmesi
- Fetal anomalilerin tespit edilmesi
- Kan uyuşmazlığı olan gebelerde koruyucu amaçlı uygulama
- Düşük gerçekleşmesi durumunda, tamamlanmamış düşük vakalarında dokuların tümünün temizlenmesi
- Erken gebelikte yanlış tanılan gebelik durumlarında tanı koymak
- Deneysel ve araştırmaya dayalı uygulamalarda fetal hücre örneklerinin alınması
- Genetik bir hastalık riski olup olmadığını öğrenmek amacıyla amniyosentez
Kürtaj Nasıl Yapılır?
Rahimden parça alma işlemi (kürtaj), genel anestezi altında veya lokal anestezi ile yapılabilen bir işlemdir. Bu işlem sırasında şu adımlar izlenir:
- Hazırlık: Anne adayının işlem öncesi muayenesi gerçekleştirilir. Gerekli kan testleri istenir. Doktorun önerilerine uyulması, işleme hazırlık açısından önemlidir.
- Anestezi: İşlem sırasında ağrı oluşmaması için anestezi uygulanır. Genel anestezi altında, anne adayı tamamen uyutulur. Lokal anestezi ile de sadece ağrı hissedilen bölge uyuşturulur.
- Rahim Ağzı Açılması: Küret adı verilen alet ile rahim ağzı açılır.
- Doku Alımı: Vakumlu aspirasyon tekniği ile rahim iç tabakasındaki doku örnekleri alınır. Rahim içinde yer alan gebelik kesesi, kanama odakları, pıhtılar ya da kitlenin parçaları da bu aşamada alınabilir.
- Biyopsi Alımı: Rahim iç tabakasındaki dokudan biyopsi alınarak laboratuvar ortamında incelenir.
- Dikiş Atılması: Eğer gerekli ise rahmin iç tabakasındaki yaralar dikişle kapatılır.
- Anestezinin Etkisi Geçene Kadar Dinlenme: İşlem sonrasında anne adayı anestezinin etkisi geçene kadar dinlenir.
İşlem yaklaşık 15-30 dakika arasında sürer. Rahimden parça alma işlemi sonrasında anne adayı 1-2 saat gözlem altında tutulur ve daha sonra evine gönderilir.
Kürtaj Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
Kürtaj sonrası anne adaylarının dikkat etmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- İşlem sonrasında birkaç gün yoğun kanama, ağrı ve sancı normaldir. Ancak şiddetli ağrı ve yüksek ateş durumunda derhal doktora başvurulmalıdır.
- İlk bir hafta süreyle cinsel ilişkiye girilmemesi önerilir.
- Ağrı kesici ilaçlar doktor önerisiyle kullanılabilir.
- Kötü kokulu akıntı, yüksek ateş ve yoğun kanama durumunda hemen doktora başvurulmalıdır.
- Bazı durumlarda antibiyotik kullanımı gerekebilir. Doktorun önerilerine uyulmalıdır.
- Bazı hastalarda hormonal değişikliklere bağlı hormon tedavisi uygulanması gerekebilir.
- Kürtaj sonrası adet döngüsü yaklaşık 4-6 hafta içinde normale döner. Ancak kanamanın süresi ve miktarı kişiden kişiye değişebilir.
Kürtajın Yan Etkileri Nelerdir?
Rahimden parça alma işlemi (kürtaj) genel olarak güvenlidir ve komplikasyon oranları düşüktür. Ancak nadiren bazı yan etkiler ve komplikasyonlar yaşanabilir. Bunlar arasında şunlar bulunur:
- Ağrı: İşlem sırasında ve sonrasında hafif ila orta şiddette karın ağrısı ve sancı hissedilebilir.
- Kansızlık: İşlem sonrası yoğun kanama yaşanması durumunda kansızlık meydana gelebilir.
- Enfeksiyon: Rahim içinde enfeksiyon gelişme riski vardır. Bu nedenle yüksek ateş, kötü kokulu akıntı veya ateş belirtileri görüldüğünde doktora başvurulmalıdır.
- Zarar verme: İşlem sırasında uterusta perforasyon (rahim duvarında delik açılması) veya diğer organlara zarar verme riski vardır.
- Anestezi yan etkileri: Anestezi uygulanması durumunda bulantı, kusma, baş dönmesi gibi yan etkiler görülebilir.
- Pıhtı oluşumu: Bazı kişilerde damar içinde pıhtı oluşumu riski vardır.
- Kadınlık hormonu değişiklikleri: Bazı kadınlarda hormonal değişiklikler meydana gelebilir.
- Düşük ihtimali: Gebelik planlayan kişilerde ileride düşük riski artabilir.
Nadiren yaşanan bu komplikasyonlar kontrol altındadır ve çoğu durumda tedavi gerektirmeden zamanla düzelir. Ancak herhangi bir rahatsızlık hissedildiğinde mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Kürtajdan Ne Kadar Sonra Hamile Kalınabilir?
Rahimden parça alma işlemi (kürtaj) sonrasında anne adaylarının en az 1 adet döneminin geçmesini beklemesi önerilir. Böylelikle uterusun kendini toparlaması için yeterince süre tanınmış olur. Ancak hamile kalma konusunda kişisel farklılıklar olabileceğinden, kesin süre için doktor tavsiyesi alınması önemlidir.