Oyun, çocukların gelişimi açısından son derece önemlidir. Oyun, çocukların gelişim alanlarının tamamını etkiler. Çocuklar oynayarak hem sosyal hem duygusal hem de bilişsel gelişimlerini desteklerler. Bu nedenle, çocukların gün boyunca en az 1 saat oyun oynamaları gereklidir. Bebeklerin ise uyanıkken en az 30 dakikalık oyun süresi olması gerekir.
Oyun Nedir?
Oyun, çocukların kendi istekleriyle, herhangi bir zorunluluk olmaksızın ve keyif alarak gerçekleştirdikleri faaliyetlerdir. Oyun sırasında çocuklar sınırlarını keşfeder, çevrelerini tanır ve hayal güçlerini kullanır.
Oyun, çocukların dünyayı tanımalarını ve anlamalarını sağlar. Çocuklar oyun oynarken hem kendilerini hem de çevrelerinde var olan her şeyi öğrenirler. Oyun esnasında hayal güçlerini kullanırlar ve yaratıcılıklarını geliştirirler. Aynı zamanda ebeveyn ve yaşıtlarıyla etkileşim halinde bulunarak sosyal gelişimlerini desteklerler. Oyun, bebeklik döneminden itibaren başlar ve yaşam boyu devam eder.
Oyun Ne İşe Yarar?
Oyun, çocukların keşfederek öğrenmelerine yardımcı olur. Çocuklar, oyun oynarken eğlenirken bir yandan da kas gelişimini desteklerler. Örneğin; bir çocuk, bir topu eline alıp fırlatıyorsa bunun için parmak ve el kaslarını kullanmaktadır. Bu da el becerisinin gelişimini destekler.
Bebekler gündüzleri uyanıkken en az 30 dakika, çocuklar ise günde en az 1 saat oyun oynamalıdır.
Oyun Çocuğun Gelişim Alanlarına Nasıl Etki Eder?
Oyun, çocuğun fiziksel gelişimini desteklemekle beraber bilişsel, sosyal, duygusal ve dil gelişimini de etkiler. Oyun sayesinde çocuklar; yeni kelimeler öğrenirler, kelime hazinelerini geliştirirler, sosyalleşirler, hissettiklerini ifade ederler, hayal güçlerini geliştirirler ve insan ilişkilerinin temellerini atarlar. Tüm bunlar da bilişsel ve fiziksel gelişimi destekler.
Aşağıda çocuğun gelişim alanlarına göre oyun türleri ve bu oyun türlerinin faydaları bulunmaktadır:
Sosyal Gelişim
-
Sosyal oyunlar: Sosyal oyunlar sayesinde çocuklar başka çocuklarla etkileşime geçer, sosyalleşir ve paylaşmayı öğrenirler. Aynı zamanda iş birliği yapmayı, sırayla oynamayı ve beklemeyi öğrenirler.
-
Duygu taklit oyunları: Duygu taklit oyunları sayesinde çocuklar sosyal ilişki kurmayı öğrenirler. Ayrıca başkalarının hissettiklerine empati yapmayı öğrenir ve farklı duyguları tanırlar.
-
Dramatik oyunlar: Dramatik oyunlar sayesinde çocuklar toplumsal rolleri deneyimler. Bu sayede başka biri olmayı öğrenerek toplumsal duyarlılıklarını geliştirirler.
-
İşbirliği gerektiren oyunlar: İşbirliği gerektiren oyunlar sayesinde çocuklar ekip çalışması yapmayı öğrenir.
Duygusal Gelişim
-
Duygu taklit oyunları: Duygu taklit oyunları sayesinde çocuklar duyguları tanımaya ve hissetmeye başlarlar.
-
Kendine özgü ve bağımsız oyunlar: Kendine özgü ve bağımsız oyunlar sayesinde çocuklar kendilerini ifade etmeyi öğrenir. Kendi kararlarını verebilir ve sorumluluk alırlar.
-
Dramatik oyunlar: Dramatik oyunlar sayesinde çocuklar başkalarının duygularını anlama yetilerini geliştirir ve empati yeteneklerini geliştirir.
Bilişsel Gelişim
-
Kendi kendine keşif: Kendi kendine keşif sayesinde çocuklar yeni şeyler denemeyi ve problem çözmeyi öğrenir.
-
Sosyal oyunlar: Sosyal oyunlar sayesinde çocuklar düşünmeyi, odaklanmayı ve problem çözmeyi öğrenir.
-
Küçük yapılar oluşturma: Küçük yapılar oluşturma sayesinde çocuklar ince motor becerilerini geliştirerek düşünme becerilerini geliştirir.
-
Eğitsel oyuncaklarla oynama: Eğitsel oyuncaklarla oynama sayesinde çocuklar yeni şeyler öğrenir, kelime hazinelerini genişletir ve bilimsel kavramları keşfeder.
Dil Gelişimi
-
Sosyal oyunlar: Sosyal oyunlar sayesinde çocuklar yeni kelimeler öğrenir ve kelime hazinelerini geliştirir.
-
Duygu taklit oyunları: Duygu taklit oyunları sayesinde çocuklar yeni kelimeler öğrenmeye başlarken konuşma becerilerini geliştirmeye de başlar.
-
Dramatik oyunlar: Dramatik oyunlar sayesinde çocuklar hayali sohbetlerde bulunarak kelime dağarcıklarını geliştirirler.
Fiziksel Gelişim
-
Kendi kendine keşif: Kendi kendine keşif sayesinde çocuklar fiziksel becerilerini geliştirerek farklı hareketleri denerler.
-
Sosyal oyunlar: Sosyal oyunlar sayesinde çocuklar farklı fiziksel aktiviteler yaparak fiziksel gelişimlerini destekler.
-
Dramatik oyunlar: Dramatik oyunlar sayesinde çocukların ince motor becerileri ve koordinasyon yetenekleri gelişir.
Oyun Oynamak Çocuğa Ne Kazandırır?
Oyun, çocuğun dünyayı tanımasını ve çevresini anlamasını sağlar. Aynı zamanda duygusal, sosyal ve bilişsel gelişimlerini destekleyerek hayal güçlerini geliştirir.
Aşağıda ise çocuğa kazandırdığı faydalar bulunmaktadır:
-
– Oyun oynayan bir çocuk dünyayı tanır ve anlamaya başlar.
-
– Oyun oynarken hem kendilerini hem de çevresindeki her şeyi öğrenirler.
-
– Oyun oynarken hayal güçlerini kullanarak yaratıcılıklarını geliştirirler.
-
– Oyun oynarken ebeveynleriyle etkileşim halinde bulunarak sosyal gelişimini desteklerler.
-
– Oyun oynarken arkadaşlarıyla etkileşim halinde bulunarak sosyalleşmiş olurlar.
-
– Oyun esnasında nesne ile el göz koordinasyonunu sağlar.
-
– Oyun sayesinde problem çözme yetenekleri gelişir.
-
– Farklı hareketleri deneyerek fiziksel becerilerini geliştirirler.
Çocuk Neden Oynar?
Çocukların neden oynadığına dair farklı görüşler vardır. Ancak genel kabul gören görüşlerden biri, evrimci yaklaşımdır. Evrimci yaklaşım, oyunun evrimsel bir işlevi olduğunu savunur. Bu görüşe göre oyunun temel işlevi, çocuğun çevresini tanımasıdır. Böylece çocuk düşmanlardan saklanmayı ve av bulmayı öğrenebilir. Diğer bir görüş ise sosyal öğrenme kuramıdır. Bu kuramın temelini oluşturan Albert Bandura’ya göre insanlar gözlem yoluyla öğrenir. Bu kurama göre ebeveyn veya yaşıtlarının eylemlerini izleyen bir çocuk, o eylemleri taklit ederek o davranışı öğrenmiş olur. Bir diğer görüş ise bilişsel yaklaşımdır. Bilişsel yaklaşıma göre çocuk içe dönük bir varlıktır. Oyun da çocuğun bu içe dönüklüğünü dışa vurmasıdır. Bilişsel psikolog Jean Piaget’e göre ise çocuk çevresini anlamak için nesne ile etkileşimde bulunur.