İçindekiler
Giriş
Savaş, iç karışıklık ve insan hakları ihlalleri nedeniyle milyonlarca insan ülkesini terk etmek zorunda kalmıştır. Bu durum uluslararası alanda büyük bir göç dalgasını beraberinde getirmiştir. Göç, yaşanan olayların ve gelişmelerin coğrafi, siyasi ve sosyal sınırlara hapsedilemeyeceğinin en önemli göstergelerinden biridir. Göç dalgalarının önlenememesi ve göçmen sayısının artmasıyla birlikte ülkeler, ulusal politikalarını gözden geçirmek zorunda kalmıştır.
Türkiye, tarihi boyunca birçok göç dalgasına maruz kalmış bir ülkedir. Hal böyle iken, 2011 yılında Suriye’da başlayan iç savaş nedeniyle Suriyeli vatandaşların Türkiye’ye kitlesel göçü, hem göç hem de insani yardım anlamında Türkiye’yi dünyanın en büyük göçmen ve sığınmacı ülkesi konumuna getirmiştir. 2023 verilerine göre Türkiye’de 3 milyon 54 bin 651 Suriyeli kayıtlı mülteci bulunmaktadır. Suriyeli mültecilerin Türkiye’ye yerleşmesiyle birlikte hem insani yardım süreçleri hem de ekonomik etkileri üzerine tartışmalar başlamıştır. Bu tartışmalar, mültecilerin kendi ülkelerinde yaşanan olaylar düzelinceye kadar beklemek yerine geldikleri ülkede topluma entegre olmaları gerektiğini savunan görüşler ile mültecilerin yarattığı yüklerin, işsizlik ve sağlık gibi kamu harcamalarının artması, yerli halkın iş olanaklarının azalması gibi olumsuz etkiler yarattığına ilişkin karşıt görüşler arasında sürmektedir.
Suriyeli mültecilerin Türkiye’ye yerleşmesiyle birlikte insani yardım süreçleri ve ekonomik etkileri üzerine tartışmalar başlamıştır. Bu tartışmalar, mültecilerin kendi ülkelerinde yaşanan olaylar düzelinceye kadar beklemek yerine geldikleri ülkede topluma entegre olmaları gerektiğini savunan görüşler ile mültecilerin yarattığı yüklerin, işsizlik ve sağlık gibi kamu harcamalarının artması, yerli halkın iş olanaklarının azalması gibi olumsuz etkiler yarattığına ilişkin karşıt görüşler arasında sürmektedir.
Bu çalışmada, Suriyeli mültecilerin Türkiye ekonomisine etkileri ele alınmış ve hem olumlu hem de olumsuz etkilerine ilişkin veriler paylaşılmıştır. Çalışmanın sonunda, Suriyeli mültecilerin varlığının Türkiye ekonomisi üzerinde yarattığı etki konusunda hemfikir olunmamakla birlikte, olumlu etkilerinin yanı sıra bazı olumsuz etkilere de neden olduğu sonucuna varılmıştır.
Suriyelilerin Türkiye Ekomisine Etkileri
Olumlu Etkiler
- İşgücü Piyasası: Suriyeli mültecilerin Türkiye işgücü piyasasına girmesi, işgücü arzını artırmış ancak beklenenin aksine işgücü talebinde de artışa neden olmuştur. Bu durum, Türkiye işgücü piyasasının büyümesi olarak değerlendirilmektedir.
- Girişimcilik: Suriyelilerin Türkiye’ye gelmesiyle birlikte girişimcilik oranında artış gözlemlenmiştir. 2016 yılında kurulan Türkiye Girişimcilik Vakfı tarafından yayımlanan raporda, Türkiye’de girişimcilik oranının %8,6 olduğu ve bu oranın Avrupa birincisi seviyesinde yer aldığı belirtilmiştir.
- Tüketim Artışı: Mültecilerin Türkiye’ye gelmesiyle birlikte tüketici sayısının artması, çeşitli sektörlerde (inşaat, perakende, otomotiv vb.) tüketim artışına neden olmuştur. Bu durum, ilgili sektörlerde büyüme ve gelişme olarak değerlendirilmektedir.
Olumsuz Etkiler
- Kamu Harcamaları: Suriyeli mültecilerin Türkiye’ye gelmesiyle birlikte insani yardımlar ve eğitim, sağlık, sosyal hizmetler gibi kamu harcamalarında artış yaşanmıştır. 2022 verilerine göre Türkiye, mültecilere en fazla harcama yapan ülke olup bu harcama 40 milyar doları aşmaktadır.
- Yerel Nüfus Üzerindeki Baskı: Mültecilerin artan nüfusu, özellikle büyük şehirlerde konut fiyatlarının artmasına neden olmuş, bu durum yerel nüfusun konut erişimini zorlaştırmıştır.
- Kamu Hizmetleri Üzerindeki Baskı: Eğitim ve sağlık hizmetlerine olan talebin artması, ilgili kurumların üzerindeki baskının artmasına ve hizmet kalitesinin düşmesine neden olmuştur.
Diğer Etkiler
- Yerli Halkın Tutumu: Suriyeli mültecilerin Türkiye’ye gelmesiyle birlikte, yerli halk arasında mültecilere yönelik olumsuz algı ve tutumların arttığı gözlemlenmiştir. Yapılan anketlerde, yerli halkın büyük bir kısmının mültecileri potansiyel tehdit olarak gördüğü ve bu durumun sosyal uyum üzerindeki olumsuz etkileri endişe yarattığı ortaya konulmuştur.
- Eğitim: Suriyeli mültecilerin eğitimli olması, Türkiye işgücü piyasasında nitelikli işgücü eksikliğinin giderilmesi olarak değerlendirilebilirken, eğitim sistemine olan ek yükün yanı sıra okul çağındaki çocukların eğitimine yönelik yapılan harcamaların artması da dikkate değerdir.
- Sağlık: Suriyeli mültecilerin sağlık hizmetlerinden yararlanması, ilgili kurumların bütçesinin ek harcamalarla karşılanmasını gerektirmiştir. Buna rağmen, mültecilerin hastalık geçmişlerinin bilinmemesi ve kronik hastalıklar için gerekli ilaçların temin edilememesi, Türkiye’deki halk sağlığı çalışmalarını olumsuz etkilemiştir.
Sonuç
Suriyeli mültecilerin Türkiye’ye yerleşmesiyle birlikte insani yardım süreçleri ve ekonomik etkileri üzerine tartışmalar başlamıştır. Bu tartışmalar, mültecilerin kendi ülkelerinde yaşanan olaylar düzelinceye kadar beklemek yerine geldikleri ülkede topluma entegre olmaları gerektiğini savunan görüşler ile mültecilerin yarattığı yüklerin, işsizlik ve sağlık gibi kamu harcamalarının artması, yerli halkın iş olanaklarının azalması gibi olumsuz etkiler yarattığına ilişkin karşıt görüşler arasında sürmektedir.
Bu çalışmada, Suriyeli mültecilerin Türkiye ekonomisine etkileri ele alınmış ve hem olumlu hem de olumsuz etkilerine ilişkin veriler paylaşılmıştır. Çalışmanın sonunda, Suriyeli mültecilerin varlığının Türkiye ekonomisi üzerinde yarattığı etki konusunda hemfikir olunmamakla birlikte, olumlu etkilerinin yanı sıra bazı olumsuz etkilere de neden olduğu sonucuna varılmıştır.