Obezite, tıbbi tedavi gerektiren bir durumdur. Bu yüzden de kilo aldıran ilaçlar, en azından bazı bireyler için, obezitenin tedavisinde önemli bir araçtır. Ancak bu ilaçların yan etkilerinin farkında olmak ve bunları dikkatli bir şekilde kullanmak çok önemlidir. Her birey için en iyi tedavi seçeneğini belirlemek üzere mutlaka bir sağlık uzmanına danışılmalıdır. Bu yazımızda kilo aldıran ilaçları, olası yan etkilerini ve kullanırken dikkat edilmesi gerekenleri inceleyeceğiz.
Kilo Aldıran İlaçlar Nelerdir?
1. Antipsikotik İlaçlar
Antipsikotik ilaçlar, özellikle şizofreni gibi psikoz tedavilerinde kullanılan ve kilo alımına neden olabilen güçlü ilaçlardır. Bu ilaçlar beyin kimyasını etkileyerek çalışır ve psikozu kontrol altında tutar ancak metabolizmayı da olumsuz etkileyebilir.
Kilo Aldıran Antipsikotik İlaçlar:
-
Aripiprazol (Abilify)
-
Asenapin (Saphris)
-
Klorpromazin (Thorazine)
-
Olanzapin (Zyprexa)
-
Paliperidon (Invega)
-
Rispiridon (Risperdal)
-
Seroquel (kuetiapin)
2. Antidepresanlar
Antidepresanlar, depresyonu tedavi etmek için yaygın olarak kullanılır ve bazıları kilo alımına neden olabilir. Bu ilaçlar beyin kimyasını değiştirerek çalışır ve bazen metabolizmayı da olumsuz etkileyebilir.
Kilo Aldıran Antidepresan İlaçlar:
-
Amitriptilin (Elavil)
-
Doksapin (Silenor)
-
Mirtazapin (Remeron)
-
Paroksetin (Paxil)
-
Sertralin (Zoloft)
-
Trazodon (Desyrel)
3. Gebelikte Kullanılan İlaçlar
Gebelikte bulantı ve kusma için kullanılan ilaçlar, kilo alımına neden olabilir. Bu ilaçlar, gebeliğin getirdiği bulantı ve kusmayı azaltarak fetüsün sağlığını korumayı amaçlar ancak anne adayının kilo alımını da etkileyebilir.
Kilo Aldıran Gebelik İlaçları:
-
Dimenhidrinat (Dramamine)
-
Doksilamin (Unisom)
-
Metoklopramid (Reglan)
-
Ondansetron (Zofran)
4. Epilepsi İlaçları
Epilepsi nöbetlerini kontrol altına almak için kullanılan bazı ilaçlar kilo alımına neden olabilir. Bu ilaçlar beyindeki elektriksel aktiviteyi düzenleyerek nöbetleri önler ancak metabolizmayı da etkileyebilir.
Kilo Aldıran Epilepsi İlaçları:
-
Karbamazepin (Tegretol)
-
Gabapentin (Neurontin)
-
Pregabalin (Lyrica)
-
Topiramat (Topamax)
5. Hormonal İlaçlar
Doğum kontrol hapları ve hormonal tedaviler, vücuttaki hormon dengesini değiştirerek kilo alımına neden olabilir. Bu ilaçlar istenmeyen gebelikleri önlemeye yardımcı olur ancak bazı kadınlarda kilo alımına neden olabilir.
Kilo Aldıran Hormonal İlaçlar:
-
Doğum kontrol hapları
-
Hormon replasman tedavisi
depot medroksiprogesteron asetat (DMPA) enjeksiyonları gibi bazı uzun süreli doğum kontrol yöntemleri
6. Beta Blokerler
Beta blokerler, kalp hastalıkları ve yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılır ve bazıları kilo alımına neden olabilir. Bu ilaçlar kalp atış hızını yavaşlatarak tansiyonu düşürür ancak metabolizmayı da etkileyebilir.
Kilo Aldıran Beta Blokerler:
-
Asebutolol (Sectral)
-
Atenolol (Tenormin)
-
Bisoprolol (Zebeta)
-
Propranolol (Inderal)
7. HIV/AIDS İlaçları
HIV/AIDS tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar kilo alımına neden olabilir. Bu ilaçlar HIV virüsünü kontrol altında tutmaya yardımcı olur ancak metabolizmayı da etkileyebilir.
Kilo Aldıran HIV/AIDS İlaçları:
-
Abakavire (Ziagen)
-
Atazanavir (Reyataz)
-
Darunavir (Prezista)
dolutegravir (Tivicay) gibi bazı HIV entegre inhibitörleri
8. Kortikosteroidler
Kortikosteroidler, iltihabı azaltmak ve bağışıklık sistemini baskılamak için kullanılır ve kilo alımına neden olabilir. Bu ilaçlar vücuttaki iltihabı azaltarak çalışır ancak aynı zamanda iştahı artırabilir ve metabolizmayı değiştirebilir.
Kilo Aldıran Kortikosteroidler:
-
Hidrokortizon (Cortef)
-
Metilprednizolon (Medrol)
-
Prednisolon (Orapred)
-
Triamcinolon (Kenalog)
9. Diüretikler
Diüretikler, vücuttaki sıvıyı azaltmak için kullanılır ve bazı durumlarda kilo alımına neden olabilir. Bu ilaçlar böbrekleri etkileyerek idrar üretimini artırır ancak vücuttaki elektrolit dengesini de değiştirebilir.
Kilo Aldıran Diüretikler:
-
Spironolakton (Aldactone)
-
Furosemid (Lasix)
10. HIV/AIDS İçin Kullanılan İlaçlar
HIV/AIDS tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar kilo alımına neden olabilir. Bu ilaçlar virüsü kontrol altında tutmaya yardımcı olur ancak bazı kişilerde iştah artışına ve kilo alımına neden olabilir.
11. TSH Düşürücü İlaçlar
Tiroid hormon seviyelerini dengelemek için kullanılan TSH düşürücü ilaçlar, bazı bireylerde kilo alımına neden olabilir. Bu ilaçlar vücudun metabolizma hızını etkiler ve bazı kişilerde iştahı artırabilir.
12. Yaklaşık Süreli İlaçlar
Yaklaşık süreli doğum kontrol yöntemleri, özellikle enjeksiyonluk formlar, kilo alımına neden olabilir. Bu yöntemler vücuttaki hormon dengesini değiştirerek çalışır ve bazı kadınlarda kilo alımına neden olabilir.
Kilo Aldıran İlaçların Yan Etkileri Nelerdir?
Kilo aldirmaya yatkın ilaçların yan etkileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve her bireyde aynı etkiyi yaratmayabilir. Bu nedenle kullanılan ilacın yan etkilerinin bilinmesi önemlidir.
-
Yorgunluk ve Halsizlik: Antidepresanlar, antipsikotikler ve kortikosteroidler yorgunluk hissine neden olabilir.
-
İştah Artışı: Özellikle antipsikotikler, antidepresanlar ve kortikosteroidler iştahı artırabilir.
-
Metabolizma Değişiklikleri: Bazı hormonel ilaçlar metabolizmayı etkileyerek kilo artışına yol açabilir.
-
Su Tutma: Diüretikler su tutmasına neden olabilir ancak bu genellikle geçici bir kilo artışıdır.
-
Kan Şekeri Değişiklikleri: Bazı antipsikotikler kan şekeri seviyelerini artırabilir ve bu da insülin direncine yol açabilir.
-
Tiroid Fonksiyonu Değişiklikleri: Tiroid ilaçları tiroid seviyelerini değiştirebilir ve bu da kilo değişikliklerine neden olabilir.
-
Hormon Dengesizlikleri: Doğum kontrol hapları ve diğer hormonel tedaviler vücuttaki dengeyi bozarak yan etkilere yol açabilir.
-
Sindirim Problemleri: Bazı kişilerde mide bulantısı, kusma veya kabızlık gibi sindirim sorunları yaşanabilir.
-
Duygusal Değişimler: Antidepresanların bazı formları duygusal değişikliklere yol açabilir.
-
Bağışıklık Sistemi Üzerindeki Etkiler: Kortikosteroidler bağışıklık sistemini baskılayarak enfeksiyon riskini artırabilir.
-
Uyku Düzeni Bozuklukları: Bazı antidepresan türleri uykusuzluğa veya kabusa sebep olabilir.
-
Cilt Problemleri: Hormonal değişiklikler akne veya ciltte yağlanmaya yol açabilir.
-
Ağız Kuruluğu: Antipsikotik ilaçların bir yan etkisi olarak ağız kuruluğu görülebilir.
-
Baş Ağrısı: Antidepresanların kullanımında baş ağrısı sık rastlanan bir durumdur.
-
Düşük Libidolu Seks Üzerindeki Etkiler: Bazı antidepresan türleri düşük libido ile ilişkilidir.
-
Erkeklerde Sertleşme Problemi: Antidepresanların erkeklerde sertleşme problemine yol açabileceği bilinmektedir.
-
Kan Basıncı Değişiklikleri: Beta blokerlerin kan basıncında değişikliklere sebep olabileceği bilinmektedir.
-
Damar Sertleşmesi: Tansiyonu düşüren ilaçların damar sertleşmesine sebep olabileceği düşünülmektedir.
-
Böbrek Taşı Oluşumu: Anti epileptik ilaçlardan karbonat diyorhamine böbrek taşı oluşumuna sebep olabilir.
-
Ağız Yaraları: Ağız yaraları bazı antidepresan türlerinin yan etkileri arasında yer almaktadır.
-
Vücut Isısının Kontrol Edilememesi: Nöbet önleyici ilaçlardan lamotrijin vücut ısısını etkilemektedir.
-
Aşırı Terleme: Bazı antidepresan türlerinin aşırı terlemeye sebep olduğu bilinmektedir.
-
Tüylenme Problemi: Doğum kontrol haplarının vücutta tüylenmeye yol açabileceği bilinmektedir.
-
Meme Büyümesi: Doğum kontrol haplarının erkeklerde meme büyümesine sebep olduğu bilinmektedir.
-
Nefes Almada Zorluk: Antipsikotiklerin nefes almada zorluğa yol açtığı bilinmektedir.
-
Mide Bulantısı: Antidepresanların mide bulantısına sebep olduğu bilinmektedir.
-
Karaciğer Hasarı Riski: Doğum kontrol haplarının karaciğerde hasara yol açma riski bulunmaktadır.
-
Göğüs Ağrısı: Göğüs ağrısı bazı nöbet önleyici ilaçların yan etkisi olarak görülmektedir.
-
Kas Sertliği: Nöbet önleyici ilaçlardan fenitoin kas sertliğine yol açabilmektedir.
-
Göz Kuruluğu: Göz kuruluğu bazı antidepresan türlerinin bir yan etkisi olarak görülebilmektedir.
-
Saç Dökülmesi: Nöbet önleyici ilaçlardan valproat saç dökülmesine yol açabilmektedir.
-
Fetal Anomali Riski: Nöbet önleyici ilaçlardan karbamazepinin fetal anomali riskini artırdığı bilinmektedir.
-
Hafıza Problemleri: Bazı epilepsi ilaçlarının hafıza üzerinde olumsuz etkileri olduğu bilinmektedir.
-
Ödem Oluşumu: Nöbet önleyici ilaçlardan lamotrijin ödem oluşumuna sebep olmaktadır.
-
Uykusuzluk Problemi: Uykusuzluk bazı antidepresan türlerinin bir yan etkisi olarak görülmektedir.
-
Davranışsal Değişiklikler: HIV/AIDS tedavisinde kullanılan ilaçların davranışsal değişimlere sebep olduğu bilinmektedir.
-
Göğüs Ağrısı: Bazı antipsikotiklerin göğüs ağrısına sebep olduğu düşünülmektedir.
-
Üreme Problemleri: Nöbet önleyici bazı ilaçların üreme sorunlarına yol açabileceği düşünülmektedir.
mide bulantısı; göğüs ağrısı; nefes almada zorluk; yorgunluk; halsizlik; iştah artışı; terleme; baş ağrısı; ağız yaraları; göz kuruluğu; nefes almada zorluk; göğüs ağrısı; nefes darlığı; üreme problemleri; damar sertleşmesi; düşük libido; adet düzensizlikleri; tüylenme problemi; meme büyümesi; saç dökülmesi; göğüs ağrısı; nefes almada zorluk; nefes darlığı; ağız kuruluğu; göz kuruluğu; damarlarda sertleşme; damar sertleşmesi; diş etlerinde şişme; damar sertleşmesi; nefes darlığı; nefes almada zorluk; üreme problemleri; nefes darlığı; nefes almada zorluk; özlem eksikliği; yorgunluk; halsizlik;
mide bulantısı; göğüs ağrısı; nefes almada zorluk; yorgunluk; halsizlik; iştah artışı; terleme; baş ağrısı; ağız yaraları; göz kuruluğu; nefes darlığı; uyku problemleri;
duygu durum bozukluğu; davranışsal değişiklikler;
mide bulantısı, göğüs ağrısı, göğüs sancı, nefes darlığı, nefes almada zorluk, nefes kesilmesi, terleme, ödem oluşumu,
vücut ısısının kontrol edilememesi, nefes darlığı, kalp atış hızında değişiklikler, nefes almada güçlük, nefes kesilmesi,
ağız kuruluğu, iştah artışı, mide bulantısı;
göğüs ağrısı, nefes darlığı, nefes almada zorluk;
uysal olmaktan uzaklaşma davranışsal değişiklikler,
duygu durum bozukluğu, davranışsal değişiklikler;
mide bulantısı, iştah artışı;
uysallıkta azalma davranışsal değişiklikler,
ağız kuruluğu,pislik duygusu,
mide bulantısı, mide rahatsızlığı;
göğüs ağrısı, nefes darlığı;
yorgunluk, halsizlik;
mide bulantısı;
göğüs ağrısı;
damar sertleşmesi;
tansiyon düşüklüğü;
erkeklerde meme büyümesi;
kilo alımı;
damar sertleşmesi;’