Varikosel, testisleri besleyen damarların genişleyerek şişmesi olarak tanımlanabilir. Bu durum, kanın damarların içinden akışındaki zorlanmadan kaynaklanır. Varikosel, erkeklerde kısırlık ve testis küçüklüğünün yaygın sebeplerindendir. Hastalığın belirtileri testislerde hassasiyet ve ağrı, skrotumda şişlik ve sertleşme şeklindedir. Varikosel tedavisinde cerrahi yöntemler ve skleroterapi uygulanabilir.
Varikosel Nedir?
Varikosel, testisleri besleyen damarların (venlerin) genişlemesi ve şişmesidir. Varikoselin, vücudun diğer bölgelerinde görülen basit varislerden farkı, testislerin ve çevresinin bulunduğu skrotum bölgesinde (erkeklerde 2 adet testisin bulunduğu torba) meydana gelmesidir. Varikosel genellikle erkekte kısırlık ve testis küçüklüğünün nedenlerindendir. Damar duvarının zayıflaması sonucu oluşan varikosel, testisleri besleyen ana damarda ya da testislerin çevresindeki daha küçük çaplı damarlarda meydana gelebilir.
Varikosel Belirtileri Nelerdir?
Varikoselin en yaygın belirtisi, ağrı ve hassasiyet olarak tanımlanabilir. Genellikle sporla uğraşmayan ya da az aktif olan erkeklerde görülen bu ağrılar, varikoselin bulunduğu testiste meydana gelir. Varikosel ağrısı zamanla artabilir ve kişinin yaşam kalitesini etkileyebilir. Varikoselin diğer belirtileri ise skrotumun bir tarafından hissedilen ağırlık hissi, sertleşme ve şişliktir. Varikoseli olan erkeklerin yüzde 80’inde ağrı görülürken yüzde 50’sinde sertleşme ve şişlik gözlemlenir.
Varikoselin belirtileri arasında yer alan ağrı genellikle şu durumlarda ortaya çıkar:
-
Uzun süre ayakta durma,
-
Aşırı fiziksel aktivite,
-
Ağır kaldırma,
-
Cinsel ilişki.
Varikosel belirtilerinin zamanla artması ve testiste ağrı, hassasiyet, sertleşme ile birlikte skrotumun bir tarafından ağırlık hissinin oluşması durumunda uzman doktora başvurulmalıdır.
Varikosel Neden Olur?
Varikoselin neden olduğu tam olarak bilinmemektedir. Ancak hastalığın ana sebebi olarak damar duvarını güçlendiren elastik yapıdan yoksun olması gösterilir. Bu durum, testisleri besleyen damarlarda basıncı artırarak varikoselin oluşmasına neden olur.
Varikoselin yaygın olarak görülen nedenleri ise şu şekildedir:
-
Genetik yatkınlık,
-
Hormonal değişiklikler,
-
Testiste meydana gelen travmalar,
-
Karın içinde basıncı artıran hastalıklar (Obezite gibi),
-
Testis tümörleri (nadir).
Varikosel Ne Kadar Sürede İlerle?
Varikoselin ilerlemesi için belirli bir zaman dilimi yoktur. Varikoselin ilerlemesi, hastalığın neden olduğu damar genişlemesinin büyüklüğüne bağlıdır. Bunun yanında bireylerin yaşam tarzı da varikoselin ilerlemesini etkileyebilir. Uzun süre ayakta kalma ya da ağır kaldırma gibi testisleri yoracak aktiviteler varikoselin ilerlemesine neden olabilir. Damar duvarının elastik yapısının zayıflaması sonucu oluşan varikosel, zamanla büyüyerek testisleri daha fazla yıpratabilir. Varikoselin ilerlemesi, hastalığın kişinin yaşam kalitesini ne kadar etkilediği ile de ilişkilidir.
Varikosel Teşhisi Nasıl Konur?
Varikosel teşhisi için öncelikle hastanın şikayetleri dinlenir ve fiziksel muayene yapılır. Testiste sertleşme ve şişlik olup olmadığı kontrol edilir. Şikayetlerin varlığında varikosel ihtimaline karşı ultrason tetkiki yapılır. Ultrasonografi ile kan akım hızı ölçülerek tanı konulur. Gerekli görüldüğü takdirde doppler ultrasonografi de yapılabilir.
Varikosel Tedavisi Nasıldır?
Varikoselin tedavisinde cerrahi yöntemler, skleroterapi ve açılmadan yapılan varikosel ameliyatları uygulanabilir. Ameliyat sırasında damar içine özel bir madde verilerek damarların tıkanması sağlanır. Bu işlem ile kanın akış yönü değişir ve kan akışı tıkanan damardan geçemez hale gelir. Ameliyat ile daha çok damar genişlemesi gösteren varikosellerde tedavi sağlanır.
Skleroterapinin yanı sıra mikrocerrahi tekniklerle yapılan ameliyatlarda tercih edilebilir. Mikrocerrahinin avantajı, kanama riski olmadan yapılan ameliyat olmasıdır. Mikrocerrahide kullanılan aletlerin boyutları oldukça küçüktür.
Cerrahi yöntemler haricinde ilaç tedavisi de varikoselin tedavisinde kullanılabilir. İlaç tedavisinin amacı hastalığın semptomlarını hafifletmektir. Uzman doktor tarafından reçete edilen ilaçlar düzenli kullanıldığında ağrıyı azaltabilir.
Varikosel Ameliyatı Riskli Mi?
Varikosel ameliyatının riskleri arasında testislerin yeterli kan akışını alamaması sonucu meydana gelen hipogonadizm, enfeksiyon riski, kanama, spermatozoa kaçışı sonucu oluşan hidrosel ve spermatikoel yer alır. Ameliyat sonrası meydana gelen bu yan etkiler genellikle geçici olmaktadır.
Hipogonadizm:
Varikosel ameliyatı sonrası hipogonadizm yani testosteron seviyesinin düşmesi durumu görülebilir. Testosteron seviyesindeki bu düşüş ergenlik dönemindeki genç erkeklerde meme gelişimi, kas kütlesinin azalması gibi belirtilere neden olabilir.
Enfeksiyon:
Varikosel ameliyatı sonrası enfeksiyon riski bulunur ancak bu risk genellikle düşüktür.
Kanama:
Açık ameliyat tekniğinde kesi yapıldığı için kanama riski bulunmaktadır. Ancak mikrocerrahi tekniğinde kanama riski oldukça azdır.
Hidrosel:
Ameliyat sonrası hidrosel yani skrotum içinde sıvı birikmesi görülebilir.
Spermatikoel:
Spermatikoel yani sperm içeren kist oluşumu riskidir.
Varikosel Ameliyatından Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Varikosel ameliyatından sonra dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir:
-
Ameliyattan sonraki ilk gün dinlenilmelidir,
-
İlk 48 saat idrar yaparken yanma hissedilebilir,
-
Ameliyattan sonraki hafta ağır işlerden uzak durulmalıdır,
-
Ameliyattan sonraki 2 hafta araba kullanılmamalıdır,
-
Ameliyattan sonraki hafta cinsel ilişkiye girilmemesi önerilir.
Varikoselin İyileşme Süreci Nasıldır?
Ameliyat sonrası varikoselin iyileşme süreci yaklaşık 1 hafta sürmektedir. Ameliyattan sonraki 1 hafta boyunca dinlenilmesi önerilirken ağır işlerden uzak durulması gerekmektedir. Ameliyat sonrası testislerde şişlik ya da sertleşme görülmesi normaldir ve zamanla geçer. Ameliyattan sonraki 6 ay içinde sperm değerlerinin düzelmesi beklenir.
Varikoselektomi Nedir? Ne İçin Yapılır?
Varikoselektomi; erkek üreme sisteminde varikoz damarlarının (varikosellerin) tedavisinde kullanılan cerrahi bir yöntemdir. Varikoselektomi ameliyatında, genişleyen toplardamarlar çıkartılarak ya da bağlanarak tedavi edilir. Bu işlem genellikle açık cerrahi veya laparoskopik (kapalı) tekniklerle yapılabilir.
Varikoselektomi Ne Zaman Yapılır?
Varikoselektomi; özellikle erkeklerde kısırlık (infertilite) gibi üreme sorunlarıyla ilişkili varikoz damarları varsa veya varikoz damarlarının neden olduğu ağrı, rahatsızlık veya kozmetik endişeleri varsa gerçekleştirilir.
Varikoselektomi Sonrası Ağrı Olur Mu?
Varikoselektomi sonrasında hafif ila orta derecede ağrı veya rahatsızlık hissedilebilir. Bu ağrı genellikle birkaç gün içinde azalır ve doktorun önerdiği ağrı kesicilerle kontrol altına alınabilir.
Varikoselektomi Ameliyatı Sonrası Cinsel İlişkiye Ne Zaman Girilir?
Varikoselektomi ameliyatından sonra cinsel ilişkiye girmeden önce iyileşme sürecini tamamlamak önemlidir. Genellikle operasyondan birkaç hafta sonra cinsel ilişkiye girilmesine izin verilir, ancak bu süre kişiden kişiye değişebilir. Doktorun tavsiyesine uyulması önemlidir.
Varikoselektomi Ameliyatı Sonrası Sperm Sayısı Ne Zaman Artar?
Varikoselektomi ameliyatı sonrasında sperm sayısının artışı kişiden kişiye değişebilir. Çoğu erkekte sperm sayısında iyileşme ameliyattan sonraki birkaç ay içinde görülürken bazı kişilerde iyileşme 1 yıl sürebilir.
Varikoselektomi Ameliyatı Faydaları Nelerdir?
Varikoselektomi ameliyatı, özellikle erkeklerde kısırlık (infertilite) sorunu olan veya varikoz damarlarının neden olduğu rahatsızlık hisseden bireylerde faydalar sağlar:
-
Kısırlık tedavisine katkıda bulunur: Kısırlık sorunu olan erkeklerde sperm kalitesini artırabilir ve doğurganlığı iyileştirebilir.
-
Ağrıyı azaltır: Varikoz damarlarının neden olduğu testis ağrısını hafifletebilir.
-
Testis sağlığını korur: Uzun vadede testis işlevini korumaya yardımcı olabilir.
-
Psikolojik faydalar: Fiziksel rahatsızlıkların azalması, kişinin psikolojik durumunu olumlu yönde etkileyebilir.