Kuduz, hayvan kuduz olan bir hayvan ile temas ettikten sonra aşılanmadığınız takdirde ölümcül olabilen bir virüs rahatsızlığıdır. Kuduz virüsü Rhabdoviridae ailesinden bir RNA virüsüdür. Kuduz olan bir hayvan ile temas edilmesi durumunda ani belirtiler başlamadan öncelikle kuduz aşısı olunması gerekir. Kuduz aşısı yapılmadığı takdirde belirtiler başlaması durumunda hastalığın tedavisi mümkün değildir.
Kuduz Nedir?
Kuduz, hayvanlardan insanlara bulaşan ve merkezi sinir sistemini etkileyen zoonotik bir hastalıktır. Kuduz, belirli semptomların ortaya çıkmasından önceki 2–14 günlük kuluçka süresi ile karakterizedir. Kuduz, dünya genelinde 59 ülkede endemiktir ve her yıl yaklaşık 59.000 insanın hayatını kaybetmesine yol açar. Kuduz aşısı, maruziyet durumunda enfeksiyondan korunma için son derece etkilidir.
Kuduzun Belirtileri Nelerdir?
Kuduzun belirtileri, kuduz virüsü taşıyan bir hayvan ile temas sonrası uzun süren bir kuluçka döneminin ardından başlar. İlk belirtiler; ateş, baş ağrısı, iştahsızlık, mide bulantısı ve huzursuzluk gibi grip benzeri semptomlardır. Daha sonra sinir sistemini etkileyen belirtiler ortaya çıkar. Kuduz vakalarının %80’inden fazlası hayvan tarafından ısırılma sonucu oluşmaktadır.
Ateş, baş ağrısı ve iştahsızlık
Taşıyıcı bir hayvan tarafından ısırılan veya tükürüğüyle temas eden kişilerde ilk aşama belirtileri olarak ateş, baş ağrısı ve iştahsızlık meydana gelebilir.
Sinir sistemi belirtileri
Kuduz virüsü merkezi sinir sistemini hedef alır. Bu nedenle kuduz belirtileri arasında anksiyete, konvülsiyon, ajitasyon, kas spazmları, paralizi ve istemsiz kas hareketleri yer alır. Kuduzun ilerlemesi halinde koma durumu söz konusu olabilir.
Kuduz hayvan davranış değişiklikleri
Kuduz olan hayvanlarda huysuzluk, korkaklık, sinirlilik, ısırma eğilimi ve saldırgan davranışlar görülebilir. Bu nedenle kuduz şüphesi olan bir hayvan ile temastan kaçınılmalıdır.
Kuduz Virüsü Nedir?
Kuduz virüsü, hayvanlardan insanlara bulaşan ve merkezi sinir sistemini etkileyen Rhabdoviridae ailesinden bir RNA virüsüdür. Kuduz virüsü genellikle enfekte bir hayvanın tükürüğü aracılığıyla yayılır ve ısırma veya açık yara ile temas yolu ile insanlara bulaşır. Kuduz virüsü kuluçka döneminde çoğunlukla vücut dışında canlıdır ancak uzun süreli beklemesi durumunda özelliklerini kaybedebilir.
Kuduz Nasıl Bulaşır?
Kuduz, enfekte bir hayvanın tükürüğü ile doğrudan temas veya enfekte hayvan tarafından ısırılma ile bulaşır. Nadiren de olsa hava yoluyla bulaşma vakaları da rapor edilmiştir. İnfekte hayvanların tükürüklü yaralarının sıvılarının göz, burun veya ağız içine bulaşması da kuduz virüsünün bulaşmasına neden olabilir.
Kuduz Nasıl Teşhis Edilir?
Tanı için öncelikle semptomların dikkatli değerlendirilmesi ve hasta hikayesinin alınması gerekir. Kuduzun kesin tanısı ancak enfekte beyin dokusunun incelenmesi ile konulabilir. Bu nedenle teşhis için laboratuvar testleri de gerekebilir.
Kuduz Nasıl Tedavi Edilir?
Kuduzun tedavisi mümkün değildir. Ancak belirtilerin hafifletilmesi ve ağrının kontrol altına alınması için destekleyici tedavi yöntemleri uygulanabilir. Bunlar; sıvı-elektrolit dengesi sağlanması, beslenme desteği, solunum fonksiyonlarının desteklenmesi ve konvülsiyon kontrolüdür.
Kuduz Aşısı Nedir?
Kuduz aşısı, kuduz virüsüne karşı bağışıklık oluşturan koruyucu bir aşıdır. Kuduz virüsüne maruziyet sonrası hızlıca bağışıklık tepkisi oluşturularak enfeksiyon riskini azaltır. Kuduz aşısı, gelişmiş ülkelerde yaygın olarak uygulanmakta olup, birçok ülke tarafından önerilen bir aşıdır.
Kuduz Aşısı Nasıl Çalışır?
Kuduz aşısı, kuduz virüsünün inaktive edilmiş haliyle yapılan bir aşıdır. Vücuda enjekte edilen bu inaktive virüs parçacığı bağışıklık sistemini uyararak kuduz virüsüne karşı antikor üretmesini sağlar. Maruziyet sonrası hızlı bağışıklık tepkisi oluşturarak enfeksiyon riskini azaltır.
Kuduz Aşısı Kimlere Yapılır?
Kuduz aşısı yüksek risk grubundaki sağlık çalışanları, laboratuvar çalışanları, kuduzun yaygın olduğu ülkeleri ziyaret edenler, yüksek riskli ülkelerde yaşayanlar ve potansiyel olarak kuduza maruz kalabilecek kişiler gibi belirli gruplara yapılabilir. Ayrıca kudiz belirtileri olan hayvanlarla temas edenler veya hayvan tarafından ısırılan kişilerde maruziyet sonrası kuduz aşısı yapılabilir.
Kuduz Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?
Kuduz aşısı sonrası hafif yan etkiler görülebilir. Bunlar; enjeksiyon bölgesindeki hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik gibi lokal reaksiyonlardır. Ayrıca ateş, baş ağrısı ve kas ağrısı gibi hafif sistemik yan etkiler de yaşanabilir. Yaygın olarak tolere edilen bir aşıdır.
Kuduz Aşısı Kaç Doz Yapılır?
Kuduz aşısı standart olarak 3 dozdan oluşur. İlk doz, maruziyet sonrası hemen ardından yapılır. İkinci doz 3-7 gün arayla üçüncü doz ise 14-21 gün içinde uygulanır. İlk doz ile ikinci doz arasındaki süre 1 haftadan az olursa doz tekrarı gerekmeyebilir.
Kuduz Aşı Fiyatları 2023
Kuduz aşısının fiyatları uygulanacak hastane veya sağlık kuruluşuna göre değişiklik gösterebilir. Ayrıca devlet hastanelerinden ücretsiz şekilde de aşılama olunabilir.