Astım aşısı, bronşiyal astım hastalığı olan kişilere uygulanan bir tedavi yöntemidir. Aşı, hastanın alerjik olduğu maddelere duyarlılığını azaltarak astımın kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Alerji aşısı olarak da bilinen bu yöntem, klasik aşılamalardan farklı şekilde çalışır.
Bu aşılar, hastanın alerjik olduğu maddelerin vücuda tanıtılması ve bağışıklık sisteminin bu maddelere alışması prensibine dayanır. Bu sayede bağışıklık sistemi, vücudun tahammül edemediği alerjenlerle karşılaştığında aşırı tepki vermez. Böylelikle alerjik hastalıkların ortaya çıkmasını veya belirtilerinin azalmasını sağlar.
Astım Aşısı Nasıl Yapılır?
Alerji aşısı, kişinin alerjisi olan maddelerin deriye enjekte edilmesi yoluyla uygulanır. Bu işlemin adı “immünoterapidir”. İmmünoterapinin en yaygın kullanılan şekli “subkutan immünoterapidir” (SCIT) ve bu yöntemle kişide alerjiye yol açan maddelerin subkutan yağ tabakası içerisine enjekte edilmesi sağlanır.
Alerji aşısı genellikle, alerjik rinit, polen alerjisi, ev tozu mite alerjisi, kedi-köpek alerjisi, böcek alerjisi ve astım hastalığı için uygulanır. Ancak bazı sağlık sorunları bulunan kişilere aşı yapılması uygun olmayabilir.
Doktor, aşıya başlamadan önce kişinin öyküsünü dinleyip fizik muayenesini yapar. Gerekli testlerle kişideki alerji durumunu ve buna bağlı olarak astım şiddetini değerlendirir.
Alerji aşısı genellikle haftada 1 kez başlanır ve birkaç ay boyunca devam eder. Daha sonra aşı dozları seyrek aralıklarla uygulanır. Bu süreç toplamda 3-5 yıl sürer ve doktorun önerilerine uyulması önemlidir.
Astım Aşısı Yan Etkileri Nelerdir?
Alerji aşısı uygulaması sırasında ya da sonrasında yan etkiler gelişebilir. Bu yan etkilerin çoğu hafif ve geçicidir ancak nadir durumlarda ciddi alerjik reaksiyonlar da meydana gelebilir.
Alerji aşısının en yaygın yan etkileri şunlardır:
-
İğne yerinde hafif ağrı: Aşı bölgesinde hafif ağrı ve hassasiyet yaşanabilir.
-
Kızarıklık: İğne yerinde hafif kızarıklık oluşabilir.
-
Şişlik: İğne yerinde hafif şişlik gelişebilir.
-
Kaşıntı: İğne yerinde kaşıntı hissi oluşabilir.
-
Sistemik reaksiyonlar: Nadir durumlarda, baş ağrısı, burun akıntısı, öksürük, boğaz ağrısı, nefes darlığı, hırıltılı solunum, kaşınma, cilt döküntüsü gibi sistemik reaksiyonlar görülebilir.
-
Anaflaktik reaksiyon: Çok nadir durumlarda, anaflaktik şok gibi ciddi alerjik reaksiyonlar gelişebilir. Bu durum acil müdahale gerektirir.
Kişinin daha önce başka bir aşıya karşı ciddi reaksiyonu olmuşsa veya immün yetmezliği varsa alerji aşısı yapılması önerilmez. Ayrıca gebelik döneminde de dikkatli olunmalıdır.
Alerji aşısı sonrasında ani nefes darlığı, hırıltılı solunum, döküntü, anaflaktik reaksiyon gibi ciddi belirtiler gelişirse hemen acil tıbbi yardım alınmalıdır.
Herhangi bir yan etki ortaya çıkarsa doktorunuza başvurmanız önemlidir. Doktorunuz gerekli değerlendirmeleri yapacak ve gerektiğinde tedavi önerisinde bulunacaktır.
Alerji Aşısının Yararları
Alerji aşısı, alerjik hastalıkların tedavisinde önemli avantajlar sağlar. Bu yöntemle vücudun bağışıklık sistemi, mevcut alerjenlere daha az tepki verir hale gelir ve bu sayede bronşiyal astım hastalığının kontrol altına alınması mümkün hale gelir.
Doğru şekilde uygulandığında ve düzenli takip edildiğinde alerji aşısının yararları şunlardır:
-
Alerjik hastalığın semptomlarını azaltır: Alerji aşısı sayesinde vücudun bağışıklık sistemi güçlenir ve alerjenlere karşı tolerans artar. Bu durum alerjik rinit, atopik dermatit ve bronşiyal astım gibi hastalıkların belirtilerini azaltır.
-
Alerjik hastalığın neden olduğu semptomları engeller: Alerjiye bağlı olarak ortaya çıkan kaşınma, burun tıkanıklığı, gözde sulanma gibi belirtilerin azalmasını veya ortadan kalkmasını sağlar.
-
Kullanılan ilaç miktarını azaltır: Alerjiye bağlı ortaya çıkan şikayetlerin azalmasıyla birlikte kullanılan ilaç miktarını azaltmaya yardımcı olur. Bu durum kişilerin yaşam kalitesini artırır.
-
Alerjiye bağlı komplikasyonları önler: Bazı alerjik hastalıkların ciddi komplikasyonlara yol açabileceği düşünüldüğünde, immünoterapinin bu komplikasyonları önleyerek kişilerin sağlık durumunu iyileştirmesi önem taşır.
-
Uzun süreli etki sağlar: Alerji aşısının etkileri uzun süre devam edebilir ve alerjik rahatsızlığın tekrarlama riskini azaltabilir.
-
Astım ataklarını azaltır: Bronşiyal astımı olan kişilerde alerji aşısının astım ataklarını azaltma üzerinde olumlu etkileri olabilir.
Bazı kişilerde hiçbir yan etki görülmeyebilirken bazılarında hafif ve geçici yan etkiler görülebilir. Her durumda doktorun önerilerine uymak önemlidir.