Xalatan (latanoprost), yüksek göz tansiyonu veya glokom tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Latanoprost, gözdeki sıvı akışını iyileştiren ve böylece göz tansiyonunu düşüren prostaglandin analoğu olarak bilinen bir ilaç grubunun parçasıdır. Xalatan yan etkileri arasında gözde kanlanma, gözde batma hissi, göz kapağında veya kirpiklerde koyu kıllanma, gözbebeğinde koyulaşma, kaşlarda uzama ve kaş renginde koyulaşma yer alır.
Xalatan nedir?
Xalatan, göz tansiyonunu düşürmeye yardımcı olan ve yüksek göz tansiyonu (göz tansiyonu) ve glokom tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Glokom, optik sinire zarar vererek görme kaybına yol açabilen, gözdeki sıvı baskısının (göz tansiyon) artmasıyla sonuçlanan, yüksek göz tansiyonu ile karakterize edilebilen bir göz hastalığıdır. Glokomda göz tansiyonu arttığında beyinde görmeyi sağlayan optik sinire zarar vermeye başlar ve bu da görme kaybına yol açabilir.
Xalatan, glokom tedavisinde kullanılan en sık reçetelenen ilaçlardan biridir. Xalatan göz damlası 2.5 ml, 5 ml ve 10 ml’lik ambalajlarda kullanıma hazır damla şeklinde eczanelerde satılmaktadır.
Özel bir saklama koşuluna ihtiyacı olmayan Xalatan ilacı, oda sıcaklığında saklanabilir. Eğer bu ilacı kullanmaya başladıysanız, Xalatan’ın neden kullanıldığını unutmamanız için ambalajını her zaman görebileceğiniz bir yerde tutmalısınız.
Xalatan ne için kullanılır?
Xalatan, yüksek göz tansiyonunu (oküler hipertansiyon) ve glaukomu (göz tansiyonu) tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Göz tansiyonu (oküler hipertansiyon), göz içindeki sıvının basıncının artmasıyla oluşur. Göz tansiyonunun yükselmesi de glokom hastalığına sebep olabilir.
Xalatan yan etkileri de bu nedenle merak edilir. Özellikle gözde kanlanma, batma hissi, kaşlarda uzama, kılcal damarların genişlemesi ve koyu ten renginde pigmentasyon gibi yan etkiler görülebilir.
Xalatan nasıl etki eder?
Xalatan (latanoprost), prostaglandin analoğu olarak bilinen ilaç grubunun bir parçasıdır. Prostaglandinler doğal olarak vücutta bulunan kimyasallardır. Xalatan, gözdeki sıvı akışını iyileştirir ve böylece göz içi basıncını düşürür.
Xalatan aktif bileşeni olan latanoprost, göze giderek göz içindeki sıvının akışını artırır. Böylece yüksek göz tansiyonu veya glokom tedavisinde etkili olur.
Xalatan yan etkileri nelerdir?
Xalatan yan etkileri arasında en sık görülenleri; gözde kanlanma (kızarıklık), batma hissi, kaşlarda uzama ve kıllarda koyulaşma ile kılcal damarların genişlemesi yer alır.
Aşağıda Xalatan’ın olası yan etkileri detaylandırılmıştır:
- Gözde kızarıklık
Göz tansiyonunu düşürmek için kullanılan ilaçların yan etkilerinden biri de gözde kızarıklıktır. Bu durum gözün beyaz kısmındaki damarlardaki kan akışının artmasına bağlı olarak ortaya çıkar. Xalatan kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan kızarıklık genellikle geçicidir ve tedavi gerektirmez.
- Gözde batma hissi
Latanoprost etken maddeli Xalatan kullanan hastaların yaklaşık %25-30’unda gözde batma hissi görülür. Bu durum genellikle birkaç dakika içinde kendiliğinden geçer ve tedavi gerektirmez.
- Koyu ten renginde pigmentasyon
Koyu ten rengine sahip kişilerde koyu ten rengi pigmentasyonu ile ilişkili olduğu gösterilmiştir.
- Koyulaşan iris
Xalatan kullanımı sonrasında iris renginin koyulaştığı bildirilmiştir. Bu durum genellikle hafif ve yavaş gelişir. İrisin normalden koyu renge sahip olduğu kişilerde daha sık görülmektedir.
- Kaşlarda uzama
Xalatan kullanımına bağlı olarak kaşlarda uzama veya kalınlaşma meydana gelebilir. Bu etki erkeklerde kadınlara göre daha sık görülmektedir.
- Kaş renginde koyulaşma
Xalatan kullanımı sonrasında kaşların rengi koyulaşabilmektedir.
- Uzamış kirpikler
Uzamış kirpikler Xalatan kullanan kişilerde görülen yan etkilerden biridir. Kirpiklerde uzama ve kalınlaşma nedeniyle kirpiklerin görünümünde değişiklikler meydana gelir.
- Kılcal damarların genişlemesi
Xalatan kullanan kişilerde kılcal damarların genişlemesi nedeniyle göz çevresinde kan toplandığı ve şişliklerin oluştuğu bildirilmiştir.
- Pigmentasyonda değişiklikler
Xalatan kullanımı sonrasında iris rengi üzerinde değişiklikler meydana gelebilir. Özellikle mavi irise sahip kişilerde kahverengi lekeler görülebilir. Ayrıca kontakt lens kullanıcılarında lensin renkli kısmında da değişiklikler olabilir.
Ciddiyet gerektiren yan etkiler
Xalatan kullanımı sırasında ortaya çıkabilecek ciddiyet gerektiren yan etkiler nadirdir ancak oluşması durumunda derhal tıbbi yardım alınmalıdır:
- Alerjik reaksiyonlar: Ciltte döküntü, kaşıntı, nefes darlığı veya yutkunmada zorluk yaşanması durumunda alerjik reaksiyon olabilir.
- Kalp problemleri: Göğüs ağrısı, düzensiz kalp atışları, nefes darlığı veya bayılma gibi belirtiler kalp problemlerini gösterebilir.
- Göz problemleri: Görme bulanıklığı, keskin görme kaybı veya göz ağrısı gibi belirtiler göz problemlerini işaret edebilir.
- Ağır baş ağrısı: Şiddetli baş ağrısı migren veya hipertansiyon belirtisi olabilir.
- Nefes darlığı: Nefes almada zorluk yaşamak solunum problemlerini gösterebilir.
Xalatan’ın diğer olası yan etkileri:
- Baş ağrısı
- Gözlerde yaşarma
- Kuru göz
- Ağızda tat değişikliği
- Solunum yolu enfeksiyonu geçirme riski artışı
Yan etkiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bu nedenle ilacın doktor tarafından önerilen şekilde kullanılmasına dikkat edilmelidir.
Xalatan kullanırken nelere dikkat edilmelidir?
Xalatan kullanırken dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
- İlaç etkileşimleri: Eğer başka bir glokom ilacı kullanıyorsanız, doktorunuza danışmadan birlikte kullanmayın. Ayrıca romatizma ve iltihaplı hastalıklar için kullanılan kortizonlu ilaçlar da doktor kontrolü olmadan kullanılmamalıdır.
- Kontakt lens: Kontakt lens kullanıcıları lensleri takmadan önce ellerini yıkayıp lenslerini çıkarmalıdır. Lensleri damla uygulamasından sonra en az 15 dakika bekleyip tekrar takmalıdırlar.
- Düşük eyeme: Uygulama sırasında düşüklük veya enfeksiyon riski varsa doktorunuza danışmalısınız.
- Hamilelik ve emzirme: Hamileyseniz veya emziriyorsanız doktorunuza danışmadan kullanmamalısınız.
- Kronik hastalıklar: Astım veya kronik akciğer hastalığınız varsa doktorunuza söylemelisiniz.
- Kendi kendine uygulama: Damlanın başka bir kişinin gözüne uygulanması enfeksiyon riskini artırabilir.
- Saklama koşulları: Göz damlasını çocuklardan uzak tutmalı ve buzdolabında saklamaktan kaçınmalısınız.
Xalatan ile beraber hangi ilaçlar kullanılmamalıdır?
Xalatan kullanımı sırasında dikkat edilmesi gereken bazı durumlar ve ilaç etkileşimleri bulunmaktadır:
- Benzalkonyum klorür içeren ilaçlar: Göz damlası benzalkonyum klorür içeriyorsa aynı anda kullanılmamalıdır çünkü bu bileşenlerle etkileşime girebilir.
- Diğer glokom ilaçları: Diğer glokom ilaçları kullanıyorsanız, doktorunuza danışmadan birlikte kullanmayın çünkü bu durumda etkileri birbirini artırabilir.
- Sistemik ilaçlar: Romatizma ve iltihaplı hastalıklar için kullanılan kortizonlu ilaçlar da doktor kontrolü olmadan kullanılmamalıdır çünkü bu ilaçlarla etkileşim riski bulunmaktadır.
- Düşük eyeme tedavisi: Düşük eyeme tedavisinde kullanılan bazı ilaçlarla etkileşim olabileceğinden doktorunuza danışmalısınız.
Eğer başka bir ilaç alıyorsanız veya yeni bir tedaviye başlamayı düşünüyorsanız, mutlaka doktorunuza danışarak güvenli bir şekilde kullanmalısınız.