Kedi fibröz osteodistrofisi, kedilerin kalsiyum ve fosfor metabolizmasındaki bozukluklar sonucu görülen bir kemik hastalığıdır. Bu hastalık genellikle genç kedilerde ve kedi sahibi olanlarda daha sık görülür. Kedi fibröz osteodistrofisi, kemiklerin yumuşamasından dolayı deformasyona uğraması ve zayıflaması ile kendini gösterir. Kedi fibröz osteodistrofisi tedavi edilmediği takdirde ölümcül sonuçlar doğurabilir.
Kedi Fibröz Osteodistrofisi Nedir?
Kedi fibröz osteodistrofisi, hipokalseminin (kanda kalsiyum düzeyinin düşmesi) neden olduğu ve kemiklerdeki kalsiyumun azalmasından kaynaklanan bir kemik hastalığıdır. Bu hastalık, kedilerin diyetlerindeki kalsiyum ve fosfor dengesizliğinden kaynaklanır. Kedilerde görülen diş hastalıkları ve aşırı dişleri de fibröz osteodistrofinin nedenlerindendir. Kedi fibröz osteodistrofisi, kedilerin vücutlarındaki kalsiyum ve fosfor oranını dengeleyen kalsitriolden yoksun kalması sonucunda ortaya çıkar.
Kedilerde kemik sağlığını korumak ve metabolizmayı düzenlemek için yeterli miktarda kalsiyum, fosfor, D vitamini ve magnezyum alması gerekir. Kedilerin diyetlerinde bulunan bu dört besin ögesinin oranı birbirini dengeleyecek şekilde ayarlanmalıdır. Kalsiyum ve fosfor oranı 1’e 1 veya 2’ye 1 şeklinde olmalıdır. Kedilerde fosfor oranı kalsiyuma göre biraz daha fazla olabilir ama tam tersi durum, yani kalsiyumun fosfor oranına göre fazla olması osteodistrofinin ortaya çıkmasına sebep olur.
Kedi Fibröz Osteodistrofisinin Belirtileri Nelerdir?
Kedilerde fibröz osteodistrofinin başlıca belirtileri şunlardır:
- Yeme ilgisizlik
- Çiğneme güçlüğü
- Ağızda aşırı salya birikmesi
- Bağırma
- Diş etlerinde kanama
- Kemiklerde kırılma
- Kedinin kafatasında şekil bozukluğu
- Boyun bölgesinde şişlik
- Uzuvlarda şişlik
Güçlü Çene Kasları ve Çiğneme Problemi
Kedilerin diş etlerinde meydana gelen hasardan dolayı güçlü çene kasları ve çiğneme problemi yaşarlar. Bu hasar, aşırı salya birikmesine, çürüklere ve diş etlerinde iltihaba sebep olur. Güçlü çene kasları, kedilerin çiğneme hareketlerini net bir şekilde hissetmelerine ve daha az çiğnemelerine olanak tanır. İyi bir ağız hijyeni sağlamayan kedilerde ise aşırı salya birikmesi, diş eti iltihabı gibi problemler meydana gelir. Bunun sonucunda kediler çiğneme hareketlerini zorlanarak yaparlar.
Yeme İlgisizliği ve Çiğneme Güçlüğü
Kedi fibröz osteodistrofisi, kedilerde yeme ilgisizliğine ve çiğneme güçlüğüne sebep olur. Bu durum, kedilerin çiğneme hareketlerini yaparken zorlanmasından kaynaklanır. Zorlanan kediler, yemek yemekte güçlük çekerler ve yeme ilgisizlikleri oluşur.
Ağızda Aşırı Salya Birikmesi
Kedilerin ağızlarında aşırı salya birikmesi, diş eti iltihabının en önemli belirtilerinden biridir. Ağız hijyenine dikkat edilmeyen kedilerde ağız kokusu oluşur ve diş etlerinde kanama meydana gelir.
Güçsüzlük ve Kemik Ağrısı
Kedi fibröz osteodistrofisi, kedilerde kemik ağrısına ve güçsüzliğe neden olur. Aynı zamanda kemik kırıklarının meydana gelmesine de sebep olur.
Kafatasında Değişiklikler
Kedilerin kafatasında meydana gelen değişiklikler, diş etlerinin iltihaplanmasından kaynaklanır. Bu değişiklikler şunları içerir:
- Şişmiş dudaklar
- Şişmiş alt çene
- Şişmiş üst çene
Kedi Fibröz Osteodistrofisinin Nedenleri Nelerdir?
Kedi fibröz osteodistrofisinin en önemli nedeni, kedilerin vücutlarındaki kalsiyum ve fosfor dengesizliği yaşamasıdır. Bu dengesizliğin temel sebebi ise yetersiz kalsiyum alımıdır.
Kedilerde görülen aşırı miktardaki fosfor, kalsiyum emilimin engellenmesine neden olur. Diğer yandan hiperkalsemi (kanda kalsiyum seviyesinin yükselmesi) de kedi fibröz osteodistrofisinin nedenlerinden biridir. Hiperkalsemi, böbrek yetmezliği, yüksek D vitamini seviyeleri gibi durumlarda meydana gelir. Kedi fibröz osteodistrofisinin diğer nedenleri şunlardır:
- Aşırı miktarda tüketilen mama içeriğinde bulunan fosfor
- Yoğun miktarda tükettikleri D vitamini
- Tükettikleri mamada yeterli miktarda kalsiyum olmaması
Kedi Fibröz Osteodistrofisinin Tanısı Nasıl Konulur?
Kedi fibröz osteodistrofisinin tanısı veteriner hekim tarafından konulur. Veteriner hekim, kedinin semptomlarını gözlemleyerek bu hastalığın varlığını tespit eder. Kesin tanı için kan testine ihtiyaç vardır. Kalsiyum ve fosfor düzeylerini belirleyen kan testi ile kedilerin vücudundaki bu iki besin ögesinin oranı tespit edilir.
Kedi Fibröz Osteodistrofisinin Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kedi fibröz osteodistrofisinin tedavisinde temel amaç, hipokalseminin (kanda kalsiyum düzeyinin düşmesi) tedavi edilmesidir. Hipokalsemi tedavisinde intravenöz kalsiyum glukonat veya kalsiyum klorür verilir. Kedi fibröz osteodistrofisi tedavi edilmezse ölümcül sonuçlar doğurabilir.
Kedi Fibröz Osteodistrofisi Nasıl Önlenir?
Kedi fibröz osteodistrofisinin önlenmesinde en önemli iki faktör şunlardır:
- Kedilerin uygun şekilde beslenmesi
- Ağız hijyenine dikkat edilmesi
Kedilerin uygun beslenmesi için mama seçiminde dikkat edilmesi gerekir. Kedilerin metabolizmalarındaki kalsiyum ve fosfor dengesini sağlayan mamaları tüketmeleri önemlidir. Ağız hijyenine dikkat edilen kedilerde ise diş hastalıkları daha az görülür. Kedilerin diş sağlığını korumak için düzenli olarak diş fırçalamaları gerekir. Ayrıca diş etlerinin sağlıklı kalabilmesi için diş etlerine kan akışının olması gerekir. Kedi sahipleri, kedilerinin diş sağlığını korumak için:
- Diş etlerinin kanamasını kontrol etmeli
- Diş etlerinin rengiyle ilgili dikkat etmeli (sağlıklı diş etleri pembe renkte olur)
- Diş etlerinin sertliğini kontrol etmeli (saçtan daha sert olmalı)
- Diş etlerinden diş fırçasına salya gelmesini sağlamalı (bu durum diş etlerinin sağlıklı olduğuna işarettir)