Kimyasal silahlar, insanlara ve çevreye zarar vermek amacıyla tasarlanan kimyasal maddeler içeren silahlardır. Bu maddeler, canlıların vücutlarında fiziksel ya da kimyasal değişiklikler yaratarak, insanlarda organ yetmezliğine ya da ölüme neden olabilir. Toksik gazlar, büyük ölçekli bir saldırı düzenlenmesi durumunda hasarı artırmak amacıyla kullanılabilir. Kimyasal silahlar; zehirli gazlar, sıvılaştırılmış gazlar, aerosolize olmuş toz ve katı maddeler şeklinde bulunabilir.
Kimyasal Silah Olarak Kullanılan Gazların Çeşitleri
- Klor Gazı: 1. Dünya Savaşı’nda ilk kimyasal silah olarak kullanılmıştır. Akciğerlere zarar vererek boğulma hissi yaratır.
- Hardal Gazı: 1. Dünya Savaşı’nda kullanılan en ünlü kimyasal silahlardan biridir. Deri ve solunum yollarını tahriş ederek yaralar oluşturur.
- Sarin Gazı: 1980’lerde Japonya’daki bir metro saldırısında kullanılmıştır. Solunum yollarını etkileyerek ölüme neden olur.
- VX Gazı: 1950’lerde geliştirilmiş olan bu kimyasal silah, sarin gazına göre daha etkili ve kalıcıdır.
- Tabun Gazı: 1936’dan beri kullanılan bir kimyasal silah olan tabun gazı, sinir sistemini tahrip eder.
Kimyasal Silah Olarak Kullanılan Gazların Canlılar Üzerindeki Etkileri
Kimyasal silah olarak kullanılan gazlar, çeşitli bileşikler içermektedir ve bu bileşiklerin doğasına göre canlılar üzerinde farklı etkiler yaratabilir. Kimyasal gazların etkisi; gazın türüne, kullanım şekline, maruz kalan kişinin yaşı, cinsiyeti ve sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişir.
- Klor Gazının Etkileri: Klor gazı, sinir sistemini etkilemez ancak akciğerleri tahriş ederek öksürük ve nefes darlığı gibi belirtilere yol açar. Ağır vakalarda akciğerlerde su birikmesine ve boğulmaya neden olabilir.
- Hardal Gazının Etkileri: Hardal gazı, deri ve solunum yollarını tahriş ederek yaralar ve yanıklar oluşturur. Ciltte su toplaması, gözlerde sulanma ve geçici körlük gibi belirtiler görülür. Vücuttaki hücrelerin DNA’sına zarar vererek kanser riskini artırır ve üreme organlarına zarar verebilir.
- Sarin Gazının Etkileri: Sarin gazı sinir sistemini etkiler. Bu gazın maruziyetinin ardından sindirim sisteminin etkilenmesiyle kusma ve ishal görülür.
Sarin gazının etkileri:
- Kaslarda kasılmalara
- İdrar kaçırma
- Aşırı terleme
- Nefes darlığı
- Mavi- mor renkte dudaklar ve tırnaklar
- Düşük kan basıncı
- Bilinç kaybı
- Komaya girme
- Kalp durması
- Ölüm
Sarin gazına maruz kalan kişiler, saatler içinde hastaneye kaldırılmadıkları taktirde ölme riski taşır.
- VX Gazının Etkileri: VX gazı da sinir sistemini etkiler ve kalıcı hasarlara neden olabilir. Bu gazın vücutta bırakacağı etkiler şunlardır:
- Kaslarda kasılmalara
- Aşırı terleme
- Mide bulantısı
- İdrar kaçırma
- Pupillanın daralması (midriyazis)
- Nefes darlığı
- Kalp atışında düzensizlikler
- Koma ve ölüme yol açabilen kas kasılmaları
- Sinir sisteminin bozulması
- Aşırı terleme
- Mide bulantısı
- Tükürük salgısında artış
- Pupillanın daralması (midriyazis)
- Nefes darlığı
- Kalp atışında düzensizlikler
- Koma ve ölüme yol açabilen kas kasılmaları
- Nörotransmitter olan asetilkolinin parçalanmasını sağlayan asetilkolinesteraz enziminin bozulmasına neden olur. Bu da nörotransmitter birikintisine yol açar.
Tabun Gazının Etkileri:
Sarin, VX ve Tabun Gazlarının Ortak Etkileri:
Ayrıca bu üç kimyasal silahın karaciğer ve böbrek gibi hayati organlar üzerinde de hasar bırakabileceği bilinmektedir.