Obezitenin Sağlığa Etkileri

Obezite, bireylerin sağlığı üzerinde önemli etkilere sahip karmaşık ve çok faktörlü bir hastalıktır. Obezite, vücut kütle indeksi (VKİ) 30 veya daha yüksek olan bireyleri tanımlamak için kullanılır. Obezitenin neden olduğu sağlık sorunları, kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, hipertansiyon, bazı kanser türleri, uyku apnesi ve osteoartrit gibi eklem sorunlarını içerir. Ayrıca obezite, psikososyal sorunlara, yaşam kalitesinin düşmesine ve erken ölüme de neden olabilir. Bu nedenle, obezitenin etkilerini anlamak ve bu sorunu önlemek veya tedavi etmek için sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri yapmak önemlidir.

Obezitenin Yol Açtığı Sağlık Sorunları

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), obeziteyi 21. yüzyılın en ciddi halk sağlığı sorunlarından biri olarak tanımlamaktadır. DSÖ verilerine göre 2016 yılında dünya genelinde 41 milyon beş yaşının altındaki çocuk obez olarak kabul edilmektedir. Ayrıca bu sayı 2020 yılında 39 milyon olarak bildirilmiştir. Obezite sorunu tüm yaş gruplarında artış göstermektedir. 1975 yılında dünya genelinde 105 milyon obez birey bulunurken bu sayı 2016 yılında 603 milyon bireye çıkmıştır. Obezitenin neden olduğu sağlık sorunları arasında şunlar yer almaktadır:

1. Kardiyovasküler Hastalıklar

Obezitenin en ciddi sağlık sorunlarından biri kardiyovasküler hastalıklardır. Obez bireylerde kalp krizi riskinin daha fazla olması, hipertansiyon ve kolesterol seviyelerinin obez olmayan bireylere göre daha yüksek olmasındandır. Bunun yanı sıra aşırı kilonun kalbin vücuda yeterli kan pompalamasını zorlaştırması da kardiyovasküler hastalık riskini artırmaktadır.

2. Diyabet

Obez bireylerin özellikle tip 2 diyabet riski normal kilolu bireylere göre 10 kat daha fazladır. Aşırı kilo insülin direncine yol açarak pankreasın insülin üretimini azaltmasına neden olur. Bu durum kan şekerinin yükselmesine yol açar ve diyabet riskini artırır.

3. Hipertansiyon

Aşırı kilo, bireylerin kalp kaslarının çalışmasını zorlaştırarak kan damarlarındaki basıncı artırır. Yüksek tansiyon olarak bilinen bu durum da bireylerin hipertansiyon riskini artırır.

4. Kanser Türleri

Obezite, bireylerin meme, rahim, prostat, kolon ve böbrek kanserine yakalanma riskini artırmaktadır. Aşırı kilolu bireylerin vücudunda inflamatuar sitokinler adı verilen maddelerin daha fazla bulunması ve hormon dengesinin bozulması bu duruma yol açmaktadır.

5. Uyku Apnesi

Obezite, uyku apnesi olarak adlandırılan ve bireylerin uyku sırasında nefes almasını zorlaştıran bir hastalığa neden olmaktadır. Obez bireylerde görülen aşırı yumuşak dokular ve yağlar solunum yollarını tıkayarak nefes almayı zorlaştırmaktadır.

6. Osteoartrit

Obezite, bireylerin eklem ağrısı yaşama riskini artıran osteoartrit hastalığına da yol açmaktadır. Aşırı kilo eklemlerde hasara yol açmakta ve vücudun ağırlığını taşımakta zorlanan eklemler aşınmaktadır.

7. Psikososyal Sorunlar

Obezite sorunu sadece fiziksel sağlık sorunlarına değil psikososyal sorunlara da neden olmaktadır. Obez bireyler sosyal hayatlarında daha az yer almakta ve ayrımcılığa maruz kalmaktadırlar. Bu durum da obez bireylerin özgüvenini olumsuz etkilemektedir.

8. Yaşam Kalitesinde Düşüş

Obezite sorunu yaşayan bireyler günlük yaşam aktivitelerini daha zor gerçekleştirmekte ve daha çabuk yorulmaktadırlar. Obezite sorununun neden olduğu eklem ağrıları da obez bireylerin hareket etmesini zorlaştırarak yaşam kalitesini daha fazla düşürmektedir.

9. Erken Ölüm Riski

Obezitenin en ciddi etkilerinden biri de erken ölüme yol açmasıdır. Obezite kaynaklı kalp krizi, tip 2 diyabet veya hipertansiyondan kaynaklanan komplikasyonlar erken ölüme neden olmaktadır.

Sonuç

Obezite, küresel ölçekte artan bir sağlık sorunu olup birçok ciddi sağlık komplikasyonuna yol açmaktadır. Obeziteye bağlı kardiyovasküler hastalıklar, tip 2 diyabet, hipertansiyon, belirli kanser türleri, uyku apnesi, osteoartrit gibi eklem problemleri, psikososyal zorluklar ve erken ölüm riski obezitenin sağlık üzerindeki etkilerinden sadece birkaçıdır. Bu nedenle hem bireysel hem de toplumsal düzeyde obezitenin önlenmesi ve tedavisi için bilinçli çabalar gerekmektedir. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirmek, düzenli fiziksel aktivitede bulunmak ve obeziteyi bir sağlık sorunu olarak kabul edip uygun tedavilere yönelmek bu çabaların temelini oluşturur.