İslam dininde hayvanlara iyi muamele edilmesi ve gerektiği şekilde beslenmeleri emredilmiştir. Buna karşılık, bazı hayvanların beslenmesi, İslam’ın öngördüğü şartlara ve kurallara göre hareket edilmesi durumunda caiz iken, bazıları daha az ya da hiç caiz değildir. Evde köpek beslemek ise, köpeklerin ne derece temiz ya da ne derece kirli olduğuna ilişkin kanaatlere bağlı olarak farklı şekillerde ele alınabilmektedir.
Evde köpek beslemenin haram olup olmadığı ile ilgili Diyanet İşleri Başkanlığı’nın verdiği fetvalarda şu ifadelere yer verilmiştir:
Köpek, genel olarak evlerde beslenmesi uygun görülmeyen bir hayvandır. Ancak av, koruma ve engelli rehberliği gibi İslam’a uygun kullanımları olan köpekleri belirli şartlar altında beslemek sakınca arz etmemektedir.
Evde köpek beslemek hakkında verilen fetvalar kapsamında, koruma, engelli rehberliği ve avlanma gibi amaçlarla kullanılan köpeklerin beslenmesinin sakınca içermediği anlaşılmaktadır. Diğer köpek türlerinin beslenmesi ise, evin içinde ve içinde bulunulan ortamda köpeğin getirebileceği olumsuzluklara bağlı olarak değerlendirilmelidir.
Evde köpek beslemenin hükmü hakkında farklı görüşler bulunmaktadır. Bu görüşler köpeğin cinsine, kullanım amacına ve bulunduğu ortama göre değişiklik göstermektedir. Köpeklerin genel olarak haram olduğu ancak bazı istisnai durumlarda caiz kabul edilebileceği din adamları tarafından da belirtilmektedir.
Kuran-ı Kerim’de Köpekler
Kuran-ı Kerim’de köpeklerle ilgili yalnızca yemek konusu geçmektedir. Maide Suresi 4. Ayet‘te “Size av olarak eğitilmiş kedilere (köpeklere) hayvanlarınızdan temiz olanı (yiyecekleri) helal kıldık.” ifadesine yer verilmiştir.
Kuran-ı Kerim’de yer alan bu ayet, köpeklerin yalnızca av için eğitilmiş olmaları durumunda etlerinin helal olduğunu göstermektedir. Bu durum, köpeklerin genel olarak beslenmesinin sakıncalı olduğu ve yalnızca belirli şartlar altında evlerde barındırılabilecekleri görüşünü desteklemektedir.
Köpek Beslemenin Haram Olma Sebepleri
Köpeklerin evlerde beslenmemesinin başlıca üç nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler şöyle sıralanabilir:
- Kirlilik: Köpekler, evlerde beslenmeleri durumunda genel olarak bulundukları ortamı kirletmektedirler. Kendi vücut salgıları, dışkıları ve dışkılarını bulaştırdıkları diğer nesneler oldukça kirli kabul edilmektedir. Bu nedenle, İslam’ın temizlik ve hijyen konusundaki emirleri dikkate alındığında, köpek beslemek evin temizliğini bozmaktadır.
- Şüphe: Köpeklerin evlerde beslenmesi, beraberinde bazı şüpheleri de getirmektedir. Bu şüpheler özellikle diğer hayvanlar ve insanlar ile ilgilidir. Bir köpeğin sürekli ev içinde ve içinde bulunulan ortamda olması, diğer hayvanlar ve insanlar hakkında çeşitli şüphelerin oluşmasına neden olmaktadır.
- Ruhsal Etki: Köpeklerin evlerde beslenmesinin bir diğer sakıncası ise, insan ruhu üzerindeki olumsuz etkileridir. Köpeklerin genel olarak kötü karakterli hayvanlar oldukları ve bu nedenle insan ruhuna olumsuz etki yaptıkları düşünülmektedir. Bu nedenle, özellikle çocukların yanında köpek beslenmesi haram kabul edilmektedir.
Köpek Beslemenin Haram Olduğu Durumlar
Köpeklerin beslenmesi bazı durumlarda caiz kabul edilmez. Bu durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- Açık Alanlar: Köpeklerin açık alanlarda, özellikle de bahçelerde ya da evin dış kısmında beslenmeleri önerilmektedir. Açık alanlarda daha az kirletme etkisi yapmaları ve çevreye daha az olumsuz etki yapmaları nedeniyle tercih edilmektedirler.
- Ev İçindeki Oranlar: Eğer evde bir köpek bulunması gerekiyorsa, onun evin içinde mümkün olduğu kadar az hareket etmesi ve evin diğer eşyalarına mümkün olduğunca az temas etmesi sağlanmalıdır. Bu önlemler, evin hijyenik koşullarının bozulmasını önlemeye yardımcı olacaktır.
- Çocukların Yanında Olmaması: Köpeklerin çocukların yanında olmaları, onların ruhsal ve fiziksel sağlığı üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. Bu nedenle, çocukların yanında köpek beslemek haram kabul edilmektedir. Özellikle küçük çocukların enfeksiyonlara karşı daha savunmasız oldukları düşünüldüğünde, bu yasak daha da önem kazanmaktadır.
Köpek Beslemenin Alternatif Yolları
Köpeklerin evlerde beslenmesi dinen sakıncalı olduğundan, onlarla iletişim kurmanın alternatif yolları önerilmektedir:
- Köpekle Oyun Oynama: Evde bir köpek beslemek yerine, bir süreliğine komşunun ya da arkadaşın köpeği ile oyun oynamak daha uygun bir alternatif olabilir. Bu sayede, köpekle iletişim kurarken aynı zamanda kendi evimizin hijyenik koşullarını korumuş oluruz.
- Köpeklere Yemek Atma: Bahçede ya da apartmanın alt katında bir köpek bulunması durumunda, ona yemek atmak ya da mama vermek güzel bir davranış olarak kabul edilir. Bu sayede, bir köpekle iletişim kurarken onun uzun vadeli bakımı için gerekli olmayacak şekilde sınırlı bir etkileşim sağlanmış olur.
Köpek Beslemekle İlgili Din Adamları’nın Görüşleri
Köpeklerin beslenmesi hakkında çeşitli din adamları tarafından farklı görüşler ortaya konmuştur. Bu görüşler temel olarak şu şekilde özetlenebilir:
- İbn Abbas ve İbn Ömer’in Görüşleri: İbn Abbas ve İbn Ömer gibi Sahabe’nin görüşlerine göre, köpek beslemek haramdır. Ancak bu görüşe bazı alimler de katılmamaktadır.
- Ebu Hanife ve Hicaz Alimleri’nin Görüşleri: Ebu Hanife ve Hicaz alimleri gibi diğer görüşlere sahip olan din adamları ise, köpek beslemenin sadece ahlaki açıdan sakıncalı olduğunu düşünmektedirler. Onlara göre, köpek beslemenin dinen bir yasağı yoktur.
Kedi ve Diğer Hayvanlarla İlgili Din Adamları’nın Görüşleri
Evlerde sıkça beslenen hayvanlardan biri de kedilerdir. Kedilerin beslenmesi hakkında din adamları tarafından çeşitli fetvalar verilmiştir:
- Tahavi’nin Görüşü: Tahavi’nin görüşüne göre, kedi beslemek caizdir ve kılavuz kabul edilirler.
- İbn Abbas’ın Görüşü: İbn Abbas’a göre ise, kedi beslemenin hükmü hakkında farklı görüşler bulunmaktadır.
Sonuç
Kuran-ı Kerim ve hadislerde yer alan hükümlere göre, evde köpek beslemek haramdır ancak belirli şartlar altında caiz kabul edilebilir. Din adamlarının görüşlerine göre, köpeklerin yalnızca av için eğitilmiş olmaları ya da engellileri rehberlik etmeleri gibi belirli amaçlarla kullanıldıkları durumlarda beslenmeleri sakınca arz etmemektedir.