Risperdal , çoğunlukla şizofreni, bipolar bozukluk ve obsesif kompulsif bozukluk gibi zihinsel sağlık sorunlerini tedavi etmek için kullanılan antipsikotik bir ilaçtır. Agresif davranışlar, irritabilite ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi çocukluk çağı hastalıklarının yanı sıra kaygı ve depresyon semptomlarını yönetmek için de kullanılır. Risperdal genellikle birincil tedavi olarak kullanılır, ancak bazı durumlarda diğer ilaçlarla birlikte reçete edilir. Risperdal’ın yaygın yan etkileri uyku hali, yorgunluk, mide bulantısı, kusma, baş ağrısı ve kabızlıdır. Daha ciddi yan etkiler arasında tardif diskinezi, nikelsiyon, kas sertliği, otoyol sendromu ve intihar düşünceleri yer alır.
Risperdal nedir ve ne için kullanılır?
Risperdal (risperidon), genellikle şizofreni, bipolar bozukluk ve 7 yaşından büyük çocuklar ile ergenlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (ADHD) tedavisi için kullanılan antipsikotik bir ilaçtır. Agresif davranışlar, irritabilite ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi çocukluk çağı hastalıklarının yanı sıra kaygı ve depresyon semptomlarını yönetmek için de kullanılır. Risperdal, ruhsal sorunların yol açtığı düşünceleri ve duyguları sakinleştirerek çalışır.
Risperdal’ın onaylı kullanımları şunları içerir:
- Şizofreni tedavisi: Risperdal, gençler ve yetişkinler arasında şizofreni semptomlarını yönetmek için kullanılır.
- Bipolar bozukluk tedavisi: İlaç, bipolar bozukluğu olan kişilerde manik veya hypomanic epizodların tedavisi için kullanılır.
- Obsesif kompulsif bozukluk: Risperdal, tekrarlayan takıntılar ve zorlayıcı davranışlarla karakterize olan obsesif kompulsif bozukluk (OKB) semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.
- Kaygı ve depresyon: İlaç, kaygı ve depresyon semptomlarını yönetmek için diğer ilaçlarla birlikte kullanılabilir.
- Çocuklarda agresif davranışlar: Risperdal, otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda sinirlilik, agresiflik, otoyol sendromu ve irritabiliteyi tedavi etmek için kullanılabilir.
Risperdal hangi hastalıklarda kullanılır?
Antipsikotik ilaçlar olan risperidon içeren Risperdal, aşağıdaki rahatsızlıkların tedavisinde kullanılır:
- Şizofreni: Şizofreni, sanrılar, halüsünasyonlar, konuşmada dağınıklık ve sosyal çekilme ile karakterize kronik bir psikotik bozukluktur.
- Bipolar I bozukluk: Bipolar I bozukluk, manik epizodların ortaya çıkmasıyla karakterize edilen bir ruhsal hastalıktır.
- Agresif davranışlar: Risperdal, otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda sinirlilik, agresiflik, otoyol sendromu ve irritabiliteyi tedavi etmek için kullanılabilir.
- Hiperaktivite ve dikkat eksikliği: İlaç, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (ADHD) olan 7 yaşından büyük çocuklarda dikkatsizlik, hiperaktivite ve patolojik saldırganlığın tedavisinde kullanılır.
- Obsesif kompulsif bozukluk: Risperdal, tekrarlayan takıntılar ve zorlayıcı davranışlarla karakterize olan obsesif kompulsif bozukluk (OKB) semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.
- Anksiyete ve depresyon: İlaç, kaygı ve depresyon semptomlarını yönetmek için diğer ilaçlarla birlikte kullanılabilir.
Risperdal’ın yan etkileri nelerdir?
Risperdal’ın yan etkileri uyku hali, yorgunluk, mide bulantısı, kusma, baş ağrısı ve kabızlıktır. Daha ciddi yan etkiler arasında tardif diskinezi, nikelsiyon, kas sertliği, otoyol sendromu ve intihar düşünceleri yer alır.
Antipsikotik ilaçlar uzun süreli kullanıldığında aşağıdaki yan etkilere neden olabilir:
- Tardif diskinezi
- Kas sertliği
- Sertleşme ve çatallaşma
- Ağız hareketlerinde kontrol edilemeyen istemsiz hareketler
- Tardif diskinezi riskini azaltan ve risperidonun yol açtığı diğer yan etkileri tedavi eden ilaçlar mevcuttur.
Risperdal’ın yaygın yan etkileri şunlardır:
- Uyku hali
- Kilo almak
- Mide bulantısı
- Kusma
- Yorgunluk
- Baş ağrısı
- Kabızlık
- Anksiyete
- Uygunsuz antidiüretik hormon salınımı (SIADH)
Daha ciddi yan etkiler şunları içerir:
- Tardif diskinezi: Yüzde ve vücudun diğer bölgelerinde istemsiz hareketlere neden olabilir.
- Nevrolojik semptomlar: Nikelsiyon olarak bilinen tremorlar, sertleşmeler ve özellikle kollar ile ellerde oluşan hareketler.
- Otoyol sendromu: Dinlenme halinde dahi vücudun kaslarında gerginlik ve sertlik.
- İntihar düşünceleri: Özellikle çocuklarda ve gençlerde risperidon kullananların %4’ünde görülebilir.
Risperdal’ı kimler kullanmamalıdır?
Aşağıdaki durumlarda risperidon kullanılmamalıdır:
- Damar içi kan pıhtısı varlığı
- Ağır karaciğer yetmezliği
- Ağır böbrek yetmezliği
- Ağır kalp yetmezliği
- Mide asidi yüksekliği
- Mide fıtığı
- Diyabet
- Laktasyon dönemi
- Kardiyovasküler hastalıklar
- Nöbet geçmişi
Ayrıca aşağıdakiler de risperidon kullanırken dikkat edilmesi gereken durumlardır:
- Diyabet öyküsü
- Karaciğer hastalığı
- Kalp hastalığı
- Böbrek hastalığı
- Nöbet öyküsü
- Zehirli guatr
Risperdal kullanımındaki en yaygın yan etkiler nelerdir?
Risperdal kullanımındaki en yaygın yan etkiler uyku hali, yorgunluk, mide bulantısı, kusma, kabızlık, kilo alımı ve baş ağrısıdır. Antipsikotik ilaçlar uzun süreli kullanıldığında ise yüzemde ve vücudun diğer bölgelerinde meydana gelebilecek istemsiz hareketler olan tardif diskinezi ortaya çıkabilir.
Diyabet hastaları Risperdal kullanabilir mi?
Diyabet hastaları Risperdal kullanabilir ancak kullanmadan önce doktora danışmaları gerekir. Risperdal kullananlarda kan şekeri seviyelerinde artış gözlemlenmiştir bu nedenle diyabet hastalarının düzenli kan şekeri ölçümleri yapmaları önerilir. Ayrıca risperidon kullananlar kilo alabilir bu nedenle diyabet hastalarının kilolarını kontrol etmeleri gerekir.
Risperdal kullanım süresi ne kadardır?
Kişiye özel olan bu sürecin doktor tarafından belirlenmesi önerilir. Antipsikotik ilaçların uzun süre kullanılması gerekebilir. Doktorunuz ilaç kullanım süresini belirleyecektir.
Risperdal’ın uzun vadeli etkileri nelerdir?
Risperdal’ın uzun vadeli kullanımı aşağıdaki ciddi yan etkilere neden olabilir:
- Tardif diskinezi: Yüzde ve vücudun diğer bölgelerinde istemsiz hareketlere neden olabilir.
- Nevrolojik semptomlar: Nikelsiyon olarak bilinen tremorlar, sertleşmeler ve özellikle kollar ile elllerde oluşan hareketler.
- Otoyol sendromu: Dinlenme halinde dahi vücudun kaslarında gerginlik ve sertlik.
- Kilo artışı: Antipsikotik ilaçlar metabolizma üzerinde etkili olabildiğinden kilo artışı gözlemlenebilir.
Buna ek olarak ilacın uzun vadeli kullanımının kişide hangi etkiye sebep olacağına bağlı olarak karar verilmesi gerekir.
Risperdal nasıl kullanılır?
Risperdal doktorun önerdiği şekilde günde bir ya da iki kez ağızdan alınır. İlacın dozu kişiye özel olarak belirlenir.
Kullanımına dair şu önerilerde bulunulabilir:
- Tüm ilacınızı her gün doktorunuz tarafından söylendiği şekilde kullanın.
- Ilımlı miktarda alkol tüketin ya da alkolü tamamen bırakın.
- Tütün ürünlerini kullanmayın.
- Düşünceleriniz ya da davranışlarınız değişirse ya da ilacın yeterince etkili olup olmadığından endişelenirseniz doktorunuza söyleyin.
- İlacın günde bir kez alınması önerildiyse sabah kahvaltısında; iki kez alınması önerildiyse sabah ve akşam yemekte alınması önerilir.
- Kapsülleri bütün olarak su ile yutun, ezmeyin ya da kırmayın.
Kullanıcı yorumlarına göre Risperdal ne kadar sürede etki eder?
Kullanıcı yorumlarına göre Risperdal antipsikotik bir ilaç olduğundan kullanmaya başladıktan sonra yaklaşık 1 hafta içinde etkinliğini göstermeye başlar.