Kan grubu, kısaca, kanda bulunan ve değişik özelliklere sahip olan antijenlerin türüdür. Köpeklerde antijenler, kanda bulunan hücrelerin (alyuvarların) yüzeyinde yer alır. Kan grubunun değişik antijen türlerine göre sınıflandırılması mümkündür. Antijenler, köpeklerin bağışıklık sistemini etkileyen önemli faktörlerdir.
Bu yazımızda köpeklerde kan grubu hakkında bilinmesi gerekenleri ayrıntılı bir şekilde bulabilirsiniz.
Köpeklerde Kan Grupları Nelerdir?
Köpeklerdeki kan grubu sistemi oldukça karmaşıktır. Her köpekte yüzeyinde farklı antijenler barındıran alyuvarlar bulunur ve bu antijenlerin çeşidine göre köpeğin kan grubu belirlenir.
Köpeklerdeki en yaygın kan grubu sistemi AB0 kan grubu olarak bilinir. Köpeklerde A, B ve AB olarak 3 farklı kan grubu bulunur. Köpeklerde kan grubunu belirlemenin farklı yöntemleri vardır ancak en yaygın yöntemi kan grubunu belirleyen özel antijenler için kandan örnek alınarak laboratuvar ortamında test edilmesidir.
Köpeklerde Kan Grubu Antijenleri Nelidir?
Köpeklerde kan grubu antijenleri, alyuvarların yüzeyinde bulunan ve farklı özelliklere sahip olan kimyasal maddelerdir. Bu maddeler, köpeğin bağışıklık sistemini oluşturur ve dışarıdan gelen zararlı etkenlere karşı koruma sağlar.
Antijenlerin temel görevi köpeğin bağışıklık sistemine tanıdık (self) ve tanıdık olmayan (non-self) alyuvarları ayırt etmektir. Dışarıdan gelen yabancı maddeler olarak tanıdık olmayan alyuvarlar, bağışıklık sisteminin tepkisine neden olur ve enfeksiyonlara yol açar. Normal şartlarda iç ortamdaki dengenin bozulması sonucu meydana gelen enfeksiyonlar ise hastalık olarak adlandırılır.
Köpeklerin bağışıklık sistemini oluşturan T hücreleri ve B hücreleri olarak bilinen iki alyuvar türü vardır. T hücreleri timusta olgunlaşır ve bağışıklık sisteminin merkez hücreleri olarak görev yapar. B hücreleri ise bağışıklık sisteminin periferik lenf düğümlerinde olgunlaşır ve antikor üretir. Antikorlar, bağışıklık sisteminin yabancı maddelere verdiği tepkiyi temsil eder.
Köpeklerde A ve B Kan Gruplarının Özellikleri Nedir?
Köpeklerdeki antijen çeşitliliği ve kan gruplarının farklılığı nedeniyle her köpeği tanımlamak için kullanılan evrensel bir kan grubu belirlemesi yoktur. Bununla birlikte, köpeklerde 1.1 ve 1.2 olarak bilinen iki farklı A kan grubu vardır. Kısaca A1 ve A2 kan grubu olarak bilinen bu alt gruplar arasındaki fark son derece incedir ve yalnızca yüksek teknolojiye sahip laboratuvarlarda tespit edilebilir.
Dünya genelinde kabul görmüş köpek kan grubu sistemi, çok sayıda farklı antijen grubunu kapsar. En yaygın olarak bilinen antijen gruplarından bazıları şunlardır:
- Köpek eritrosit antijeni 1.1 (DEA 1.1)
- Köpek eritrosit antijeni 1.2 (DEA 1.2)
- Köpek eritrosit antijeni 3 (DEA 3)
- Köpek eritrosit antijeni 4 (DEA 4)
- Köpek eritrosit antijeni 5 (DEA 5)
- Köpek eritrosit antijeni 6 (DEA 6)
- Köpek eritrosit antijeni 7 (DEA 7)
- Köpek eritrosit antijeni 8 (DEA 8)
- Köpek eritrosit antijeni 9 (DEA 9)
A Kan Grubu Olan Köpeklerin Özellikleri
A kan grubuna sahip köpeklerde alyuvarların yüzeyinde DEA 1.1 olarak bilinen D köpek eritrosit antijeni bulunur. Bu nedenle A kan grubuna sahip olan köpeğe başka bir köpekte olmayan D adı verilir.
B Kan Grubu Olan Köpeklerin Özellikleri
B kan grubuna sahip köpeklerin alyuvarlarında D köpek eritrosit antijeni bulunmaz. Dolayısıyla bu köpeklere yalnızca A kan grubunda bulunan D ile ifade edilir.
Köpeklerde Kan Grubu Nasıl Belirlenir?
Köpeklerin kan grubunu belirlemek için özel laboratuvar test kitleri kullanılır. Bu testler, kanda bulunan antijenlere özel olarak tasarlanmış reaktif maddeler içerir. Kan örneği alındıktan sonra, bu reaktif maddeler iletkenlik gösterebilir ve böylece kanda hangi antijenlerin bulunduğunu belirlemeye yardımcı olabilir.
Köpeklerde Kan Grubu Testinin Önemi Nedir?
Köpeklerde kan grubu testi, özellikle veteriner hekim uygulamalarında transfüzyon gereksiniminde hayati bir öneme sahiptir. Köpeklere yapılacak kan transfuzyonlarında uyumlu olmayan kanların seçilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, köpeğin bağışıklık sistemi kanın yabancı olduğunu algılar ve güçlü bir tepki göstererek organ yetmezliğine kadar gidebilen yaşamı tehdit eden durumlara neden olabilir.
Transfüzyon Gereksinimi Oluşabilecek Durumlar
Yaralanma veya travmaya bağlı oluşabilecek anemi, cerrahi işlemler sonrasında yaşanan kan kayıpları, zehirlenmeler sonucu oluşabilecek hemoliz, neonatal hemolitik hastalıklar ve çeşitli enfeksiyonlar transfüzyon gereksinimi oluşturabilecek durumlar arasında yer alır.
Köpeklerde Kan Grubu Uyum Problemi Var Mıdır?
Uyumsuz bir transfüzyon yapılması durumunda köpeğin bağışıklık sisteminin tepki vermesi söz konusudur. Bu da köpekte ateş, titreme, solunum zorluğu, kusma, ishal gibi semptomların görülmesine neden olabilir.