Tetanos aşısı, kasları etkileyen tetanoz bakterisinin yol açtığı hastalığa karşı koruma sağlamak için uygulanır. Her aşıda olduğu gibi tetanoz aşısının da bazı yan etkileri olabilir. Aşının yan etkileri genellikle hafif ve geçicidir. Ancak nadir durumlarda daha ciddi yan etkiler de görülebilir.
Tetanos Aşısı Nedir?
Tetanos aşısı, kasları ve sinir sistemini etkileyen tetanoz bakterisinin yol açtığı hastalığa karşı koruma sağlamak için yapılan bir aşıdır. Bu aşı, tetanoz bakterisinin ürettiği toksine karşı bağışıklık oluşturur. Tetanoz aşısının uygulanmasıyla vücutta antikor üretimi başlar ve bu sayede ileride tetanoza yakalanma riski büyük ölçüde azalır.
Tetanos Aşısı Nerelere Yapılır?
Tetanos aşısı genellikle üst kolun dış kısmındaki (deltoid kası) kas içine enjekte edilir. Ancak bazı durumlarda bebekler için uyluk bölgesine de uygulanabilir.
Tetanos Aşısı Kaç Yaşında Olmalı?
Ulusal aşı takvimine göre ilk tetanoz aşılaması 2 aylıkken yapılır. İlk aşının ardından 4 ve 6. aylarda olmak üzere toplam 3 doz tetanoz aşısı yapılır. 18. ayda dördüncü doz uygulanır. 4. dozdan sonra 5-6 yaşında bir hatırlatma dozu yapılır. Son olarak 13 yaşından itibaren her 10 yılda bir tetanoz aşılaması yapılması önerilir.
Tetanos Aşısı Yan Etkileri Nelerdir?
Tetanos aşısı yapıldıktan sonra bazı yan etkiler görülebilir. Bu yan etkiler genellikle hafif ve geçicidir. Tetanos aşısının yaygın yan etkileri şunlardır:
-
Aşının yapıldığı bölgede ağrı, kızarıklık ve şişlik
-
Yorgunluk ve halsizlik
-
Ateş
-
Baş ağrısı
-
Kas ve eklem ağrıları
-
Mide bulantısı
-
İştah kaybı
-
Uyku bozuklukları
-
Baş dönmesi
-
Sinirlilik ve huzursuzluk
-
El ve ayak parmaklarında uyuşma, karıncalanma hissi
-
Nabızda hafif artış
-
Kan basıncında hafif düşüş
Tetanos aşısının ciddi yan etkileri ise oldukça nadirdir. Bu ciddi yan etkiler arasında şunlar yer alır:
-
Anjiyoödem (dudaklarda, dilde ve boğazda şişme)
-
Nöbet geçirme
-
Sinirlerin iltihaplanması (periferik nöropati)
Tetanos aşısına bağlı görülebilecek ciddi bir yan etki olan anjiyoödemin belirtileri arasında yüz, dudaklar, dil veya boğazda şişme, nefes alma zorluğu, hırıltılı solunum, göğüste sıkışma hissi, boğazda kaşınma hissi, hızlı nabız ve baş dönmesi yer alır. Bu belirtiler tetanoz aşılamasından sonra birkaç saat içinde ortaya çıkabilir.
Tetanos Aşısı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Aşının yapıldığı bölgedeki ağrı ve hassasiyetin azaltılması için bir süre kolun dinlendirilmesi önemlidir. Ayrıca aşının yapıldığı bölgeye sıcak kompres uygulamak, ağrıyı hafifletebilir. Aşının ardından ateş yükselirse ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Ancak aspirin kullanılmaması önemlidir çünkü bu ilaç çocuklarda ve gençlerde ciddi bir hastalığa yol açabilir. Ayrıca aşının yapıldığı kolu hareket ettirmek, ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
Ciddi Yan Etkiler Hakkında Bilgi Verin
Tetanos aşısının bazı kişilere ciddi yan etkileri olabilir. Bu nadir görülen ciddi yan etkilerden bazıları şunlardır:
-
Anjiyoödem: Tetanos aşısına bağlı olarak ciltte ve cilt altındaki dokuların şişmesine neden olan alerjik bir reaksiyondur. Dudaklarda, dilde ve boğazda şişme yaşanabilir. Bu durum nefes almayı zorlaştırabilir ve acil müdahale gerektirebilir.
-
Nöbet: Tetanos aşısının ardından nöbet geçirme riski vardır. Ancak bu risk oldukça düşüktür.
-
Sinirlerin iltihaplanması: Tetanos aşısı sonrasında bazı kişilerde sinirlerin iltihaplanmasına (periferik nöropati) rastlanabilir.
Tetanos aşısı sonrasında ateşin yükselmesi beklenebilir ancak yüksek ateş görülmesi durumunda dikkatli olunmalıdır. Ayrıca aşının yapıldığı kolda ağrı, şişlik ve sertlik meydana gelebilir. Bu belirtiler genellikle hafif seyreder ancak koltuk altındaki lenf bezlerinde şişlik meydana gelebilir.
Hangi Durumlarda Tetanos Aşısı Olunmamalıdır?
Tetanos aşısı, aşının içeriğine karşı alerjisi olan kişilerde kullanılmamalıdır. Ayrıca daha önceki tetanoz aşılamasında ciddi bir alerjik reaksiyon gösteren kişilerde de tetanos aşısı yapılmamalıdır.
Tetanos Aşılama Programı Nasıldır?
Tetanos aşılama programına göre ilk tetanoz aşılaması 2 aylıkken yapılır. İlk aşının ardından 4 ve 6. aylarda olmak üzere toplam 3 doz tetanoz aşısı yapılır. 18. ayda dördüncü doz uygulanır. 4. dozdan sonra 5-6 yaşında bir hatırlatma dozu yapılır. Son olarak 13 yaşından itibaren her 10 yılda bir tetanoz aşılaması yapılması önerilir.
Kimler Risk Altındadır?
Tetanoz hastalığına yakalanma riski olan kişiler genel olarak şu şekilde sıralanabilir:
-
Aşılama durumu belirsiz olan kişiler, özellikle çocukluk döneminde tetanoz aşılaması yapılmamış olanlar veya tamamlanmamış olanlar.
-
Tıbbi bakım olmayan uzak bölgelerde yaşayan insanlar veya tıbbi bakım olanağı sınırlı olan ülkelerde yaşayanlar.
-
Hijyen koşullarının yeterince sağlanamadığı sağlık kuruluşlarında veya evlerde doğum yapan kadınlar.
-
Tetanoz bakterinin bulunma riski yüksek olan meslek grupları, örneğin metal işleme veya inşaat sektöründe çalışanlar.
-
İnsanın bağışıklık sisteminin tetanoza karşı korumasını zayıflatan hastalık veya durumlara sahip kişiler.
-
Son on yılda tetanoz aşılaması olmamış olan kişiler özellikle derin ve kirli yaralanmalarda.